ดุสิตโพลชี้ “บ้านใหญ่” ยังครองท้องถิ่น ปชช.หวังแก้ปัญหายาเสพติด

18 พ.ค.68 “สวนดุสิตโพล” มหาวิทยาลัยสวนดุสิต สำรวจความคิดเห็นประชาชนที่มีสิทธิเลือกตั้งท้องถิ่นทั่วประเทศ เรื่อง “ผลการเลือกตั้งท้องถิ่นในสายตาประชาชน” กลุ่มตัวอย่างจำนวน 1,104 คน (สำรวจทางออนไลน์และภาคสนาม) ระหว่างวันที่ 13-16 พฤษภาคม 2568 สรุปผลได้ดังนี้

1. ประชาชนอยากให้นายกเทศมนตรีคนใหม่ดำเนินการเรื่องใดมากที่สุด
อันดับ 1 ปราบปรามอบายมุข ยาเสพติด ผู้มีอิทธิพลในพื้นที่ 57.25%
อันดับ 2 แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม การจัดการขยะ ปัญหาฝุ่น 48.64%
อันดับ 3 พัฒนาถนนหนทาง ไฟฟ้า ประปาให้ดีขึ้น 47.46%

2. จากการเลือกตั้งท้องถิ่นระดับเทศบาลครั้งนี้ ประชาชนคิดว่าผู้ที่ได้รับเลือกตั้งจะทำตามนโยบายที่หาเสียงไว้ได้หรือไม่
อันดับ 1 น่าจะทำได้ 37.32%
อันดับ 2 ไม่น่าจะทำได้ 34.51%
อันดับ 3 ไม่แน่ใจ 28.17%

3. ประชาชนเห็นด้วยหรือไม่ว่า “บ้านใหญ่” หรือตระกูลการเมืองท้องถิ่นยังมีอิทธิพลต่อการเลือกตั้งในพื้นที่          
อันดับ 1 เห็นด้วย 78.80%
อันดับ 2 ไม่เห็นด้วย 21.20%

4. ปัจจัยใดที่ประชาชนคิดว่าเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ “บ้านใหญ่” หรือตระกูลการเมืองท้องถิ่นยังคงมีอิทธิพลในพื้นที่
อันดับ 1 เข้าถึงประชาชน มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ เช่น งานบุญ งานศพ งานประเพณี 45.13%
อันดับ 2 มีฐานเสียงที่มั่นคงและความสัมพันธ์กับชุมชนที่ยาวนาน 43.19%
อันดับ 3 มีระบบอุปถัมภ์ ช่วยแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน 41.89%

5. ประชาชนคิดว่าหากกลุ่มการเมืองท้องถิ่นไม่ได้รับการสนับสนุนจากพรรคการเมืองระดับชาติ จะมีผลต่อการบริหาร และพัฒนาพื้นที่หรือไม่
อันดับ 1 ส่งผลกระทบอยู่บ้าง แต่ยังพอบริหารจัดการภายในพื้นที่ได้ 37.50%
อันดับ 2 ส่งผลกระทบมาก เช่น โครงการหรืองบประมาณสนับสนุนจากรัฐกลางลดลง    23.82%
อันดับ 3 ไม่มีผลกระทบ เพราะสามารถพัฒนาโดยอาศัยทรัพยากรท้องถิ่น 19.93%
อันดับ 4 น่าจะเป็นผลดี เพราะจะได้ลดการแทรกแซงจากการเมืองระดับชาติ 18.75%

 

นางสาวพรพรรณ บัวทอง ประธานสวนดุสิตโพล ชี้ว่า ผลสำรวจสะท้อนความคาดหวังของประชาชนที่ต้องการให้ผู้นำท้องถิ่นคนใหม่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัย ความเป็นธรรมในชุมชน โดยเฉพาะการจัดการกับปัญหายาเสพติด อบายมุข และผู้มีอิทธิพลในพื้นที่ ซึ่งเป็นปัญหาหลักที่ประชาชนให้ความสนใจมากที่สุด

 

นอกจากนี้ เธอยังกล่าวว่า “บ้านใหญ่” หรือกลุ่มตระกูลการเมืองท้องถิ่น ยังคงมีบทบาทอย่างมากในการเมืองระดับท้องถิ่นถึงระดับชาติ โดยทำหน้าที่ทั้งในฐานะ “เจ้าของพื้นที่” และ “ผู้กำหนดทิศทางเกมการเมือง” ด้วยความสัมพันธ์เชิงอำนาจที่ฝังรากลึกในชุมชน ความใกล้ชิดกับประชาชน และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมท้องถิ่น ซึ่งทำให้บ้านใหญ่ยังสามารถรักษาฐานเสียงไว้ได้อย่างมั่นคง แม้ว่าบทบาทดังกล่าวจะเอื้อต่อการบริหารจัดการในพื้นที่ แต่ก็อาจเป็นอุปสรรคต่อการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างที่ประชาชนบางส่วนต้องการเห็น

 

ขณะที่ รองศาสตราจารย์ ดร.รุ่งภพ คงฤทธิ์ระจัน รองคณบดีโรงเรียนกฎหมายและการเมือง มหาวิทยาลัยสวนดุสิต วิเคราะห์ว่า การเลือกตั้งท้องถิ่นครั้งนี้เผยให้เห็นถึงความเชื่อมโยงอย่างลึกซึ้งระหว่างการเมืองท้องถิ่นกับพรรคการเมืองระดับชาติ โดยผู้ชนะการเลือกตั้งส่วนใหญ่ล้วนมีพื้นฐานจากพรรคการเมืองขนาดใหญ่ ซึ่งสามารถสนับสนุนด้านทรัพยากร อำนาจ และเครือข่ายได้มากกว่า การมีหรือไม่มีพรรคการเมืองระดับชาติหนุนหลัง จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อโอกาสในการพัฒนาพื้นที่

 

เขายังระบุด้วยว่า ความผูกพันในระดับชุมชนยังคงเป็นเรื่องของ "ปากท้อง" และ "บุญคุณ" มากกว่านโยบาย ทำให้ผู้สมัครจากพรรคใหญ่ที่มีระบบอุปถัมภ์ยังคงได้เปรียบ ขณะที่นักการเมืองหน้าใหม่ซึ่งไม่ได้อยู่ในเครือข่ายเดิมแทบไม่มีโอกาสเข้าถึงอำนาจ ส่งผลให้การเมืองท้องถิ่นของไทยยังอยู่ในภาวะถดถอย ไม่สามารถเปิดพื้นที่ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือแนวทางใหม่ๆ ได้อย่างแท้จริง