พระบรมสาทิสลักษณ์ ในหลวงรัชกาลที่ 9 จากแรงบันดาลใจของเด็กๆ
เด็กไทยสมัยนี้มีความสามารถในการวาดภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงนี้ได้แสดงฝีมือวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9
โดย...วรธาร ภาพ (2) ภัทรชัย ปรีชาพานิช (3) วิศิษฐ์ แถมเงิน
เด็กไทยสมัยนี้มีความสามารถในการวาดภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงนี้ได้แสดงฝีมือวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ได้เก่งมาก บางคนอายุ 5-6 ขวบก็วาดเป็นแล้ว บางคนความสามารถเกินอายุ แถมลีลาในการจับปากกาและพู่กันกินขาด บางคนเป็นศิลปินด้านการวาดภาพตั้งแต่เด็ก สามารถผลิตผลงานออกขายสร้างรายได้ให้กับตัวเองตั้งแต่อายุยังน้อยชนิดที่ผู้ใหญ่เห็นแล้วยังต้องทึ่ง บางคนก็แพรวพราวไปด้วยจินตนาการจนผู้ใหญ่เองก็คาดไม่ถึง ไม่เชื่อโปรดพิจารณาด้วยสายตาของท่านดูเถิด
ในหลวงทรงพระปรีชาในทุกทาง
หลายคนอาจเคยเห็นพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงฉลองพระองค์ชุดจอมพล หรือจอมทัพไทย สีแดง ของ แพร-ปิยากร งามเกียรติขจร นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาชั้นปีที่ 6 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศิลปากร สายศิลปกรรม รุ่นที่ 9 ทางเฟซบุ๊ก DSU student artworks และทางรายการนารีกระจ่าง ช่องไทยพีบีเอส เมื่อไม่นานมานี้ บอกได้เลยว่าฝีมือไม่ธรรมดา
ผลงานดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของวิชาเพนติ้ง วาดภาพสีน้ำ ของนักเรียนชั้น ม.6 สายศิลปกรรม ที่อาจารย์กำหนดให้นักเรียนวาดภาพพระบรมสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดไม่ได้ของพระองค์
ปิยากร เล่าว่า อาจารย์จะให้นักเรียนเลือกพระบรมฉายาลักษณ์คนละหนึ่งภาพมาวาด เธอเลือกภาพพระองค์ในชุดฉลองพระองค์จอมพลสีแดง เพราะคิดว่าเป็นภาพที่ไม่ค่อยได้เห็นพระองค์ทรงบ่อย อีกอย่างภาพมีรายละเอียดเยอะ ทั้งเป็นภาพที่ดูแล้วน่าเกรงขาม จึงอยากจะเชิดชูความยิ่งใหญ่ของพระองค์ ที่เห็นแล้วรู้สึกต้องตะลึงในพระบารมี
“ฉลองพระองค์มีรายละเอียดเยอะ พระพักตร์ไม่ยากเท่าไหร่ แต่ความยากจะอยู่ที่ขนาดของงาน เพราะเป็นขนาดใหญ่และวาดด้วยสีน้ำซึ่งเป็นสีที่คอนโทรลอยาก ถ้าผิดขึ้นมาจะแก้ยากกว่าสีอื่น จึงต้องวางแผนเยอะ แต่ก่อนวาดต้องนำพระบรมฉายาลักษณ์ที่เราเลือกไปให้อาจารย์ดูก่อน แล้วอาจารย์ก็จะช่วยไกด์ว่าควรจะใช้สีพื้นโทนไหน เพราะแต่ละภาพใช้โทนสีต่างกัน ด้วยอารมณ์ภาพที่ไม่เหมือนกัน ซึ่งเรื่องสีอาจารย์จะคอยแนะนำอยู่ตลอดค่ะ”
