เสรี จินตนเสรี ‘แก่อย่างมีคุณภาพ’

โดย...วารุณี อินวันนา

“สุขภาพเป็นสิ่งสำคัญ ถ้าร่างกายแข็งแรงและจิตใจเข้มแข็งสดชื่น ทำอะไรก็สำเร็จและเมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นก็แก้ได้ง่าย ไม่เป็นภาระของใคร” เสรี จินตนเสรี อดีตกรรมการผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย วัยย่างปีที่ 72 ฝากถึงทุกคน หลังพิสูจน์มาแล้วด้วยตัวเองในระดับหนึ่ง ด้วยการคว้าเหรียญทองการแข่งขันแบดมินตันผู้สูงอายุชิงแชมป์โลก ประเภทชายเดี่ยวอายุเกิน 70 ปี และเหรียญทองประเภทชายคู่อายุเกิน 65 ปี โดยคู่กับ “ชัยศักดิ์ ทองเดชศรี” เมื่อเดือน ก.ย. 2556 ที่ผ่านมา

เสรี ยอมรับว่า คนสูงอายุร่างกายสู้คนหนุ่มไม่ได้ แต่ในบางครั้งก็ไม่จริงเสมอไป หากมีการฝึกฝนและดึงศักยภาพที่มีอยู่ออกมาใช้อย่างเต็มที่ ก็สามารถทำได้ดีระดับหนึ่ง ซึ่งที่ผ่านมายอมเสียเปรียบด้านอายุให้คู่แข่งมาตลอด จากการเข้าแข่งขันชิงแชมป์แบดมินตันโลกครั้งแรกเมื่ออายุ 65 ปี ในปี 2550 ได้ลงไปแข่งกับคนวัย 60 ก็หวดคู่แข่งกระจาย ช่วงวัย 67 ในปี 2552 ก็แข่งกับคนวัย 60 พออายุ 69 ก็ยังแข่งกับคนอายุ 60 และก็คว้าแชมป์โลกมาได้ทุกครั้ง คนวัย 60 สู้ไม่ได้

ล่าสุดเพิ่งชนะมาหยกๆ เมื่ออายุย่าง 72 ปี ก็ยังลงแข่งกับคนวัย 65 แล้วถล่มคู่แข่งที่อายุน้อยกว่าทุกเกม โดยไม่แพ้เลยแม้แต่เกมเดียว รวมแล้วเป็นแชมป์โลกชายคู่มา 4 สมัยซ้อน แถมได้เหรียญทองชายเดี่ยวอายุเกิน 70 ปี แสดงให้เห็นว่าความสามารถของคนสูงอายุมีเยอะ อยู่ที่ว่าจะต้องดึงออกมาใช้ให้ได้มากที่สุด

“ปีนี้พัฒนาไปอีกขั้น พยายามกระโดดขึ้นให้สูงที่สุดเท่าที่จะทำได้ แล้วฟาดลูกตบลงมาเหมือนตอนยังเป็นหนุ่ม แต่อาจไม่สูงเท่าแบบนี้ ในวัยเดียวกันหรืออ่อนกว่า เขาไม่ทำกันแล้ว กลัวเรื่องกระดูกหรือกล้ามเนื้อ หรือไม่ก็กลัวนั่นกลัวนี่ ที่ผมทำเพราะรู้ว่าเรายังไม่ได้ใช้ความสามารถในวัยของเราอย่างเต็มที่ ก็นำออกมาใช้ ผมไม่กลัวตาย แต่ก็ไม่ประมาท ถ้าเหนื่อยเกินไปต้องหยุด เพราะร่างกายมันฟ้องแล้วว่าไม่ไหว แต่ถึงยังไงผมว่าตายขณะเล่นกีฬาดีกว่าเป็นโรคนั้นโรคนี้ และในที่สุดในวัยชราก็ต้องไปใช้ชีวิตส่วนใหญ่ในโรงพยาบาลในฐานะคนไข้” เสรี กล่าว

“เสรี” กล่าวว่า การเล่นแบดมินตันเป็นเกมที่เร็ว ตาต้องเร็วตามลูกให้ทัน ณ เวลานั้นสมองต้องคิดเดาเกมว่าเขาจะตีมาทางไหน ถ้าไม่มาตามที่เราคิดไว้แล้วเขาจะตีไปทางไหนได้บ้างและของจริงมาอย่างไร แล้วเราจะตอบโต้เขาอย่างไร ได้ใช้สมองในการคิดเร็ว

