ศิลปะ...เพื่อความสุขของมวลมนุษยชาติ

โดย...มัทรียา

ร่วมสัมผัสผลงานของศิลปินหลากยุคสมัย โดยเฉพาะศิลปินรุ่นใหม่ที่มีแนวคิดน่าสนใจ สะท้อนสังคมปัจจุบัน ผ่านเทคนิคที่หลากหลาย ในนิทรรศการจิตรกรรมร่วมสมัยพานาโซนิค “เพื่อความสุขของมวลมนุษยชาติ” ครั้งที่ 14 ซึ่งได้คัดเลือกผลงานที่ชนะเลิศจากการประกวด รวมถึงผลงานที่ส่งเข้าประกวดบางส่วนจำนวน 42 ภาพ จาก 42 ศิลปิน มาจัดแสดง

สำหรับผลงานที่ได้รับรางวัล รางวัลยอดเยี่ยมอันดับ 1 ตกเป็นของผลงาน “ฮีโร่ Woman” โดย อัญชลี อารยะพงศ์พาณิชย์ รางวัลยอดเยี่ยมอันดับ 2 ผลงาน “มนุษย์เมือง หมายเลข 2” โดย ไทรเติ้ล เงาะอาศัย และรางวัลยอดเยี่ยมอันดับ 2 ผลงาน “เพราะฉันเกิดมาเพื่อเป็นอาหารของเธอ หมายเลข 2” โดย อัญธิการ์ คุณะวัฒนกุล

นอกจากนี้ ยังมีรางวัลยอดเยี่ยมอันดับ 3 ได้แก่ ผลงาน “เอื้องนางซ่อนรูป” โดย กฤษฎางค์ อินทะสอน ผลงาน “กรรมชั่วตกนรก” โดย พันธุ์ศักดิ์ แก้วสลับนิล และผลงาน “ตัวตนใบหน้า หมายเลข 2” โดย วารี แสงสุวอ รางวัลดีเด่น ได้แก่ ผลงาน กิเลส ตอน “อยู่กันตรงนี้...แหละ” โดย กรุณา นพคุณ ผลงาน “กามสุขขัลลิกาณุโยค” โดย จรัญ พานอ่อนตา และผลงาน “ความสัมพันธ์ (เพื่อน)” โดย วฤทธิ ไพศาลจิรศักดิ์

สำหรับผลงาน “ฮีโร่ Woman” สะท้อนความสุขจากส่วนลึกของจิตใจ จินตนาการชั่วขณะที่เกิดจากการหลอมรวมประสบการณ์ที่ขยันเสพจากภาพยนตร์ หนังสือการ์ตูน และข่าวสาร อัญชลี อารยะพงศ์พาณิชย์ ได้กลั่นเป็นภาพเขียนสีน้ำมันขนาด 200 x 186 เซนติเมตร แสดงให้เห็นถึงภาพลักษณ์ของผู้หญิงในอุดมคติที่แข็งแกร่ง มีอิสระทางความคิดและการแสดงออกอย่างเต็มที่ แฝงไว้ด้วยความสนุกสนานและน่าตื่นเต้น สะท้อนความต้องการส่วนลึกของจิตใจที่พึงอยากจะเป็นฮีโร่ และเป็นตัวแทนความสุขของผู้หญิงอีกหลายคน

ด้วยฝีไม้ลายมือที่เต็มเปี่ยมไปด้วยพลังแห่งการสร้างสรรค์ มีความเป็นเอกภาพทางด้านความคิด ความรู้สึก และตีความหัวข้อออกมาได้ในอีกหนึ่งมุมมอง ทำให้ผลงาน “ฮีโร่ Woman” ได้รับเสียงตัดสินจากคณะกรรมการการประกวดอย่างเป็นเอกฉันท์ให้คว้ารางวัลยอดเยี่ยมอันดับ 1 จาก 160 ผลงาน 102 ศิลปิน ที่ส่งเข้าประกวด

ถวัลย์ ดัชนี หนึ่งในคณะกรรมการได้กล่าวถึงผลงาน “ฮีโร่ Woman” ว่า “ศิลปินท่านนี้มีฝีมือทางเชิงช่างสูงมาก สามารถถ่ายทอดความใฝ่ฝันและความสุขของตัวเองออกมาเป็นผลงานที่มีความโดดเด่น นับเป็นการรวมฝีมือทางช่างศิลป์ของศิลปินออกมาอย่างเป็นเอกภาพ ไม่ว่าจะเป็นฝีแปรงในส่วนของเส้นผม ใบหน้า ลำกล้องของปืน โดยศิลปินได้ใช้ตัวเองเป็นตัวแทนของความสุขของมวลมนุษยชาติ ที่ในความเป็นจริงอาจจะไม่ได้พบสิ่งที่ต้องการแต่ก็แสดงออกอย่างสร้างสรรค์ผ่านผลงานได้”

ผลงาน “มนุษย์เมือง หมายเลข 2” ของ ไทรเติ้ล เงาะอาศัย นำเสนอแนวความคิด “มนุษย์อยู่ร่วมกันเป็นสังคม มนุษย์และสังคมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ดังนั้นเมื่อสังคมเกิดสภาวะการเปลี่ยนแปลง ย่อมส่งผลกระทบโดยตรงกับมนุษย์ ดิ้นรน อึดอัด เร่งรีบ กดดัน ตรึงเครียด คือวิถีชีวิตมนุษย์ในปัจจุบัน”

