การขาดแคลนชิปทั่วโลก สวนกระแสความต้องการสินค้าไฟฟ้าโลก

บทความโดย...ชัยยศ ตันพิสุทธิ์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ ธนาคารกสิกรไทย

การขาดแคลนชิป (Chip) ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่เป็นหน่วยประมวลผลข้อมูลที่อยู่ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น ทีวี สมาร์ทโฟน รถยนต์ ไปทั่วโลก นับจากปลายปี 2563 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งเป็นช่วงของการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 หรือยุคนิวนอร์มอล ที่มีความต้องการในสินค้าที่มีชิปเป็นชิ้นส่วนสำคัญเพิ่มขึ้นจำนวนมาก ทั้งสินค้ากลุ่มเครื่องใช้ไฟฟ้า-อิเล็กทรอนิกส์ กลุ่มสินค้าไอที สมาร์ทโฟน-แท็บเล็ตและกลุ่มยานยนต์ การขาดแคลนชิปจึงส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบการด้านการผลิตในกลุ่มดังกล่าวมาอย่างต่อเนื่อง

ปัจจัยการขาดแคลนชิปไปทั่วโลก

1. การแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ส่งผลกระทบต่อไลน์การผลิตในโรงงานอุตสาหกรรมที่ผลิตชิป จนต้องหยุดไลน์การผลิตชั่วคราวไปหลายครั้ง ซึ่งสวนทางต่อความต้องการใช้งานของผู้บริโภคที่เพิ่มขึ้นในช่วงการแพร่ระบาด

2. ความต้องการสินค้าที่เพิ่มขึ้นจากการ Work from Home และการเรียนออนไลน์ เกิดความต้องการอุปกรณ์เพื่อการทำงานและเรียนออนไลน์มากขึ้น ทั้งคอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต อีกทั้งการอยู่บ้านยังส่งผลให้สินค้าเครื่องใช้ไฟฟ้าทั้ง สมาร์ททีวี เครื่องปรับอากาศ เครื่องฟอกอากาศ อุปกรณ์ออกกำลังกาย เครื่องเล่นเกม นาฬิกาอ้จฉริยะ ฯลฯ ก็ล้วนเป็นปัจจัยให้ชิปมีความต้องการสูงขึ้น

3. ความต้องการชิปวงจรรวมในการผลิตรถยนต์ อุตสาหกรรมยานยนต์ในหลายประเทศต้องหยุดผลิตลงชั่วคราวในช่วงการแพร่ระบาด และเมื่อสถานการณ์ดีขึ้น ผู้ผลิตก็เร่งกลับมาผลิตรถยนต์เพิ่มขึ้น จนทำให้ชิปขาดตลาดในการผลิตรถยนต์ เพราะชิปเป็นชิ้นส่วนสำคัญเปรียบเสมือนเป็นสมองกลสั่งการ

4. สงครามการค้าสหรัฐ-จีน ส่งผลต่อความต้องการชิป เช่น มาตรการกีดกันบริษัทหัวเว่ยของจีน หัวเว่ยจึงเข้าไม่ถึงชิปและเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องได้ ส่งผลกระทบต่อการผลิตอุปกรณ์สื่อสารระบบ 5G และสมาร์ทโฟน และการกีดกันยังทำให้บางบริษัทต้องการชิปมากขึ้นเพื่อวางแผนผลิตสินค้าป้อนเข้าสู่ตลาดแทน หัวเว่ย และยังมีการกักตุนชิปจากมีความกังวลอีกด้วย

5. ปัญหาอุบัติภัยและภัยพิบัติทางธรรมชาติ เป็นอีกหนึ่งตัวเร่งให้การผลิตชิปล่าช้า จนไม่เพียงพอต่อความต้องการ เช่น โรงงานผลิตชิปซัมซุงในเมืองออสติน รัฐเท็กซัสที่ประสบกับภัยพายุฤดูหนาวรุนแรง จนไฟดับและน้ำกลายเป็นน้ำแข็งเมื่อกุมภาพันธ์ 2021 หรือบริษัท TSMC ผู้ผลิตชิปรายใหญ่ในไต้หวันที่เผชิญกับแผ่นดินไหวเมื่อธันวาคม 2020

6. การขาดแคลนวัตถุดิบสำหรับการผลิตชิป ภาวะการขาดแคลนทรายยังส่งผลกระทบต่อการผลิตชิปในอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ เนื่องจากทรายถือเป็น Wafer Substrate สำหรับการผลิตชิป โดยการขาดแคลนทรายเกิดจากความต้องการใช้ทรายเป็นจำนวนมากในการผลิตขวดแก้ววัคซีนโควิด-19

โดยศูนย์วิจัยกสิกรไทย (KR) คาดการณ์ว่าภาวะการขาดแคลนชิปในตลาดโลกจะปรับตัวดีขึ้นในช่วงครึ่งปีหลัง 2564 นี้ จึงนับเป็นสัญญาณที่ดีต่อภาคการผลิตสินค้าในกลุ่มดังกล่าว โดยเฉพาะกับผู้ผลิตเพื่อการส่งออกที่ตัวเลขภาคการส่งออกของไทยขยายตัวขึ้นมาก อย่างในเดือนพฤกษภาคม 2564 นี้ที่เติบโตถึง 41.59% เทียบกับเดือนเดียวกันของปีก่อนหรือขยายตัวสูงสุดในรอบ 11 ปี จากภาวะเศรษฐกิจโลกที่ค่อยๆ ฟื้นตัวขึ้น ทั้งการคาดการณ์การส่งออก PCB หรือแผ่นวงจรพิมพ์ทางอิเล็กทรอนิกส์ในปี 2564 ที่ KR คาดว่าจะขยายตัวได้ถึง 20.1 - 24.1 % หรือมีมูลค่า 1,573 – 1,626 ล้านดอลลาร์ฯ จากความต้องการสินค้าในกลุ่มเทคโนโลยีและอิเล็กทรอนิกส์ ตลอดจนศูนย์ข้อมูลเชิงลึกอุตสาหกรรมไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ (EIU) ที่คาดการณ์ไว้ว่ามูลค่าการส่งออกสินค้าที่ใช้ชิปรวมเป็นส่วนประกอบในปี 2564 จะขยายตัวเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 42,096 ล้านเหรียญสหรัฐฯ หากการขาดแคลนชิปค่อยๆ ลดลงตามที่คาดการณ์ไว้