แผ่นเสียงเพลงแนว Brit Pop ของรัก แพทริก ชัยนาม

โดย...วราภรณ์ ผูกพันธ์ ภาพ : วีรวงศ์ วงศ์ปรีดี

แพทริก ชัยนาม คูลเจแห่งคลื่น คูล เซลเซียส 91.5 คลื่นเพลงสากล ของบริษัท คูล ลิซึ่ม แฟนเพลงจะได้ยินเสียงของเขาทุกวัน จันทร์ศุกร์ เวลา 23.00-02.00 น. นอกจากนี้เขายังนำความรู้ที่ดีไปเป็นอาจารย์พิเศษสอนภาษาอังกฤษที่มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต และยังเปิดโรงเรียน Pat Eng สอนภาษาอังกฤษแบบโฮมสคูล เน้นติวน้องๆ ที่กำลังสอบเข้ามหาวิทยาลัยโดยเฉพาะ

ค่าที่เป็นดีเจและคุ้นชินกับภาษาอังกฤษมากๆ เพราะคุณแม่เป็นชาวฝรั่งเศสที่จัดเป็นนักฟังเพลงตัวยง จึงถ่ายทอดรสนิยมด้านการฟังเพลงไปสู่ลูกชาย ปัจจุบันแพทริกเก็บสะสมแผ่นเสียงมีจำนวนมากกว่า 3,000 แผ่น ซึ่งเป็นเพลงย้อนยุคไปช่วงยุค 60-90 ไม่นับรวมแผ่นซีดีอีกจำนวนมาก โดยสไตล์เพลงที่เขาชื่นชอบคือ Brit Pop ซึ่งรู้จักในนักฟังเฉพาะกลุ่ม

 

แพทริกเล่าเท้าความไปถึงความผูกพันระหว่างเขากับการฟังเพลง เริ่มตั้งแต่ฟังตามคุณแม่ซึ่งล้วนเป็นแนวเพลงยุค 60-70 อย่างบีเทิลส์ เอลวิส เพรสลีย์ เขาจำได้ว่าตอนเด็กๆ เขาชอบฟังเพลงอเมริกันท็อป 40 ทั้งจากฝั่งอังกฤษและอเมริกามากๆ ยิ่งรู้จักกับรุ่นพี่ที่ชื่นชอบฟังเพลงสากลยิ่งคุยกันสนุก ด้วยความรักในเสียงเพลงในวัยเพียง 10 ขวบ เรียนอยู่ชั้นประถม 5 แพทริกตัดใจซื้อแผ่นเสียงเพลงซิงเกิ้ลแผ่นแรกราคาถึง 300 บาททีเดียว แต่หากเพลงเต็มอัลบั้มราคาตกอยู่ที่ 500 บาท ซึ่งถือว่าแพงมากๆ ในสมัยนั้น จากจุดนั้นถือเป็นการเริ่มเก็บสะสมแผ่นเสียงเพลงในยุคแรกๆ

“ศิลปินในยุค 80 ที่ผมยังเป็นเด็ก ได้แก่ Depeche Mode, Duran, New Order, The Smiths, Pet Shop Boys ฟากคนไทย ได้แก่ ดิ โอฬาร โปรเจ็คท์ กิตติ ดิ โอฬาร แหลม มอริสัน มาโนช พุฒตาล มัม ลาโคนิค ธเนศ วรากุลนุเคราะห์ แม้แผ่นเสียงในสมัยนั้นจะแพง ก็ซื้อเพราะผมชอบอาร์ตเวิร์กหน้าปกแผ่นเสียงสวยมาก อีกทั้งแต่ละเพลงที่ผมฟังจะสอดแทรกปรัชญาของเพลงไว้ด้วย”

 