ร่างกายต้องเคลื่อนไหวให้ทัน การเล่นต้องก้ม เงย หงายหลัง แหงนหน้า เหยียด เคลื่อนไปทางซ้าย ขวา หน้า หลัง ร่างกายได้ฝึกความคล่องแคล่ว และทำให้หลังตรง ตัวไม่งอเหมือนคนแก่ทั่วไป เพราะเป็นกีฬาที่ต้องหงายหลังตี

เขาแนะนำว่าถ้าหัวใจไม่ดีไม่ควรเล่นแบดมินตัน เพราะร่างกายคนไม่เหมือนกัน แต่ให้เล่นกีฬาอะไรก็ได้ ที่ทำให้เลือดลมเดินดี เพื่อให้ร่างกายคล่องแคล่ว และไม่ว่าจะเป็นกีฬาอะไรควรยืดเส้นยืดสายเพื่ออุ่นร่างกายก่อนออกกำลังกาย หรือถ้าไม่มีเวลาก็ยืดเส้นยืดสายบ้างทุกวันก็ยังดี

การหันกลับมาเล่นแบดมินตันอีกครั้งหลังจากเลิกเล่นอย่างจริงจังตั้งแต่วัย 19 ปี เป็นผลมาจากการตรวจสุขภาพอย่างละเอียดหลังเกษียณ ช่วงนั้นอายุ 62 ปี พบหลายอย่างไม่ดีเกินเกณฑ์มาตรฐาน เป็นผลมาจากการไม่ได้เตรียมตัว หมกมุ่นเรื่องงาน เล่นกอล์ฟ และไม่ดูแลสุขภาพเท่าที่ควรในช่วงชีวิตที่ทำงานหนัก แล้วร่างกายก็หลอกเราว่าไม่มีปัญหาอะไร ไม่ค่อยได้ตรวจสุขภาพให้ละเอียด นับว่าขาดการเตรียมตัวให้เป็นคนแก่ที่ดี

ในการจะเป็น “ผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ” ก็ต้องมีสุขภาพดี ซึ่งควรต้องเตรียมตัวมาตั้งแต่อายุน้อย ถ้าทำได้ รวมทั้งควรจะวางแผนดูแลสุขภาพในวัยทำงาน หมั่นตรวจร่างกายสม่ำเสมอ ดูแลเรื่องการกิน พักผ่อน และออกกำลังกาย

“ผมถือว่ามีโอกาสมากกว่าคนอื่นหลายคน เพราะถึงจะเกษียณแล้ว แต่ประสบการณ์ที่มีทั้งในภาคราชการและเอกชน ทั้งในด้านกฎหมาย ตลาดเงินตลาดทุน และธุรกิจ ประกอบกับยังมีสุขภาพดี จึงทำให้การงานในปัจจุบันก็ยังมีทำอย่างเต็มมือ และคิดว่าทำได้ดีกว่าตอนยังหนุ่มเสียด้วยซ้ำ จึงยังมีรายได้เข้ามาสม่ำเสมอ ไม่ขาดแคลน เพราะตลาดยังต้องการคนที่มีความรู้เรื่องกฎหมายและธุรกิจ นอกจากนี้ในการทำงานผมถือหลักว่าต้องสามารถผสมกลมกลืนกับคนหนุ่มสาวได้ดี

การตัดสินใจในรายละเอียด ปล่อยวางให้คนหนุ่มสาวบริหารจัดการ ถือเป็นการสนับสนุนให้คนรุ่นหลังเติบโตขึ้นมา ไม่ใช่รวบงานทุกอย่างไว้ทั้งหมด”

“โอกาสของคนเราไม่เหมือนกัน แต่สิ่งแรกที่อยากสื่อให้คนวัยเกษียณทำคือ ดูแลสุขภาพตัวเองให้ดีก่อน เพราะถ้าสุขภาพดียังมีกิจกรรมหลายอย่างให้คนสูงอายุทำ ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ทั้งตนเอง คนรอบข้าง รวมทั้งสังคมเป็นส่วนรวม” เสรี กล่าว