สำหรับผลงานชิ้นนี้ ปิยากรรู้สึกภูมิใจในฝีมือของตัวเองมาก เพราะเป็นภาพที่เธอคิดว่าวาดได้ดีที่สุดและค่อนข้างเหมือนจริง ที่สำคัญเป็นผลงานที่วาดด้วยความตั้งใจและมุ่งมั่นเป็นพิเศษ เนื่องจากต้องการให้ภาพออกมาดีที่สุดกว่าทุกครั้งที่เคยวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 มา
“ตั้งแต่เรียนศิลปะมาหนูวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 บ่อยมาก ประกวดที่ไหนส่วนใหญ่ก็วาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ค่ะ บางทีญาติผู้ใหญ่ก็ให้วาดเพื่อจะนำไปติดไว้ที่บ้าน และก่อนจะวาดรูปชุดจอมพลนี้หนูวาดอยู่รูปหนึ่งเล็กกว่านี้เป็นสีน้ำ เป็นพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงฉลองพระเนตร (ใส่แว่น) แล้วแย้มพระโอษฐ์ (ยิ้ม) อยู่ แบ็กกราวด์เป็นก้อนเมฆสื่อว่าทรงอยู่บนสวรรค์ พระพักตร์เหมือนทรงมองลงมาที่ประชาชน ซึ่งหนูรู้สึกว่าพระองค์ท่านทรงมองพวกเราอยู่ พระบรมสาทิสลักษณ์ภาพนี้วาดวันที่ 13 ต.ค. เสร็จวันที่ 14 ต.ค. เลย ซึ่งเก็บไว้เป็นความทรงจำและระลึกถึงพระองค์”
ขณะที่ความประทับใจในหลวงรัชกาลที่ 9 แพรบอกว่า คือความที่พระองค์ทรงพระปรีชาในทุกด้าน อาทิ ดนตรี ศิลปะ กีฬา นักประดิษฐ์ นักถ่ายภาพ ฯลฯ สมเป็นพระมหากษัตริย์อัจฉริยบุคคลจริงๆ ซึ่งเป็นแรงผลักดันให้อยากทำได้แบบพระองค์ท่านบ้าง
“ศิลปะเป็นแค่สิ่งที่ชอบและเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่ช่วยให้หนูรู้สึกดี มีความสุข ยิ่งเวลาที่เครียดๆ การได้อยู่กับมันช่วยให้รีแลกซ์ หนูไม่ได้มองเป็นอาชีพหลัก แต่ที่หนูอยากเป็นคือสถาปนิก และอยากเข้าเรียนสถาปัตย์ จุฬาฯ ค่ะ”
ทรงงดงามในสิริราชสมบัติ
ด.ญ.เพ้นท์ฟ้า ชาญชุติวาณิช หรือน้องเพ้นท์ อายุ 10 ขวบ ไม่ได้เรียนที่โรงเรียนไหน แต่เป็นนักเรียนโฮมสกูล ที่มีคุณพ่อและคุณแม่เป็นครูสอนที่บ้าน โดยคุณพ่อที่จบจากมหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นผู้เขียนหลักสูตรการเรียนโฮมสกูลให้ และคอยสอนจนน้องเพ้นท์มีความสามารถในการวาดรูปที่เก่งเกินวัย สามารถผลิตผลงานออกมามากมายจนมีแกลเลอรี่ของตัวเองชื่อ เพ้นท์ฟ้า ชาญ (Paintfa Chan) อยู่ที่ชั้น 2 ห้างสรรพสินค้าริเวอร์ซิตี้ ที่สำคัญผลงานของเธอราคาสูงไม่เบา มีตั้งแต่ 4,000-2 หมื่นกว่าบาท ขึ้นอยู่กับไซส์ รวมทั้งยังมีโปสต์การ์ดรูปในหลวงจำหน่ายด้วย