พอเรียนในระดับปริญญาโทที่สหรัฐอเมริกา แพทริกเขยิบมาเก็บแผ่นเสียงได้มากขึ้นเพราะไปเยือนถึงแหล่ง เขาเริ่มซื้อแผ่นเสียงเพลงเก่าๆ คุณภาพดีเก็บไว้เป็นจำนวนมาก แพทริกบอกว่าเขาจะมีความสุขมากเมื่อได้ไปเยือนร้านแผ่นเสียงเก่าๆ และสามารถใช้เวลาอยู่ได้เป็นวันๆ “ตอนผมเรียนปริญญาโทที่อเมริกา จากแผ่นเสียงกลายเป็นซีดี ร้านแผ่นเสียงเก่าๆ เริ่มปิดตัวลงไปเรื่อยๆ พอกลับมาเมืองไทยผมชอบไปเลาะๆ หาแผ่นเสียงเก่าๆ คุณภาพดีที่ประตูน้ำ พอโลกพัฒนามีเว็บไซต์อีเบย์ ผมยิ่งได้ซื้อแผ่นเสียงได้เยอะมากๆ โดยสั่งซื้อมาทีเป็นกล่องๆ แผ่นเสียงของชาวญี่ปุ่นนักเก็บสะสมจะชอบมากๆ เพราะเขาเก็บของได้มีคุณภาพดี และเขาไม่เก็บของเก่า เขาจะโละทิ้งทั้งหมด แล้วเขาจะส่งมาเมืองไทย แล้วผมก็จะรู้จักกับบายเออร์ที่สนิทอยู่เจ้าหนึ่ง ก็จะมีการโทรบอกกันว่ามีแผ่นเสียงล็อตใหม่มาให้ไปดู แผ่นที่ผมจะได้มาจะเป็นเพลงในยุค 80 ซึ่งเป็นยุคของศิลปินดังๆ เสียงดีออกแบบปกสวย แผ่นเสียงของคุณแม่ปี ค.ศ. 1970 เป็นซาวด์แทร็กเพลงเจมส์บอนด์ เสียงร้องของหลุยส์ อาร์มสตรอง (เสียชีวิตแล้ว) เป็นเพลงเจมส์บอนด์ในยุคแรกๆ ซึ่งเพราะมากๆ ผมก็เก็บไว้”

แหล่งซื้อแผ่นเสียงโบราณหากไม่ได้มรดกมาจากคุณแม่และรุ่นพี่ที่ยกให้แล้ว เขายังมีแหล่งซื้อแผ่นเสียงเก่าๆ ที่ได้จากการไปท่องเที่ยวยังต่างประเทศเช่นญี่ปุ่นจะมีย่านร้านขายแผ่นเสียงมือสองที่ยิฮาบาร่า กรุงโตเกียว โดยแพทริกการันตีว่าสภาพแผ่นเสียงดีมากๆ แต่ราคาไม่กี่ร้อยบาทเท่านั้น

 

“ย่านยิฮาบาร่าจะมีร้านขายแผ่นเสียงคุณภาพเสียงกริ๊บมากๆ เพราะญี่ปุ่นมีระบบการบันทึกแผ่นเสียงที่ดีมากๆ เสียงที่ออกมาจึงมีความคมชัด มีการอัดเสียงแบบ Mobile Fidelity Sound Lab ซึ่งเสียงดีมากๆ ซึ่งถือว่าทันสมัยมากๆ เมื่อย้อนไป 40 ปีที่แล้ว”

นับร่วมมากกว่า 30 ปีแล้วที่แพทริกเก็บแผ่นเสียงสุดรัก ส่วนใหญ่เป็นเพลงยุคตั้งแต่ 60 ไล่มายุค 80, 90 ซึ่งเริ่มมีเพลงอัลเทอร์เนทีฟ ซึ่งยุคนี้เป็นความโชคดีของเด็กรุ่นใหม่ที่มีการทำรีโปรดักต์ออกมาเรื่อยๆ แต่รสนิยมการฟังเพลงของแพทริกที่ชอบมากๆ ก็เป็นสไตล์ที่เฉพาะ แผ่นเสียงที่แพทริกรักมากๆ ได้แก่ วงยูทู ชุดแรกๆ คือ แมนสตรีม หรือแผ่นเสียงของวงนิว ออร์เดอร์ ศิลปินชาวอังกฤษ หน้าปกแผ่นเสียงเป็นรูปดอกไม้ เป็นงานศิลปะที่สวยมากๆ และมีการออกแบบซองเป็นฟล็อปปี้ดิสก์ ถือว่าทันสมัยมากๆ

 

“แนวเพลงที่ผมชอบฟังมากๆ คือ แนวบริต ป๊อป เพลงจะออกแนวฟุ้งๆ ผมถือว่าเป็นความงดงามของบทเพลง เช่น ศิลปิน Prefab sprout wild swans Echo and the bunnymen ยุค 80 หรือศิลปินวง St.Etiene Dubtstar lightningseed ในยุค 90 แผ่นเสียงที่ผมเก็บล้วนเป็นแผ่นนิซมากๆ ศิลปินบางคนที่ผมชอบส่วนใหญ่เป็นศิลปินแนวอินดี้จึงผลิตแผ่นเสียงจำนวนจำกัดเพียง 1,000 แผ่นทั่วโลก แผ่นจึงหายากและราคาค่อนข้างสูง”

