ผมลืมมองปัญหาคอร์รัปชั่น

โดย...ชัยฤทธิ์ ยนเปี่ยม สุภชาติ เล็บนาค ภาพ – กิจจา อภิชนรจเรข

ครึกโครมหลัง ม.ล.ณัฏฐกรณ์ เทวกุล “หม่อมปลื้ม” พิธีกรชื่อดังประจำ “วอยซ์ทีวี” ออกมาขอโทษประชาชนกลางรายการเมื่อเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา ยอมรับความผิดพลาดที่เคยพูดว่า “การทุจริตคอร์รัปชั่นไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศชาติ”

วันนั้น “หม่อมปลื้ม” ถึงขั้นให้สัญญากับผู้ชมว่า ในการจัดรายการจากนี้ จะแสดงความรับผิดชอบต่อคำพูดที่กระทบต่อสังคมและเพิ่มชนวนความแตกแยก โดยจะทำหน้าที่สื่อมวลชนให้สมเกียรติด้วยการเปิดโปงโครงการทุจริตของรัฐบาลที่เป็นปัญหา นำข้อมูลที่เป็นกลาง เพื่อให้คนใกล้ชิดคนที่เคยศรัทธากลับมาเข้าใจและยอมรับในการทำหน้าที่สื่อที่ดี ไม่เข้าข้างฝ่ายใด

คำถามมากมาย ทำไม “หม่อมปลื้ม” ถึงเปลี่ยนไป และยอม “ตาสว่าง” ในช่วงที่ กปปส.องค์กรอิสระ กำลังกดดัน รุกไล่รัฐบาลยิ่งลักษณ์จนเข้ามุมอับ

แม้แต่พนักงานวอยซ์ทีวี ซึ่งเป็นของ “พานทองแท้ ชินวัตร” ยังงุนงงกับท่าทีพลิกกลับ 360 องศาของเขา

เขาเปิดใจกับ @weekly ถึงเหตุผลและมุมมองการเมืองที่เปลี่ยนไปในหลายเรื่อง โดยเฉพาะปัญหาคอร์รัปชั่นและโครงการรับจำนำข้าวที่อื้อฉาวขณะนี้

ขอถามกว้าง ๆ ก่อนว่า ความขัดแย้งรอบนี้เป็นเรื่องอุดมการณ์หรือไม่ หรือมีผู้กุมอำนาจแต่ละฝ่ายกดปุ่มสั่งการได้

 

มันขัดแย้งอุดมการณ์ชัดเจนตั้งแต่ 2549 ถึงปัจจุบัน คือ ฝ่ายประชาธิปไตยแบบเลือกตั้งนิยม เลือกตั้งผู้แทน แล้วให้ผู้แทนไปเลือกนายกฯ แล้วรัฐบาลมีอำนาจเบ็ดเสร็จในการบริหารราชการ โดยไม่ต้องมีการตรวจสอบจากองค์กรอิสระ และศาลรัฐธรรมนูญ ส่วนอีกฝ่ายก็อ้างประชาธิปไตยเหมือนกัน แต่เป็นประชาธิปไตยในรูปแบบที่เน้นการตรวจสอบและถ่วงดุลอำนาจขององค์กรอิสระ

ผมยอมรับว่าตอนผมกลับมาจากเมืองนอกใหม่ๆ ผมปรับตัวกับการเมืองไทยไม่ทัน ตั้งแต่ปี 2549 รัฐบาลตอนนั้นไม่สามารถทำอะไรได้ มันเป็นการเมืองที่ถูกตรวจสอบทุกเรื่อง มันไม่ดีสำหรับประเทศกำลังพัฒนา เพราะไม่สามารถทำเรื่องใหญ่ๆ ได้ ไม่ว่าทำโครงสร้างพื้นฐาน รางคู่ รถไฟเร็วสูง แก้รัฐธรรมนูญทั้งฉบับ นอกจากทำได้โดยรัฐบาลเผด็จการเท่านั้นที่เป็นทหาร

แต่คนที่เสพข่าวการเมืองไทยตั้งแต่เด็กจนโต จะมองว่าปัญหาใหญ่คือทุจริตคอร์รัปชั่น ซึ่งความจริงแล้วทุกประเทศจะมีปัญหา Legacy (มรดกตกทอด) ที่เป็นปัญหาของประเทศ แก้ยังไงก็ไม่ได้ สหรัฐมีปัญหาเรื่องสิทธิในการครอบครองอาวุธปืนเพื่อป้องกันตัวเอง ก็จะมีฝ่ายต่อต้านการแก้ไขกฎหมาย ของยูเครน ความขัดแย้งคนในชาติ เชื่ออย่างหนึ่งว่าคนในชาติต้องอยู่ใต้กดขี่ของรัสเซีย หรือเสรีอ้าแขนรับยุโรปตะวันตก จะได้ไม่ต้องเป็นขี้ข้ารัสเซีย