ด้าน ศาสตราจารย์เกียรติศักดิ์ ชานนนารถ กล่าวถึงผลงานนี้ว่า ในภาพ “มนุษย์เมือง” ศิลปินเขียนเป็นภาพชายหนุ่ม 4 คนอยู่ในสภาพไร้น้ำหนัก เบาลอย ไม่มีจุดยืน และควบคุมตัวเองไม่ได้ ทั้งหมดอยู่ในห้องที่มีพื้นปะทุแตก แผ่นสี่เหลี่ยมหลุดร่อนปลิวลอย และ 1 ใน 4 คนดังกล่าวนี้ก็คงมีตัวตนของศิลปินรวมอยู่ด้วย สภาพที่เบาลอย ควบคุมตัวเองไม่ได้ เหมือนอยู่ในห้องที่เป็นสุญญากาศ สะท้อนความรู้สึกของศิลปิน มนุษย์เมืองคนหนึ่งในสังคม สังคมซึ่งมีกฎเกณฑ์เฉพาะที่คอยบีบรัดให้มนุษย์เมืองดำเนินชีวิตไปตามเส้นทางที่สังคมกำหนด จนดูเหมือนว่ามนุษย์ควบคุมตนเองไม่ได้ ซึ่งเป็นผลร้ายต่อชีวิตอย่างยิ่ง ไม่ได้เกิดจากสังคมเป็นตัวกำหนดเท่านั้น หากเกิดจากกิเลสตัณหาของเราเองเป็นตัวผลักดัน การมีสติจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่จะคอยยึดเหนี่ยวให้เราควบคุมตนเองได้

พันธุ์ศักดิ์ แก้วสลับนิล ได้อธิบายถึงแนวความคิดผลงานชื่อ “กรรมชั่วตกนรก” ว่า ได้แรงบันดาลใจมาจากความคิด อุดมการณ์ และอุดมคติที่มีต่อเหตุการณ์ทางสังคม วิกฤตการเมือง และสภาวะรอบตัว ปัจจุบันจึงได้สะท้อนปัญหาเปรียบเทียบอารมณ์มนุษย์แสดงออกเป็นรูปทรง สัญลักษณ์จินตภาพ พฤติกรรมกิเลส เพราะจิตที่อ่อนแอจะถูกแทนที่ด้วยกิเลสภายใน เพื่อเตือนสติหลีกหนีความเป็นสัตว์

 

ธงชัย รักปทุม ศิลปินแห่งชาติ (สาขาจิตรกรรม) หนึ่งในคณะกรรมการ ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับภาพนี้ว่า “ภาพนี้ได้สะท้อนความงามทางสุนทรียภาพได้ตรงประเด็นเนื้อหาของหัวข้อการประกวดอย่างมีคุณค่าในงานศิลปะแล้ว ศิลปินยังได้นำเสนอรูปแบบแนวทางการสร้างสรรค์ฟื้นฟูสภาวะงานศิลปะที่เคยนิยมกันมาแล้วช่วงหนึ่ง คือ ศิลปะเพื่อสังคม ดังที่ศิลปินเองได้ประกาศิตสำแดงความรู้สึกที่บาดลึกสะเทือนใจเป็นที่สุดว่า ‘เพื่อเตือนสติหลีกหนีความเป็นสัตว์’ นี่คือสัจธรรมที่ผู้สร้างสรรค์ศิลปะมิได้หลีกลี้หนีความรับผิดชอบต่อสภาพความเป็นอยู่ในวิถีสังคมของเขาเลย ตรงกันข้าม การรังสรรค์ศิลปะกลับเป็นดัชนีชี้วัดความเลวร้ายชั่วช้าและเสื่อมทราม ในพฤติกรรมของผู้รับผิดชอบของคนในชาติ ที่จะเดินไปไหน เดินไปสู่การโกงกิน กอบโกย แสวงหาผลประโยชน์ไปทุกตารางนิ้วของแผ่นดิน หรือว่าจะเดินไปสู่การสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงามให้ประเทศชาติบ้านเมืองด้วยความเสียสละ ซื่อสัตย์สุจริตมีจริยธรรมคุณธรรม ซึ่งจะเป็นมิติอันงดงาม เพื่อความผาสุกของพี่น้องร่วมชาติและความเจริญรุ่งเรืองไพบูลย์ของแผ่นดินไทย...ศิลปินเขาชี้ทางให้แล้วนะครับ”

นิทรรศการผลงานจิตรกรรมร่วมสมัยพานาโซนิค ครั้งที่ 14 “เพื่อความสุขของมวลมนุษยชาติ” เปิดให้เข้าชมตั้งแต่วันนี้-31 ส.ค. ณ หอศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ เปิดทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 09.00-19.00 น. วันเสาร์ เวลา 09.00-16.00 น. และวันที่ 10-28 ก.ย. นำไปจัดแสดง ณ หอศิลป์จำปาศรี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เปิดให้ชมทุกวันจันทร์อาทิตย์ เวลา 08.00-16.00 น. (เว้นวันหยุดราชการ)