เพ้นท์ฟ้า รักวิชาศิลปะและเริ่มวาดรูปตั้งแต่อายุ 4-5 ขวบ โดยเริ่มวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ตอน 6 ขวบ สไตล์ในการวาดของเธอไม่ชอบใช้ดินสอร่าง แต่จะใช้พู่กันวาด บางทีก็ใช้มือวาด (ใช้นิ้วจุ่มสี) ขึ้นอยู่กับว่าจะใช้เทคนิคไหน โดยสีที่ใช้ส่วนใหญ่จะเป็นสีน้ำ อะครีลิก และสีชอล์ก
“ถ้าพูดถึงในหลวงรัชกาลที่ 9 หนูรู้จักพระองค์ท่านตั้งแต่หนู 4-5 ขวบ เคยถามปาป๊าว่าในหลวงรัชกาลที่ 9 ท่านคือใคร ท่านอยู่ไหน ปาป๊าก็จะเล่าเรื่องราวให้ฟังว่าในหลวงท่านทรงทำโน่นนี่นั่น ทรงงานเหนื่อยไม่เคยพักผ่อน แม้อายุมากท่านก็ยังทรงงานอยู่เลย ทำให้หนูรู้สึกว่าพระองค์ท่านทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่ ที่ทรงทำคุณประโยชน์ให้กับประชาชนและประเทศไทยมาก ทำให้หนูอยากวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระองค์ท่าน พอ 6 ขวบ ก็เริ่มวาด โดยปาป๊าจะหารูปมาให้และวาดมาเรื่อยๆ ตั้งแต่พระบรมสาทิสลักษณ์ท่านทรงพระเยาว์ ก่อนขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ขณะครองราชย์ใหม่ๆ ภาพที่ทรงพระผนวช ภาพทรงงานในอิริยาบถต่างๆ และภาพอื่นๆ”
เพ้นท์ฟ้า เล่าว่า ทุกครั้งที่วาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 จะใช้ภาพพระบรมฉายาลักษณ์เป็นแบบ ไม่เคยใช้จินตนาการ เพราะรูปในหลวงใช้จินตนาการไม่ได้ แล้วเวลาวาดจะไม่คิดว่าพระบรมสาทิสลักษณ์ที่ออกมาจะเหมือนรูปจริงหรือไม่ แต่จะใส่ความรู้สึกลงไปว่า คือถ้าเรามีใจให้ในหลวงพระบรมสาทิสลักษณ์ก็ออกมาเหมือนเอง และเธอก็ทำอย่างนั้นทุกครั้ง
“เวลาหนูวาดรูปหนูมีความสุขนะ ยิ่งวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 หนูรู้สึกอิ่มใจ แต่มีรูปหนึ่งที่หนูวาดไม่เสร็จ แล้วหนูไม่มีกำลังใจที่จะวาดต่อคือ พระบรมสาทิสลักษณ์ในชุดจอมพลสีแดง ซึ่งหนูวาดก่อนพระองค์ท่านจะเสด็จสวรรคต 2 วัน วาดด้วยมือไม่ได้ใช้พู่กัน ใกล้จะเสร็จ แต่ยังไม่ได้เก็บรายละเอียด พระองค์ท่านก็เสด็จสวรรคตเสียก่อน หนูเศร้ามากและไม่มีจิตใจที่จะทำต่อ เลยได้เท่าที่เห็น หนูตั้งใจเก็บพระบรมสาทิสลักษณ์นี้ไว้เพื่อระลึกพระองค์ จะไม่ขาย แต่เชื่อไหมมีคนมาขอซื้อ หนูก็บอกไม่ขายๆ พอตอนหลังเขาบอกว่าเป็นรูปเดียวที่เขาอยากได้ เขาขอร้องก็เลยขายให้ในราคา 4,620 บาท ภาพยังอยู่ เขาฝากไว้ยังไม่ได้เอาไป”