การเมืองในหลายประเทศ ไล่ตั้งแต่สหรัฐ แอฟริกา ปัญหาหลักคือคนส่วนใหญ่เขาก้าวข้ามปัญหาคอร์รัปชั่นไปแล้ว เขาไปมองปัญหาอื่นในสังคม พูดง่ายๆ ว่าคอร์รัปชั่นเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นในทุกประเทศในโลก เพราะมันมีการทุจริตในรูปแบบต่างๆ มากมาย

อะไรที่คุณได้บอกว่าตัวเองพลาดไป

สิ่งที่ผมพูดวันนั้น มันมีคนก๊อบปี้สิ่งที่ผมพูดแล้วเอาไปตัดกับรูปไปประจานให้คนด่าผม มันทำอยู่ แต่ผมบอกให้มันหยุดไม่ได้ วันนั้นผมพยายามอธิบายปัญหาคอร์รัปชั่น ผมลืมคิดไปว่าคอร์รัปชั่นเป็นปัญหาเลกาซี่ของเมืองไทย แต่ผมมองจากปัญหาในเชิงการปกครองในหลายประเทศ ว่าคอร์รัปชั่นเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาในการพัฒนาเหมือนกันหมด

วันนั้นผมออกมาขอโทษ เพราะลืมมองผ่านเลนส์คนไทยว่าคอร์รัปชั่นไม่ได้แก้ปัญหามาช้านาน ตรวจสอบก็ไม่มี อาจจะมี ป.ป.ช. หรือศาลฎีกานักการเมือง แต่ขณะเดียวกันปัญหาอื่นในเมืองไทยก็มีเยอะแยะ

แต่วันนี้ผมยอมที่จะมองผ่านเลนส์ใหม่แบบดั้งเดิมของคนไทย คือ ปัญหาคอร์รัปชั่น ทำให้ผมตาสว่างมากขึ้น แต่ผมก็อยากให้สื่ออื่นมองผ่านเลนส์ที่คุณไม่เคยมองบ้าง เช่น ต้องตาสว่างต่อปัญหากระบวนการยุติธรรม องค์กรอิสระ ทหาร ผู้พิพากษา

 

แล้วปัญหาคอร์รัปชั่นในเมืองไทยรุนแรงแค่ไหน

ผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญที่มาอธิบายแบบทีดีอาร์ไอตีแผ่ทุกเรื่อง การคอร์รัปชั่น ทุจริต มีหลายรูปแบบ การทุจริตต่อหน้าที่ ผมเปิดประเด็นมาตลอด จนถูกมองว่าเป็นเสื้อแดง เช่น ทหาร เวลากองทัพทำรัฐประหารคือการทุจริต หรือศาลรัฐธรรมนูญ ถ้าวินิจฉัยคดีโดยมีเป้าประสงค์ทางการเมือง ก็ทุจริตต่อหน้าที่ กกต.ถ้าไม่จัดการเลือกตั้งให้สมบูรณ์เพื่อให้มีรัฐบาล อันนี้ก็ทุจริตต่อหน้าที่ แต่ผมอาจละเลยไม่ได้พูดถึงการทุจริตของข้าราชการการเมือง

ปัญหาทุจริตจำนำข้าวเป็นอย่างไร

รัฐบาลนี้มีอำนาจเต็มหลายเรื่อง หลายเรื่องผมก็สนับสนุน เช่น ขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ 300 บาท แต่จำนำข้าวมันพังตั้งแต่ออกนโยบาย รัฐบาลหาเสียงก็ขัดต่อรัฐธรรมนูญที่ว่า รัฐมีหน้าที่สนับสนุนให้ระบบเศรษฐกิจเป็นระบบทุนนิยมตลาดเสรี นโยบายจำนำข้าวผิดแผกแตกต่างจากนโยบายอื่น เพราะไม่ได้ช่วยชาวนา ถ้าคุณช่วยชาวนาจริงๆ ผมว่าให้เงินเพื่อให้เขามีกำลังซื้อยังดีกว่า เพราะสิ่งที่คุณซื้อข้าวมาหมด คุณไปทำลายกลไกการซื้อขายของชาวนาหมดสิ้น

