กองทุนรวมทำงานอย่างไร?

คอลัมน์ Investment Tracker

เรื่อง : กองทุนรวมทำงานอย่างไร?

โดย บริษัทหลักทรัพย์ ภัทร

*********************************

“กองทุนรวม” เป็นผลิตภัณฑ์การลงทุนที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เนื่องจากใช้เงินลงทุนเริ่มต้นที่ต่ำ มีสภาพคล่องสูง ช่วยกระจายการลงทุนได้ดี และยังใช้ต้นทุนในการบริหารจัดการน้อยกว่าการลงทุนตรงในสินทรัพย์ต่างๆ

หากคุณคิดจะเริ่มลงทุนในกองทุนรวม เพียงแค่มีเงินลงทุนเพียงอย่างเดียวอาจไม่พอ เพราะสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ในการลงทุน คือ ความเข้าใจในผลิตภัณฑ์ วันนี้เราจะมาอธิบายการทำงานของกองทุนรวมทั้งในเรื่ององค์ประกอบและเส้นทางเงินลงทุน ว่าต้องผ่านอะไรบ้างกว่าจะสร้างเป็นผลตอบแทนกลับมาให้กับผู้ถือหน่วยลงทุน

กองทุนรวม เป็นศูนย์กลางที่รวบรวมเงินทุนจากนักลงทุนจำนวนมากที่มีความต้องการในการลงทุนที่เหมือนกันไปลงทุนในสินทรัพย์ทางการเงินซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะเป็นหุ้นและตราสารหนี้ มูลค่าของกองทุนรวมจะเปลี่ยนแปลงไปตามหลักทรัพย์ที่กองทุนนั้นๆ เข้าไปลงทุน ดังนั้นเมื่อนักลงทุนถือหน่วยลงทุนของกองทุนรวมใดก็เสมือนว่านักลงทุนกำลังลงทุนในหลักทรัพย์ที่กองทุนรวมนั้นๆ กำลังถือครองอยู่ และผลตอบแทนของหลักทรัพย์ในกองทุนก็จะส่งผ่านมาถึงนักลงทุนด้วยเช่นกัน

หากเปรียบการลงทุนในกองทุนรวมเป็นบริษัทแล้ว CEO ผู้มีหน้าที่สร้างผลประโยชน์สูงสุดให้แก่นักลงทุนคือ ผู้จัดการกองทุน ผู้ทำหน้าที่คัดเลือกหลักทรัพย์ที่คาดว่าจะสร้างผลตอบแทนได้ดีเข้ามาในกองทุน นอกจากนี้ยังมี นักวิเคราะห์ ที่เข้ามาช่วยผู้จัดการกองทุนโดยการให้ข้อมูลเชิงลึกในหลักทรัพย์ต่างๆ และฝ่ายพัฒนาธุรกิจและสนับสนุน ที่ช่วยให้กองทุนปฏิบัติทำตามเกณฑ์และมาตรฐานของหน่วยงานที่ควบคุม โดยบุคลากรทั้งหมดนี้ทำงานอยู่ในบริษัทที่เรียกว่า บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุน

นอกจากนี้ ยังมีหน่วยงานที่ช่วยตรวจสอบและดูแลกองทุนรวมเพื่อให้นักลงทุนแน่ใจได้ว่าผลประโยชน์ที่กองทุนได้รับจะถูกส่งผ่านมาให้นักลงทุน ได้แก่

• ผู้ดูแลผลประโยชน์ ทำหน้าที่ตรวจสอบและรับรองการคำนวณมูลค่าทรัพย์สินสุทธิที่ใช้อ้างอิงในการซื้อขายหน่วยลงทุน และยังช่วยทำหน้าที่เก็บรักษาทรัพย์สินของกองทุนรวมเพื่อรักษาผลประโยชน์ของนักลงทุน

• นายทะเบียน ทำหน้าที่บันทึกข้อมูลนักลงทุน จำนวนที่ลงทุน และข้อมูลสำคัญต่างๆ

• ผู้สอบบัญชี ทำหน้าที่ตรวจสอบและรับรองงบการเงินของกองทุนรวม เพื่อให้นักลงทุนมั่นใจได้ว่าข้อมูลของกองทุนในรายงานประจำปีนั้นถูกต้องและครบถ้วน

• สํานักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ทำหน้าที่ตรวจสอบการดำเนินการของบริษัทและเจ้าหน้าที่ในบริษัทให้เป็นไปตามกฎหมาย

กองทุนรวมจะกระจายเงินลงทุนไปยังสินทรัพย์ต่างๆ ด้วยกลยุทธ์การลงทุนตามนโยบายที่กองทุนบัญญัติไว้ ปัจจุบันนี้ กองทุนรวมสามารถเข้าถึงสินทรัพย์หลากหลายประเภท จึงคัดเลือกบางส่วนมาแนะนำให้ท่านรู้จักและทำความเข้าใจดังนี้

o หุ้น : การถือครองหุ้นคือการเป็นหนึ่งในเจ้าของบริษัทร่วมกับผู้ถือหุ้นคนอื่นๆ ซึ่งหุ้นนั้นเป็นประเภทสินทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนสูงในระยะยาว แต่ในระยะสั้นผลตอบแทนอาจมีความผันผวนและสามารถปรับตัวลงแรงได้

o ตราสารหนี้ : การถือครองตราสารหนี้คือการปล่อยกู้ให้แก่บริษัท หน่วยงานรัฐ หรือแม้กระทั่งกลุ่มของลูกหนี้ธนาคาร ที่แม้ผลตอบแทนอาจไม่สูงเท่ากับหุ้น แต่ก็เป็นสินทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนสม่ำเสมอ และมีระดับความผันผวนที่ต่ำกว่าหุ้น

o ตราสารทางเลือก : เป็นสินทรัพย์การลงทุนอื่นใดนอกเหนือจากหุ้นและตราสารหนี้ เช่น ทองคำ น้ำมัน อสังหาริมทรัพย์ เป็นต้น ซึ่งมีลักษณะผลตอบแทนที่หลากหลายตามประเภทสินทรัพย์

ผลตอบแทนที่เกิดจากการลงทุนในกองทุนรวม จะประกอบด้วย 2 ส่วน

1. ผลตอบแทนจากการจ่ายเงินปันผลหรือดอกเบี้ย ผลตอบแทนสองประเภทนี้มาจากหลักทรัพย์ที่กองทุนรวมเข้าไปลงทุน โดยเงินปันผลเป็นกำไรของกิจการที่จัดสรรแบ่งส่วนมาให้กับผู้ถือหุ้น ขณะที่ดอกเบี้ยเป็นการจ่ายเงินค่ากู้ยืมให้แก่เจ้าหนี้ ผลตอบแทนทั้งสองส่วนนี้จะถูกนำไปลงทุนต่อ หรือถูกกระจายกลับมาให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนหรือไม่นั้น จะขึ้นอยู่กับนโยบายของกองทุนรวมเป็นหลัก

2. ผลตอบแทนจากหน่วยลงทุน เมื่อราคาตลาดของหลักทรัพย์ที่กองทุนถือครองปรับขึ้น มูลค่าของหน่วยลงทุนก็จะปรับตัวขึ้นเช่นกัน เป็นผลให้นักลงทุนสามารถรับรู้กำไรได้ผ่านการขายหน่วยลงทุน

การรู้จักกลไกการทำงานของกองทุนรวมเป็นเพียงจุดเริ่มต้นสู่โลกการลงทุน แต่สิ่งสำคัญที่จะพาคุณประสบความสำเร็จ คือ การศึกษาและติดตามเรื่องการลงทุนอยู่เสมอ และที่สำคัญไม่แพ้กัน คือ คุณควรจะเริ่มต้นลงทุนตั้งแต่เนิ่นๆ ไม่ว่าคุณจะเพิ่งเริ่มต้นหรือเป็นนักลงทุนอยู่แล้ว Phatra Edge พร้อมจะให้ความรู้และเป็นตัวช่วยทุกเรื่องการลงทุนให้แก่คุณ