เมื่อถามถึงภาพที่เธอรักมาก เพ้นท์ฟ้า ชี้ไปที่พระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงครองราชสมบัติครบ 60 ปี ซึ่งเธอต้องการเก็บไว้และไม่ขายหรือบริจาค โดยเป็นภาพในหลวงทรงอยู่ในพระอิริยาบถยืนโบกพระหัตถ์ให้กับประชาชนที่ใส่เสื้อสีเหลืองมาเข้าเฝ้าฯ ถวายพระพร ณ ด้านหน้าพระที่นั่งอนันตสมาคม
“หนูรักพระบรมสาทิสลักษณ์นี้มาก ไม่ขายและไม่บริจาค จะเก็บไว้เป็นสมบัติส่วนตัว พระองค์ทรงยืนโบกพระหัตถ์ให้กับประชาชนจำนวนมหาศาล ข้างๆ พระองค์เป็นพระที่นั่งอนันตสมาคม แต่หนูจะวาดคล้ายดังก้อนเมฆเพื่อสื่อให้รู้ว่าพระองค์ทรงอยู่บนสวรรค์ ข้างหลังเป็นรูปธงชาติแต่วาดเหมือนสายรุ้ง เพื่อให้รู้ว่านี่คือพระเจ้าแผ่นดินของประเทศไทย ตรงกลางจะมีรัศมีทอดลงมายังประชาชน หมายถึง ทรงแผ่บารมีมายังประชาชน แต่ไม่รู้เพราะอะไรรูปที่หนูรักและอยากเก็บ สุดท้ายก็ไม่ได้อยู่กับหนู”
ศิลปินน้อย เล่าว่า มีผู้ใหญ่ทางมูลนิธิพระดาบสขอภาพเพื่อไปจัดแสดงนิทรรศการในเดือน ธ.ค. ที่ห้างสยามพารากอน ซึ่งได้รับการแจ้งว่าภาพหลังจากที่จัดแสดงแล้วจะให้น้อมเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ต่อไป
“ปีที่แล้วหนูได้บริจาคพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ภาพหนึ่งให้กับมูลนิธิพระดาบส เพื่อจัดแสดงในงานศิลปะเฉลิมพระเกียรติโครงการคำพ่อสอน และภาพของหนูก็ถูกซื้อไปโดยเงินนำเข้ามูลนิธิฯ พอปีนี้มูลนิธิฯ แจ้งมาอีก แต่บอกว่าภาพจะไม่ถูกนำไปประมูลแต่จะจัดแสดงในงานที่พารากอนและที่ต่างๆ ร่วมกับผลงานของศิลปินคนอื่นๆ ที่ได้บริจาคมา และหลังจัดแสดงเสร็จแล้วจะน้อมเกล้าฯ ถวายภาพทั้งหมดแด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พอได้ยินอย่างนี้แม้เป็นภาพที่หนูรักมากแต่ก็เต็มใจบริจาค เพราะหนูอยากทำเพื่อในหลวงรัชกาลที่ 9 เลยให้ภาพที่รักที่สุดไป ซึ่งในวันที่ 8 ธ.ค. จะจัดแสดงที่พารากอน และวันนั้นหนูจะไปวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ขนาดใหญ่สดๆ ในงานด้วย ตั้งแต่เวลา 5 โมงเย็นถึงหนึ่งทุ่ม”
นอกจากนี้ ยังมีภาพในหลวงรัชกาลที่ 9 จำนวนหนึ่งมีตั้งแต่ภาพสมัยทรงพระเยาว์ ภาพก่อนทรงขึ้นครองราชย์ ขณะครองราชย์ ภาพทรงพระผนวช และภาพพระบรมสาทิสลักษณ์อื่นๆ รวม 10 ภาพ จะถูกนำไปจัดแสดงร่วมกับผลงานของศิลปินอีก 19 คน ในวันที่ 5 ธ.ค. ที่จะถึงนี้ ณ ห้างสรรพสินค้าริเวอร์ซิตี้ ซึ่งในศิลปิน 19 คนนั้นมีศิลปินเด็กคนเดียวก็คือเพ้นท์ฟ้าด้วย
พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย
