เปิดตัวเลขช็อก! ทั่วโลกเสียพื้นที่ป่าสูงสุดเป็นประวัติการณ์ 

เคยนึกภาพไหมว่าในทุกๆ นาที มีพื้นที่ป่าไม้ขนาดเท่าสนามฟุตบอล 18 สนามกำลังหายไปจากโลก? นั่นไม่ใช่เรื่องเกินจริง แต่เป็นสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในปีที่ผ่านมา

 

ข้อมูลล่าสุดจาก Global Forest Watch โดย World Resources Institute (WRI) เผยว่าปี 2567 โลกต้องเผชิญกับการสูญเสียพื้นที่ป่าเขตร้อนและป่าเขตหนาวในอัตราที่สูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ 

 

ส่วนสาเหตุหลัก คือไฟป่าที่โหมกระหน่ำรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จากอุณหภูมิโลกที่พุ่งทะยานจนทำลายสถิติ

 

และการสูญเสียครั้งนี้ยังปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกมามหาศาล เทียบเท่ากับการปล่อยก๊าซจากการเดินทางทางอากาศทั้งหมดในปี 2566 ถึง 4 เท่า

 

Elizabeth Goldman ผู้อำนวยการร่วมของ Global Forest Watch ถึงกับออกโรงเตือนว่า "นี่คือสัญญาณเตือนภัยสีแดงสำหรับทั่วโลก การสูญเสียป่าในระดับนี้ไม่เคยปรากฏมาก่อนตลอดกว่า 20 ปีที่ผ่านมา"

 

 

คำมั่นสัญญาที่เลือนหาย

 

ป่าปฐมภูมิเขตร้อน คือป่าที่ยังคงความสมบูรณ์ ไม่เคยถูกมนุษย์รบกวนมากนัก เป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนสำคัญ เปรียบเสมือนปอดของโลกที่ช่วยควบคุมสภาพอากาศ, หมุนเวียนน้ำ และเป็นบ้านของสิ่งมีชีวิตหลากหลายสายพันธุ์

 

ในการประชุมสภาพภูมิอากาศโลก COP26 เมื่อปี 2564 กว่า 140 ประเทศทั่วโลกได้ให้คำมั่นสัญญาว่าจะยุติการสูญเสียป่าทุกประเภทภายในสิ้นทศวรรษนี้

 

แต่ข้อมูลกลับชี้ชัดว่าคำมั่นสัญญาเหล่านั้นยังห่างไกลจากความจริง ปีที่ผ่านมา การสูญเสียป่าปฐมภูมิเขตร้อนพุ่งสูงถึง 6.7 ล้านเฮกตาร์ เกือบสองเท่าของปี 2566

 

และอย่างที่กล่าวไปในตอนแรกคือ เท่ากับพื้นที่สนามฟุตบอล 18 สนามที่หายไปในทุก ๆ นาที ลองจินตนาการดูว่ามันมากขนาดไหน

 

WRI ระบุว่าในบรรดา 20 ประเทศที่มีพื้นที่ป่าปฐมภูมิมากที่สุดและได้ลงนามในข้อตกลงป่าไม้ปี 2564 มีถึง 15 ประเทศที่กำลังสูญเสียต้นไม้ในอัตราที่เร็วกว่าเมื่อครั้งที่ให้คำมั่นสัญญาเสียอีก

 

ไฟป่าตัวร้าย โลกร้อนเร่งความรุนแรง

 

สถานการณ์เลวร้ายนี้เกิดขึ้นหลังจากปีที่ร้อนที่สุดเป็นประวัติการณ์ โดยอุณหภูมิโลกได้สูงขึ้นเกิน 1.5 องศาเซลเซียส เหนือระดับก่อนยุคอุตสาหกรรมเป็นครั้งแรก

 

สหประชาชาติเตือนว่าอุณหภูมิจะยังคงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ หากไม่มีการดำเนินการอย่างจริงจังเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งไฟป่าทั่วโลกได้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกถึง 4.1 พันล้านเมตริกตันเมื่อปีที่แล้ว ยิ่งเติมเชื้อไฟให้โลกยิ่งร้อนขึ้นไปอีก

 

Rod Taylor ผู้อำนวยการฝ่ายป่าไม้และการอนุรักษ์ธรรมชาติของ WRI อธิบายว่า "เราอยู่ในยุคใหม่ที่การแผ้วถางพื้นที่เพื่อการเกษตรไม่ใช่ปัจจัยหลักเพียงอย่างเดียวอีกต่อไป

 

ตอนนี้เรามีผลกระทบที่รุนแรงขึ้น นั่นคือวงจรป้อนกลับของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่แท้จริง ซึ่งไฟป่ามีความรุนแรงและดุร้ายกว่าที่เคยเป็นมามาก

 

นอกจากในเขตร้อนแล้ว ไฟป่าในแคนาดาและรัสเซียก็มีส่วนทำให้เกิดการสูญเสียพื้นที่ป่าไม้เมื่อปีที่แล้วในขนาดที่เทียบเท่ากับประเทศอิตาลีเลยทีเดียว

 

บราซิลกับความท้าทายครั้งใหญ่ใน COP30

 

บราซิล ซึ่งจะเป็นเจ้าภาพการประชุมสุดยอดสภาพภูมิอากาศ COP30 ในปีนี้ ต้องเผชิญกับความท้าทายอย่างหนัก เพราะมีสัดส่วนการสูญเสียป่าปฐมภูมิเขตร้อนสูงถึง 42% เมื่อปีที่แล้ว

 

ซึ่งมากกว่าประเทศอื่น ๆ สาเหตุหลักคือไฟป่าที่ได้รับเชื้อเพลิงจากภัยแล้งที่เลวร้ายที่สุดเป็นประวัติการณ์ รวมถึงการทำฟาร์มถั่วเหลืองและปศุสัตว์เชิงอุตสาหกรรม

 

การลดการตัดไม้ทำลายป่าและการระดมทุนเพื่อดำเนินการนี้ จึงเป็นวาระสำคัญอันดับต้น ๆ สำหรับ COP30 ซึ่งจะจัดขึ้นในเดือนพฤศจิกายนนี้ที่เมืองเบเลงในเขตอเมซอน

 

บราซิลตั้งเป้าที่จะเปิดตัวกองทุนมูลค่า 1.25 แสนล้านดอลลาร์ เพื่อจัดหาเงินทุนให้ประเทศต่างๆ ปกป้องป่าไม้ของตน

 

นอกจากบราซิลแล้ว ประเทศที่ประสบปัญหาการสูญเสียป่าอย่างรุนแรงตามข้อมูลของ WRI ได้แก่ โบลิเวีย, โคลอมเบีย, สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก และสาธารณรัฐคองโก

 

ในทางตรงกันข้าม อินโดนีเซียและมาเลเซียกลับสามารถลดอัตราการสูญเสียป่าได้ ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากโครงการฟื้นฟูที่ดินและความพยายามในการควบคุมไฟป่า

 

ทั้งนี้ทั่วโลก ไฟป่าได้กลายเป็นสาเหตุหลักของการสูญเสียป่า แซงหน้าการเกษตรไปแล้ว คิดเป็นเกือบครึ่งหนึ่งของความเสียหายทั้งหมด เพิ่มขึ้นจากค่าเฉลี่ยประมาณ 20% ในปีก่อนหน้า

 

ปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การทำเหมืองผิดกฎหมายและการผลิตโคคาในโคลอมเบีย รวมถึงความขัดแย้งและความยากจนในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก