คนในวัยช่วงเจน Y เป้าหมายการออกบัตรเครดิตให้เอาไปใช้

โดย...สุรพล โอภาสเสถียร ผู้จัดการใหญ่ เครดิตบูโร

คนที่มีอายุเริ่มมากขึ้นระดับใกล้เกษียณ หรือเริ่มต้นวัยใกล้เกษียณ เช่น อายุ 50 ปีขึ้นไป มักจะตั้งคำถามถึงคนในวัยทำงานเวลานี้ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะประเด็นการใช้ชีวิต เช่น สูตรความคิด (ในมุมผู้เขียนมันอาจถูกหรืออาจผิดก็เป็นไปได้ทั้งสองด้าน) ที่ว่า

"...ไม่แต่งงานแบบคนรุ่นก่อน ถึงแต่งไปก็ไม่อยากมีลูก ไม่อยู่บ้านเป็นหลังๆ เพราะดูแลรักษา ทำความสะอาดเยอะ เปลี่ยนมาเป็นการใช้ชีวิตบนคอนโด บางรายก็อยู่กับพ่อแม่เพราะประหยัดกว่า เสาร์-อาทิตย์ก็ไม่ค่อยอยู่บ้าน ชอบออกไปท่องเที่ยวเดินทาง ไปดูการแสดงดนตรี ชอบออกไปสังสรรค์กันตามร้านอาหาร ที่มีดนตรีแสดงสด ดึกดื่นค่อยกลับเข้าบ้านหรือคอนโดเพื่อพักผ่อนนอนหลับ

ในเรื่องการใช้บริการทางการเงินโดยเฉพาะด้านการก่อหนี้สินพบว่า

1.บัตรเครดิตที่ออกมาใหม่ในแต่ละปีที่เรียกว่าบัตรใหม่นั้น คนเจนวายเป็นเจ้าของบัตรกว่า 1 ล้านใบ/ปี คิดเป็นกว่าครึ่งหรือเกิน 50% ในเวลานี้

2.คนที่มีอายุประมาณ 31 ปี โดยเปรียบเทียบพบว่า มีหนี้เฉลี่ยสูงสุดเมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยจากข้อมูลของเครดิตบูโร ศึกษาโดยนักวิจัย สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ และยังบอกต่ออีกว่า คนอายุน้อยเป็นหนี้เร็ว และหนี้ไม่ลดในช่วงใกล้เกษียณ

3.สถาบันการเงินผู้ออกบัตรเครดิต ในปี 2560 ตั้งเป้าเจาะเข้าไปเสนอขายบัตรเครดิตให้กับกลุ่มเจนวาย มีศักยภาพในการใช้จ่าย (มีรายได้ประจำแน่นอนชัดเจนที่เชื่อว่าจะมาจ่ายเต็มยอดหรือจ่ายขั้นต่ำได้โดยไม่มีปัญหา จุดเด่นของคนกลุ่มนี้คือ มีความคุ้นเคยกับการทำและใช้ธุรกรรมการเงินออนไลน์กับธนาคารต่างๆ แน่นอนว่า รายได้ขั้นต่ำ 1.5 หมื่นบาทขึ้นไป วิธีเสนอขายคือนำเสนอสิทธิประโยชน์พิเศษที่สอดคล้องกับลักษณะการใช้ชีวิตเฉพาะตัว เช่น ยอดใช้จ่ายสะสมสามารถเอาไปซื้อตั๋วเครื่องบินในราคาไม่แพง ใช้จ่ายมากจะได้ Point มาก แล้วเอา Point ไปแลกซื้อที่จับต้องและถูกใจคนวัยนี้

4.คนเจนวาย ที่มีอาชีพการงานมั่นคงและมีความรับผิดชอบ อายุระหว่าง 29-35 ปี คือกลุ่มเป้าหมายที่น่าสนใจของธนาคารที่ออกบัตรเครดิต เทียบกับคนเจนวายที่มีอายุ 20-35 ปี ตามรายงานที่แถลงของทางการจะเป็นกลุ่มที่มีการก่อหนี้สูงที่สุดมีความเสี่ยงผิดนัดชำระและเป็นหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (NPL) จากคำนิยามนี้ผู้เขียนเห็นจุดๆ หนึ่งที่สำคัญคือ อายุ 20-29 ปี เป็นอะไรที่หลายฝ่ายเป็นห่วงมากว่าเขาเหล่านั้นจะติดกับดักในหนี้ หมุนหนี้ เมื่อจ่ายไม่ได้แล้วมันก็จะลามไปลงในประวัติของตนเองในเรื่องการก่อและการชำระหนี้

5.นายธนาคารต่างประเทศท่านหนึ่ง ระบุว่า จากการสำรวจตลาดบัตรเครดิตทั้งระบบพบว่า มีสัดส่วนผู้ถือบัตรเปิดใหม่เป็นคนเจนวายมากกว่า 50% ที่สำคัญครับยอดใช้จ่ายผ่านบัตรของคนเจนวาย เฉลี่ยอยู่ที่ 8,000-1 หมื่นบาท/คน/เดือน ที่น่าสนใจมากๆ คือ กลุ่มคนเจนวายที่อายุ 29-35 ปี จะใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตอยู่ที่ 1-1.5 หมื่นบาท/คน/เดือน ซึ่งมากกว่ากลุ่มคนเจนวายที่มีอายุน้อยแถวๆ 20-30 ปี

6.มีการประมาณการว่าหากเศรษฐกิจไทยตามที่สำนักวิจัยคาดว่า จะเติบโต 3.2-3.5% นั้น จะส่งผลให้ยอดใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตทั้งระบบเติบโตประมาณ 7% ไม่ต่างกันหรือคิดเป็นประมาณ 2 เท่าของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ

7.ทางการที่กำกับดูแลสถาบันการเงิน ธนาคาร และกิจการที่ทำธุรกิจออกบัตรเครดิตในปี 2560 นี้ ต่างกำหนดนโยบายให้มีการ "...ใส่ความรู้ในเรื่องการวางแผนทางการเงินของตนเอง รู้จักเลือกใช้สินเชื่อให้เหมาะกับความต้องการของตนเอง หนี้ที่ก่ออยู่ในวิสัยที่จะชำระหนี้ได้ กินใช้ไม่ปรุงแต่ง มีการออมเป็นจำนวนที่เหมาะสม และท้ายสุดมีความเข้าใจเท่าทันกับการนำเสนอขายที่เต็มไปด้วยมุขทางการตลาด เช่น ใช้จ่ายเท่านี้...บาท จะได้แลก Point เพื่อไปออกตั๋วเครื่องบินไปเที่ยวเมืองในฝัน

ผมได้เห็นแผนที่สถาบันการเงินออกมาพูดว่า จะบุกกลุ่มคนเจนวายในเรื่องใช้จ่าย + สอดคล้องกับรูปแบบการดำเนินชีวิตของคนรุ่นใหม่แล้ว บอกตรงๆ ว่าหนี้ครัวเรือนไทยที่ระดับ 80% ของจีดีพี ตัวเงินค้างอยู่ที่ประมาณ 11 ล้านล้านบาท คงยากที่จะลดลงไปในเวลานี้