รู้เท่าทันก่อนไทรอยด์ผิดปกติ

โดย...กันย์ ภาพ คลังภาพโพสต์ทูเดย์

ต่อมไทรอยด์เป็นต่อมหนึ่งในระบบต่อมไร้ท่อ ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนต่อมไทรอยด์ซึ่ง พญ.สมพร วงศ์เราประเสริฐ อายุรแพทย์ระบบต่อมไร้ท่อและเบาหวาน โรงพยาบาลเวชธานี อธิบายว่าฮอร์โมนที่ต่อมไทรอยด์ผลิตนั้นมีความเกี่ยวข้องกับระบบในร่างกายดังนี้

1.วิวัฒนาการ และการเจริญเติบโตของร่างกาย และอวัยวะต่างๆ

2.ระบบสันดาปอาหาร (Metabolism) ทั้งคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน มีทั้งการสังเคราะห์และการสลาย เพื่อให้การทำงานของอวัยวะเป็นไปอย่างปกติ

3.ผลิตความร้อน รักษาอุณหภูมิในร่างกาย

4.กระตุ้นการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด ส่วนหนึ่งจะผ่านระบบประสาทอัตโนมัติ

5.สัมพันธ์กับการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการทำงานระบบต่างๆ ในร่างกาย เช่น ระบบทางเดินอาหาร ระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบประสาทสมอง

6.ประสานการทำงานของระบบฮอร์โมนอื่นๆ หลายชนิดในร่างกาย

ด้วยเหตุนี้ต่อมไทรอยด์จึงมีความสำคัญไม่แพ้อวัยวะอื่นๆ ดังนั้นถ้าต่อมไทรอยด์เกิดความผิดปกติ จึงมีผลต่อร่างกายอย่างมาก ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์สามารถแบ่งได้เป็น 2 แบบคือ

ความผิดปกติทางขนาด หรือภาวะต่อมไทรอยด์โต

คอพอก (Goiter) ในความรู้สึกของคนทั่วไปอาจมีความหมายที่ค่อนข้างน่ากลัว มองเห็นภาพคอโตยื่นออกมาเป็นก้อนตะปุ่มตะป่ำ นึกถึงการขาดสารไอโอดีน ซึ่งในทางการแพทย์ต่อมไทรอยด์ที่มีขนาดโตเรียกว่า Goiter (กอยเตอร์) ลักษณะเป็นก้อนหลายแบบ เช่น โตทั่วๆ ไปทั้งต่อม โตเป็นก้อนเดียวโดดๆ ข้างใดข้างหนึ่ง ขนาดแตกต่างกันไป และโตเป็นก้อนมากกว่า 1 ก้อน

ผู้ที่มีต่อมไทรอยด์โต อันที่จริงแล้วยังสามารถสร้างฮอร์โมนได้ตามปกติ ส่วนมากจะไม่มีอาการใดๆ จนกระทั่งมีคนทัก หมอตรวจพบ หรือคลำได้เอง ยกเว้นบางภาวะ เช่น มีเลือดออกในต่อมไทรอยด์อย่างกะทันหัน ทำให้มีอาการเจ็บบริเวณที่เป็นก้อน เวลานอนหายใจลำบาก กลืนลำบาก นอกจากนี้ในการตรวจก้อนที่ต่อมไทรอยด์คือการตรวจมะเร็งไทรอยด์โดยการดูดเซลล์ที่ก้อนเนื้อ ถ้าต่อมไทรอยด์โตร่วมกับมีภาวะสร้างฮอร์โมนผิดปกติ จะส่งผลให้มีอาการแสดงของโรคไทรอยด์เป็นพิษด้วย