การจำนำข้าวมันผิดหลักการ เพราะการซื้อข้าวทุกเมล็ดทั้งหมด ทั้งประเทศ มันผิดตั้งแต่ออกนโยบายแล้ว มันทำลายกลไกตลาด ทำลายระบบการซื้อขายในประเทศ ด้วยการซื้อแล้วนำมาเก็บไว้ที่รัฐหมด รัฐบาลไปผูกขาดการค้า นอกจากนี้นโยบายจำนำข้าวทำให้กัมพูชามียอดส่งออกสูงขึ้น ทั้งที่กัมพูชาเป็นคู่แข่งไทย รวมถึงพม่าด้วย ฉะนั้นหลักการมันผิดแต่แรก

ที่แย่ที่สุด คือ ความคิดที่มาจากความเชื่อว่ารัฐบาลสามารถบริหารได้ ทั้งที่คนที่หวังดีกับเพื่อไทย เตือนตั้งแต่หาเสียงแล้วว่า ตั้งแต่ในอดีตมันไม่มีรัฐบาลไหนระบายข้าวได้สำเร็จจำนวนมาก จนวันนี้คุณซื้อมา 13 ล้านตัน ก็ยังขายไม่ได้ ทุกคนก็บอกแล้วว่าคุณไม่มีทางขายได้อยู่แล้ว เพราะรัฐบาลไม่มีความเชี่ยวชาญในการซื้อขาย มันเป็นหน้าที่ของบริษัทเอกชนที่จะทำ เรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของระบบเศรษฐกิจ ระบบทุนนิยมตลาดเสรีมีความเท่าเทียมกันกับความศักดิ์สิทธิ์ของระบบการปกครองระบอบประชาธิปไตย ในรอบนี้เท่ากับรัฐบาลละเมิดระบบทุนนิยมแบบตลาดเสรีอย่างเต็มๆ สำหรับผมมันเหมือนการรัฐประหาร และยึดอำนาจการปกครองในระบอบประชาธิปไตย

คนอาจจะถามว่าแล้วปลื้มไม่อยากช่วยชาวนาเหรอ ผมอยากถามกลับว่า แล้วคุณจะช่วยชาวนาโดยเอาข้าวทั้งประเทศมากองทิ้งเหรอ ข้าว 13 ล้านตันมันคือทิ้ง เพราะ 5 ปีต่อไปในอนาคต คุณจะระบายได้กี่ล้านตัน 8 ล้านตันเหรอ คุณก็ยังเหลืออีก 5 ล้านตันเน่าแน่ๆ สู้คุณเอาเงินให้ชาวนาทั้งหมดโดยตรงดีกว่า

หรือจะประกาศเพดานราคาขั้นต่ำ เช่น ประกันราคาแบบที่ประชาธิปัตย์ทำ อาจช่วยเหลือปัจจัยให้ต้นทุนผลิตต่ำลง หรือคุณก็ตั้งกองทุนมาสนับสนุนเขาเหมือนอย่างอเมริกา แต่ไม่ใช่จำนำในรูปแบบที่มีอยู่ เพราะเมื่อรัฐบาลไม่มีศักยภาพในการขาย คือซื้อมาแล้วทิ้ง มันยิ่งกว่าคอร์รัปชั่น มันเป็นการทำลายระบบการซื้อขายผลิตภัณฑ์หนึ่ง ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นกระดูกสันหลังของชาติ แล้วมันทำให้งบประมาณประเทศเสียหายหลายแสนล้าน อีก 3 ปีข้างหน้าอาจถึงล้านล้าน

เหตุที่รัฐบาลทำผิดพลาดนโยบายจำนำข้าว

1.เขาพลาดเพราะประเมินศักยภาพรัฐบาลมากเกินไป โครงการนี้เริ่มตั้งแต่แรก มันทะเยอทะยานมากไป 2.เขาคิดว่าจะมีอิทธิพลต่อราคาข้าวในตลาดโลก ซึ่งผมไม่รู้ว่าตรงนี้ตอนแรกคิดไปได้ยังไง มันกลายเป็นกับดักประเทศในเวลาต่อมา พรรคประชาธิปัตย์ประกันราคาเป็นประชานิยมแบบหนึ่งซึ่งฝืนตลาดเสรีจริง มันแทรกแซงตลาดจริง แต่อยู่ในระดับที่ผมรับได้ เขาแค่กำหนดเพดานราคา ไม่ใช่แทรกแซงแบบทำลายผู้ซื้อขาย

