เอนกชี้โลกตะวันออกขึ้นแท่นมหาอำนาจแทนยุโรป

โดย....ชัยรัตน์ พัชระไตรรัตน์

สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ วิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต จัดประชุมเวที Think Talk ครั้งที่ 11 ในหัวข้อ “มุมมองเชิงยุทธศาสตร์ต่อการเติบโตของกลุ่ม BRICSA กับความท้าทายของไทยและอาเซียน” ภายใต้การสนับสนุนของแผนงานส่งเสริมนโยบายสาธารณะที่ดี (นสธ.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)  

นายเอนก เหล่าธรรมทัศน์ คณบดีวิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต บรรยายว่า กลุ่มประเทศ BRIC ซึ่งเป็นการรวมตัวจาก 4 ประเทศ คือ บราซิล รัสเซีย อินเดีย และจีน กำลังก้าวขึ้นเป็นมหาอำนาจของโลก เนื่องจากยุคปัจจุบันศูนย์กลางการเจริญเติบโต เอียงมาทางตะวันออกมากขึ้น ไม่ใช่มีแต่จีนเท่านั้น ยังมีประเทศรอบอ่าวเปอร์เซีย รวมถึง ตุรกี อิหร่าน นอกจากนี้  การเติบโตเศรษฐกิจยังขยายไปถึงทวีปแอฟริกา ด้วย

ทั้งนี้ ประเทศในโลกที่เติบโตรวดเร็วต่อปีสูงสุดในโลก มี 25 ประเทศ ซึ่งไทยไม่ติดอยู่ในกลุ่มนี้ ใน 25 ประเทศ มีจีนติดอันดับ 9 อินเดียติดอันดับ 24 โดยอินเดียเป็นประเทศที่เติบโตที่สุดในโลกรอบ 10 ปี เฉลี่ยตั้งแต่ปี 2000-2009
ขณะที่ประเทศที่เติบโตสุด คือ อิเควทอเรียลกินี ซึ่งเป็นประเทศอยู่ติดกับเส้นศูนย์สูตร ช่วง 10 ปี เศรษฐกิจเติบโตปีละ 18.5% และอีก 8 ประเทศที่อยู่ในแอฟริกา รวมกับอิเควทอเรียลกินี เป็นประเทศที่อยู่ใน 25 ประเทศของโลกเติบโตสูงสุดในโลก ดังนั้น แอฟริกาไม่ใช่เป็นกาลทวีปอย่างที่คิดอีก

สำหรับ ประเทศแถบลาตินอเมริกาที่เติบโตมาก เช่น อาร์เจนตินา ชิลี แต่ที่น่าสนใจสุด คือ บราซิล ซึ่งมีประชากร 2,000 กว่าล้านคน และขนาดประเทศเมื่อเทียบกับสหรัฐอเมริกาเกือบเท่ากัน อีกทั้งในวันนี้ บราซิลเป็นประเทศอุตสาหกรรมใหญ่ของโลกแล้ว เช่น มีการผลิตรถยนต์ใหญ่ที่สุดในอเมริกาใต้

นอกจากนี้ บราซิล ยังสามารถประกอบเครื่องบินไอพ่นโดยสาร โดยบริษัท เอ็มบราเออร์ ซึ่งใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลกรองจากบริษัท โบอิ้ง และแอร์บัส ฉะนั้น บราซิลเป็นประเทศอุตสาหกรรมน่าจับตา และที่น่าสนใจยังเป็นประเทศเกษตรกรรมแถวต้นๆ ของโลก รวมทั้งมีทรัพยากรแร่ธาตุจำนวนมาก

“เวลานี้มีคนเคยพูดไว้ว่าบราซิลจะเป็นสหรัฐอเมริกาของอเมริกาใต้ และความสำคัญของบราซิลจะเหมือนสหรัฐ  ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าบราซิล จะเป็นเจ้าภาพจัดฟุตบอลโลก ณ กรุงริโอเดอจาเนโร ฉะนั้น ผมคิดว่าจะสนใจแต่ตะวันตก เช่น อเมริกา ยุโรป อย่างเดียวคงไม่ได้”นายเอนก กล่าว

นอกจากนี้ อีกประเทศที่น่าสนใจ คือ รัสเซีย ขนาดเศรษฐกิจ แม้จีนจะใหญ่กว่ารัสเซีย 3-4 เท่า ถ้านับเป็นรายได้ต่อหัว รัสเซียสูงกว่าจีนเท่าหนึ่ง แต่ที่น่าสนใจที่สุดของรัสเซียในด้านภูมิศาสตร์ เพราะอยู่ใน 2 ทวีป อีกทั้ง ยังประกาศเป็นมหาอำนาจยูเรเซีย คือ ระหว่างเอเชียและยุโรป

รัสเซีย ยังมีแก๊สมากที่สุดในโลก น้ำมันก็มีมากอยู่ในอันดับต้นๆ ของโลก ฉะนั้น รัสเซียตอนนี้กำลังฟื้นตัว ตั้งแต่ วลาดีมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย กลับคืนสู่อำนาจ ก็ทำให้รัสเซียเข้มแข็งขึ้น โดยขายแก๊สให้ยุโรป และขายน้ำมันให้กับจีน ดังนั้น น่าสนใจตรงที่รัสเซียร่วมกับจีน เอเชียกลาง และอิหร่าน ตะวันออกกลาง

“ความเห็นส่วนตัวผมมองว่า การจะให้ยุโรปฟื้นตัวกลับมา ต้องไม่ใช่หันหน้าไปทางอเมริกา ต้องทำตัวให้เป็นส่วนหนึ่งของยูเรเซีย เชื่อมโยงเข้ากับเอเชียกลาง เอเชียตะวันตก เอเชียตะวันออก เอเชียอาคเนย์ ซึ่งผมคิดว่ายุโรปอยู่กันในอียู ไม่ค่อยดี เพราะเยอรมันยังหันมาทำอะไรในจีนเยอะ ทั้งรถยนต์ เทคโนโลยี ”นายเอนก กล่าว