เสรี กล่าวว่า ในด้านการเงินส่วนตัวนั้น เงินเท่าที่มีอยู่ผมคงไม่เดือดร้อนอะไร ไม่ว่าในปัจจุบันหรือในอนาคต เพราะได้เตรียมการอย่างดีมาตลอด โดยในการทำงานยึดหลักซื่อสัตย์ สุจริต และมีประสิทธิภาพ ฉะนั้นเมื่อเกษียณแล้วจึงไม่ได้มีปัญหาตามมาภายหลัง ผมไม่ได้มีเพราะพ่อแม่ให้ทรัพย์สินอย่างเดียว แต่ท่านให้ผมมีความสามารถที่จะไปหาทรัพยากรได้ด้วยตนเอง

“อยากให้ข้อคิดแก่ผู้สูงอายุทั่วไปว่าการจะให้ลูก หลานเอง ควรเป็นการให้เพื่อประคับประคองให้เขาแข็งแรง ช่วยตัวเขาเองได้ ไม่ใช่ให้จนเขาเสียคน กลายเป็นคนอ่อนแอ ซึ่งจะเป็นผลร้ายต่อลูกหลานเอง การให้จึงต้องระมัดระวังให้มากๆ อาจจะดูเหมือนขี้เหนียว แต่การให้มากไปก็เป็นการทำลายเขาเสียอีก ซึ่งผมไม่มีลูก แต่ก็ยึดแนวทางการให้นี้สำหรับหลานๆ”

“เสรี” มีรายได้มากพอที่จะซื้อรถแพงขับ หรือซื้อของอื่นที่มีราคาแพงได้ แต่เขามองไม่เห็นความจำเป็นที่จะต้องซื้อ เพราะคิดเป็นว่าการฟุ่มเฟือยเกินเหตุ เป็นตัวอย่างไม่ดี

ตามธรรมชาติของผู้สูงอายุ คุณภาพชีวิตจะแย่ลง ทั้งด้านสังคม สุขภาพ และงาน แต่ถ้าดูแลสุขภาพได้ดีจะช่วยให้รักษาคุณภาพชีวิตไม่ให้เปลี่ยนแปลงไปมากจากสมัยที่ยังทำงาน ซึ่งต่อไปสังคมไทยจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ รัฐบาลไม่ควรมองข้าม จะต้องหามาตรการในการดึงศักยภาพของผู้สูงอายุที่มีประสบการณ์และความรู้มาใช้ประโยชน์ ด้วยการดึงความคิดของผู้สูงอายุมาผสมผสานกับคนหนุ่มสาวในการร่วมกันทำงานแต่ละด้าน

นอกจากนี้ ควรจะให้การสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ของผู้สูงอายุที่สร้างชื่อเสียงให้กับประเทศชาติ เพราะเป็นการประชาสัมพันธ์ประเทศไทยไปในตัว และยังกระตุ้นให้ผู้สูงอายุหันมาสนใจในการเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ มากขึ้น ถ้าคนกลุ่มนี้มีสุขภาพแข็งแรง จะเป็นการลดงบประมาณของรัฐบาลได้จำนวนมาก

เมื่อถามถึงสถานการณ์การเมืองในปัจจุบัน เสรี กล่าวว่า ขอให้ทุกคนมองอนาคตของประเทศเป็นหลัก อะไรที่ไม่ใช่ประชาธิปไตยต้องแก้ให้เป็นประชาธิปไตย เพราะเป็นสิ่งที่ถูกต้อง จะทำให้ประเทศเดินหน้าต่อไปได้ ต้องเปิดกว้างทางความคิดและการกระทำให้เข้ากับสังคมโลกที่เขาเจริญแล้ว ถ้ายังทำแบบเดิมๆ จะเป็นภัยต่อประเทศ

“ถ้าร่างกายแข็งแรงก็แก้ปัญหาได้ง่าย จิตใจเราเองก็สำคัญ อย่าท้อถอย และคนวัยทำงานต้องเตรียมสุขภาพให้ดีไว้ตลอดเวลา และสะสมเงินไว้ เพื่อรักษาคุณภาพชีวิตที่ดี ไม่ให้เปลี่ยนแปลงมากเมื่อวัยเกษียณมาเยือน” เสรี ทิ้งท้าย