อีกหนึ่งผลงานที่แตกต่างจากสองผลงานข้างต้น เพราะไม่ได้ใช้สีในการวาดแต่อย่างใด แต่เป็นการใช้ปากกาสีดำธรรมดาในการวาดโดยใช้จินตนาการเป็นหลัก ซึ่งก็คือภาพในหลวงรัชกาลที่ 9 ประทับบนหลังพระยาหงส์ ผลงานของ ด.ช.อัชทัช ทัดแก้ว หรือน้องชล นักเรียนชั้น ป.5 โรงเรียนวรมงคล ถนนสาธุประดิษฐ์
น้องชล เล่าว่า รู้ตัวว่าชอบวิชาศิลปะตั้งแต่ 7 ขวบ แต่ไม่เคยเรียนพิเศษที่ไหน คงเรียนวิชาศิลปะทั่วไปในโรงเรียนเท่านั้น แต่อาศัยว่าชอบวาดรูปจึงพยายามฝึกฝนมาตลอด ซึ่งคุณครูและเพื่อนๆ มักจะชมว่าวาดใช้ได้ แล้วเวลามีการประกวดวาดภาพก็มักจะได้รับเลือกเป็นตัวแทนชั้นไปประกวดอยู่บ่อยๆ
“ผมเองไม่ถนัดเรื่องการใช้สีเพราะยังไม่เคยลองจริงจัง ส่วนใหญ่เวลาวาดจะใช้ปากกาสีดำวาด รูปที่วาดส่วนใหญ่เป็นแนวลายไทย และชอบวาดรูปที่บ่งบอกถึงความเป็นไทย เช่น วัดวาอาราม พระพุทธรูป สัตว์หิมพานต์ อะไรพวกนี้ ส่วนพระบรมสาทิสลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 ผมเพิ่งมาวาดเมื่อตอนท่านเสด็จสวรรคต ซึ่งได้แรงบันดาลใจมาจากการดูสารคดีที่ฉายซ้ำๆ ทางทีวี ดูไม่รู้สึกเบื่อ ผมชอบดูมาก ตั้งแต่พระองค์ท่านยังทรงพระเยาว์ จนกระทั่งขึ้นครองราชย์ ออกผนวช ซึ่งท่านทรงดูสง่างามน่าเลื่อมใสมาก
สำหรับรูปที่ผมวาดมาจากการได้ยินคำคำ หนึ่งคือ สวรรคาลัย ผมถามพ่อว่าแปลว่าอะไร พ่อบอกว่า ที่อยู่คือสววรรค์ มาจาก สวรรค กับ อาลัย รวมกัน ก็หมายความว่าในหลวงรัชกาลที่ 9 สวรรคตแล้วไม่ไปสู่ภูมิที่ต่ำแน่นอน ต้องไปที่ดีๆ คือสวรรค์เท่านั้น ผมเลยถามพ่อว่า แม่ของพระพุทธเจ้าตายไปเกิดที่ไหน พ่อบอกไปเกิดชั้นดุสิต ผมก็เลยวาดรูปในหลวงทรงพาหนะ คือพระยาหงส์ทอง เพื่อไปอุบัติที่สวรรค์ชั้นดุสิต ทำไมต้องเป็นดุสิต เพราะตอนที่ท่านยังอยู่ทรงสร้างบารมีไว้มากมาย”
น้องชลเล่าต่อว่า ขณะที่ประทับบนหลังพระยาหงส์ ในภาพจะเห็นว่ามีเทวดามาคอยรับเสด็จ ข้างหน้าจะมีพระยาช้าง ซึ่งก็คือพระอินทร์จำแลงกายมาชูงวงน้อมบูชาด้วยดอกบัว ขณะเดียวกันในโลกมนุษย์จะเห็นว่า มีคนที่กำลังอยู่ในน้ำต่างก็ยกมือถวายบังคมพระองค์ คอยส่งเสด็จพระองค์ผู้เสด็จไปสู่สวรรค์ชั้นดุสิตด้วย”
อัชทัช กล่าวว่า แม้ผลงานของเขาจะไม่มีสีสันที่สวยงาม แต่เขาต้องการสื่อให้คนไทยทุกคนได้รู้ว่า ทุกลมหายใจของในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงทำเพื่อประชาชนคนไทยทุกคน พระองค์ไม่เคยหยุดจนวาระสุดท้ายของชีวิต ซึ่งจะหาพระมหากษัตริย์พระองค์ใดที่จะเสมอเหมือนหรือเทียบเท่าพระองค์ไม่มีอีกแล้ว