ผมขอสรุป คือ 1.นโยบายนี้เมื่อปฏิบัติไป 1 ปี แล้วมันขาดทุนชัดเจน เพราะขายข้าวไม่ได้ แล้วก็พยุงราคาในตลาดโลกขึ้นมาไม่ได้ รัฐบาลก็ไม่ยอมถอย ทั้งที่นโยบายนี้ทำให้รัฐบาลเพลี่ยงพล้ำมากในทางการเมือง แต่ไม่เข้าใจทำไมรัฐบาลไม่ถอย ผมเลยกลับมาคิด มันเหลือเหตุผลเดียวในการทำจำนำข้าวต่อ ก็คือเพื่อให้มีทุจริตคอร์รัปชั่นอย่างมหาศาลต่อไป

ถามว่าถ้าเพื่อไทยไม่มีจำนำข้าว เขาก็เลือกอยู่ดี เขาไม่ได้เลือกเพื่อไทยเพราะจำนำข้าว ถ้าบอกว่าเป็นประชานิยมที่เพื่อไทยต้องทำ นี่ไม่จริง

รัฐบาลต้องรับผิดชอบแค่ไหน

ป.ป.ช.ชี้มูลความผิดนายกฯ อยู่ อาจผิดในเรื่องประมาทเลินเล่อได้ เพราะขาดทุน 5 แสนล้าน ใน 2 ปีกว่า เป็นการบริหารงานที่ผิดพลาด ฉะนั้นผมเห็นด้วยที่ต้องมีคนรับผิดชอบ แต่ที่ผมเคยให้สัมภาษณ์ว่า นายกฯ ควรจะลาออกนั้น ผมบอกว่าถ้านายกฯ จะรับผิดชอบความล้มเหลวของโครงการก็ได้คือในปีแรก หลังจากดำเนินนโยบายแล้วขาดทุน แต่ถ้าลาออกวันนี้ มันกลับไปช่วยทำลายระบอบประชาธิปไตย ทำลายการเลือกตั้ง และเข้าทาง กปปส. ฉะนั้นถ้าจะเรียกร้องความรับผิดชอบ นายกฯ สามารถแสดงความรับผิดชอบในวันที่มีอำนาจเต็มในฐานะนายกฯ แต่ไม่ใช่วันนี้

ทีนี้เพื่อไทยสามารถแสดงความรับผิดชอบได้ด้วยการประกาศว่าจะไม่ทำนโยบายนี้อีก แล้วยอมรับว่าที่ผ่านมาเป็นการบริหารที่ผิดพลาด แล้วก็อาจบอกว่ามีเจตนาที่ดีในการช่วยชาวนา

เสนอให้คุณยิ่งลักษณ์ลาออก ถือว่าแรงไปไหมสำหรับคุณ

ผมไม่สนว่าใครลาออกไม่ลาออก ผมไม่ได้สนใจเป้าประสงค์ทางการเมืองที่ดีกว่าลาออก สมมตินายกฯ ยิ่งลักษณ์ เป็นนายกฯ เต็มกำลัง ไม่ได้ยุบสภา ผมอยากเห็นนายกฯ หยุดจำนำข้าว แล้วอธิบายกับชาวนาว่าทำต่อไม่ได้จริงๆ เพราะ 1.เกินศักยภาพรัฐบาล 2.เอื้อต่อการคอร์รัปชั่น 3.ทำลายกลไกตลาดในการซื้อขายข้าวที่มีอยู่ 4.ทำให้เราเสียแชมป์การส่งออกข้าว ผมไม่เรียกร้องให้ลาออก ผมเรียกร้องให้ยกเลิกนโยบายนี้ ตอนนี้มันเป็นเรื่องตลก เพราะเราสนแต่ว่าคนนี้ต้องการให้นายกฯ ออกไหม อันนี้ไม่ใช่ประเด็น เรื่องที่เป็นเป้าหมายสำคัญ คือ 1.เพื่อไทยต้องหยุดโครงการนี้ จะเป็นรัฐบาลอีกรอบก็ได้ แต่ต้องหยุดโครงการ 2.ตอนนี้นายกฯ สามารถแสดงความรับผิดชอบได้ คือ ประกาศว่าถ้าเพื่อไทยกลับมาเป็นรัฐบาล ชนะการเลือกตั้ง จะยุติโครงการนี้ทันที