สำหรับแหล่งที่แพทริกสามารถแนะนำน้องๆ รุ่นใหม่ที่อยากเก็บแผ่นเสียงคือ หากอยู่อเมริกาให้ไปซื้อตามงานเรกคอร์ด เฟสติวัลที่จะเวียนจัดไปในแต่ละรัฐ และสามารถหาซื้อได้ในเว็บไซต์อย่างอีเบย์และอเมซอน เป็นต้น หากอยู่เมืองไทยให้ลองเสิร์ชเข้าไปหาร้านขายแผ่นเสียงซึ่งมีเยอะ แต่ข้อเสียของการซื้อแผ่นเสียงผ่านเว็บไซต์คือการขนส่งอาจทำให้แผ่นเสียงแตกหักได้

 

“เมืองไทยลองไปซื้อที่ประดิพัทธ์ เป็นร้านแผ่นเสียงสองคูหา ร้านนี้มีเสน่ห์ตรงมีแผ่นเก่าเยอะมากๆ ผมซื้อร้านนี้นานเป็นสิบๆ ปี ผมจะไม่ซื้อตามสำเพ็งหรือจตุจักร สู้เราซื้อร้านดีๆ ที่เขาคัดกรองแผ่นมาแล้วส่วนหนึ่ง เรียกว่าเราซื้อในคุณภาพดีกว่าเพราะเจ้าของร้านก็จะเป็นผู้รู้และเชี่ยวชาญด้านขายแผ่นเสียงและเลือกแผ่นเสียงอยู่แล้ว”

ก่อนซื้อก็ควรยกแผ่นขึ้นมาส่องกับแสงแดดเท่านั้น แผ่นควรเรียบและมันทั่วทั้งแผ่น เป็นต้น

 

วิธีดูแลรักษาแผ่นให้คุณภาพดี

แผ่นซีดีจะรักษาง่ายกว่าแผ่นเสียง เพราะแผ่นเสียงก็จะมีอายุของมัน เก็บในอุณหภูมิชื้นก็ทำให้แผ่นแตก ฟังเสียงไม่ดี

“เก็บแผ่นเสียงให้ดีต้องเก็บในสถานที่อากาศระบายได้ดี เมื่อฟังแผ่นเสียงเสร็จแล้วควรเช็ดก่อนฟังด้วยการใช้แปรงนิ่มๆ ปัด ก่อนเก็บก็ต้องปัดฝุ่นอีกที เพื่อไม่ให้เกิดไฟฟ้าสถิต ถ้ามีไฟฟ้าสถิตอยู่จะทำให้ฝุ่นมาเกาะ เวลาเก็บก็ต้องเก็บแผ่นในแนวตั้ง อากาศไม่ชื้น ไม่ร้อน โปร่งสบาย ห่างจากปลวก ไม่ตากแดด เก็บในที่ร่มและเย็น มีผู้บริหารที่ผมรู้จักลงทุนซื้อตู้เก็บไวน์ไว้เก็บแผ่นเสียงเพราะเย็น ยิ่งแผ่นผลิตเมืองนอกที่อากาศเย็นๆ แต่เมืองไทยร้อน ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการเก็บแผ่นเสียงมากๆ”

 

ข้อห้ามในการเก็บแผ่นเสียงอีกข้อคือ อย่าเก็บแผ่นเบียดกันมากเกินไป เพราะจะทำให้แผ่นเกิดรอย เรียกว่า ริงค์ แวน ซึ่งการเลือกเครื่องเล่นมีส่วนต่อการฟัง ทำให้เสียงที่ออกมามีความไพเราะ กังวาน ใส การเลือกแผ่นดีๆ ไปฟังกับเครื่องเสียงไม่ดี หัวเข็มไม่ดีทำให้แผ่นเสียงได้

“แผ่นเสียงแต่ละแผ่นผมจะใส่ถุงป้องกันฝุ่นไว้อีกที เวลาเลือกแผ่นเสียงที่ดีต้องเรียบและมัน เวลาฟังเสียงจะได้ดีๆ ไม่มีเสียงดังเหมือนข้าวโพดแตกให้รำคาญใจ และจะได้ไม่ต้องมานั่งล้างแผ่น ข้อดีของการล้างแผ่นคือ เอาฝุ่นธุลีออกไป หากฟังบ่อยๆ ก็ถือเป็นการเช็ดในตัวไม่ต้องล้าง การล้างแผ่นบ่อยๆ ไม่ดี เพราะจะทำให้แล็กเกอร์หน้าแผ่นหลุดออกไป ทำให้แผนเสื่อมคุณภาพเร็ว แต่ผมเก็บแผ่นเสียงดี แค่ใช้แปรงขนนิ่มปัดๆ ตอนฟังก็จบ แต่การฟังเพลงเครื่องเล่นและหัวฟังก็มีผลต่อคุณภาพเสียงอีก หากฟังเพลงจากแผ่นเสียงให้เพราะก็ต้องลงทุนกับเครื่องเล่นแผ่นเสียงด้วย”