บัญชีครัวเรือน...จุดเริ่มต้นความมั่งคั่งอย่างมั่นคง

เรื่อง...ดร.ธนาวัฒน์

ใกล้สิ้นปีแล้ว ผมไม่แน่ใจว่าผู้อ่านแต่ละท่านจะได้ทบทวนเรื่องราวเหตุการณ์ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตกันแล้วยังครับว่า เป้าหมายที่เราตั้งกันไว้ตั้งแต่ต้นปีเป็นไปอย่างที่ได้ตั้งใจกันหรือไม่ เพราะอะไร

อย่างไรก็ตาม เป้าหมายต่างๆ ที่แต่ละคนตั้งใจกันไว้ตั้งแต่ต้นปีในยุคประเทศไทย 4.0 ก็คงหนีไม่พ้นที่ต้องใช้เงินเป็นสะพานเพื่อไปถึงความฝันอย่างที่จินตนาการ

แต่จุดตั้งต้นที่จะบรรลุเป้าหมายให้ชีวิตมีความมั่งคั่งเพื่อเป็นหนทางไปสู่เป้าหมายอย่างมั่นคงก็หนีไม่พ้นที่จะต้องรู้สถานะทางการเงินตั้งต้น และเงินที่สามารถลงทุนเพิ่มเพื่อเติมเต็มความฝันในอนาคต จุดตั้งต้นนี้จึงต้องอาศัยข้อมูลทรัพย์สิน หนี้สิน รายได้ และรายจ่าย

การจดบันทึกรายรับรายจ่าย รวมทั้งทรัพย์สินและหนี้สินส่วนตัวต่างๆ นอกจากจะเป็นการเก็บรวบรวมความทรงจำที่มีค่า ในขณะเดียวกันก็ยังเป็นการปูทางความสำเร็จในอนาคตอีกด้วย

ตัวอย่างเช่น การจดบันทึกผลขาดทุนที่เกิดขึ้นจากการลงทุนในหุ้นสามัญบางบริษัทในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ถ้าคุณลองนำบันทึกดังกล่าวกลับมาทบทวน ก็จะช่วยบอกให้เรารู้ว่าข้อผิดพลาดของการลงทุนดังกล่าวเกิดขึ้นจากอะไร เป็นไปได้หรือไม่ว่าเราอาจจะมีข้อมูลเกี่ยวกับบริษัทดังกล่าวไม่เพียงพอสำหรับการตัดสินใจ เป็นไปได้หรือไม่ว่าเราอาจจะยังไม่ได้ประเมินมูลค่าของหุ้นสามัญดังกล่าวอย่างถูกวิธี เป็นไปได้หรือไม่ว่าเราอาจจะยังไม่ได้วิเคราะห์ปัจจัยอื่นๆ ที่ส่งผลต่อราคาอย่างครบถ้วน การเรียนรู้จากผลขาดทุนดังกล่าวย่อมทำให้การลงทุนต่อไปในอนาคตของเรามีความรอบคอบและส่งผลต่อความมั่งคั่งของเราในที่สุด

การจดบันทึกข้อมูลทางการเงินของบุคคลจะเป็นการระบุว่าในแต่ละวันแต่ละเดือนนั้นคุณมีรายได้มากน้อยเท่าไร มีรายจ่ายที่มากกว่าหรือน้อยกว่ารายได้อย่างไรบ้าง ซึ่งถ้าคุณมีการจดบันทึกอย่างต่อเนื่องเป็นปีๆ ก็จะช่วยทำให้เห็นการเคลื่อนไหวทางการเงินในอดีตของคุณชัดเจนขึ้นว่า รายได้ที่บันทึกในแต่ละเดือนนั้นมีความแน่นอนเพียงใด และรายจ่ายที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่แล้วเป็นรายจ่ายประจำ หรือรายจ่ายผันแปรที่เกิดขึ้นเฉพาะครั้งเฉพาะคราวไป จะว่าไปแล้วก็ไม่ต่างอะไรกับการถ่ายวิดีโอคลิปของตนเอง บันทึกรายรับรายจ่ายดังกล่าว เรียกเฉพาะเจาะจงทางการเงินว่า “งบกระแสเงินสดส่วนบุคคล (Personal Cash Flow Statement)”

นอกจากจะบันทึกไดอารี่ทางการเงินผ่านภาพเคลื่อนไหวคล้ายๆ กับวิดีโอดังกล่าวแล้ว การถ่ายทอดภาพนิ่งทางการเงินลงในบันทึกไดอารี่ส่วนตัว ก็จะช่วยให้เราสามารถสำรวจความมั่งคั่งในจุดเวลาดังกล่าวได้เป็นอย่างดี ไม่แตกต่างอะไรกับการตรวจดูริ้วรอย สิว ฝ้า กระ ตีนกา จากรูปถ่ายที่คุณเซลฟี่อย่างคุ้นเคย ความมั่งคั่งจะสะท้อนผ่านทางการบันทึกรายละเอียดของทรัพย์สินที่มีอยู่ทั้งหมด รวมทั้งการแจกแจงหนี้สินที่ต้องชำระคืนในอนาคตเช่นกัน บันทึกภาพนิ่งสุขภาพทางการเงินดังกล่าวนี้เราเรียกกันว่า “งบดุลส่วนบุคคล (Personal Balance Sheet)”

บันไดขั้นแรกของการวางแผนทางการเงินส่วนบุคคลจึงต้องมีการระบุแหล่งที่มาและใช้ไปของเงินสด พร้อมทั้งแจกแจงทรัพย์สินและหนี้สินที่มีอยู่ในปัจจุบัน จะว่าไปแล้วบันไดขั้นแรกดังกล่าวก็เปรียบได้กับการตรวจสุขภาพทางการเงินของผู้วางแผนนั่นเอง

คุณคงเคยเห็นว่าเวลาแพทย์ออกตรวจคนไข้นั้น จะต้องมีการจดบันทึกรายละเอียดต่างๆ ของคนไข้ในแฟ้มประวัติคนไข้แต่ละราย เหตุผลก็เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับการวินิจฉัยโรคที่แม่นยำและการรักษาสั่งยาที่ถูกต้องต่อไปในอนาคต การตรวจสุขภาพทางการเงินก็ไม่ต่างกันหรอกครับ ต้องอาศัยการกรอกรายละเอียดต่างๆ ลงในแบบฟอร์มต่างๆ ซึ่งในทางการเงินเราจะเรียกแบบฟอร์มหรือบันทึกประวัติสุขภาพทางการเงินเหล่านี้ว่า “งบทางการเงินส่วนบุคคล (Personal Financial Statement)”

งบทางการเงินส่วนบุคคลดังกล่าวข้างต้นหากมีการจัดทำอย่างต่อเนื่อง ก็จะทำให้เราสามารถทบทวนสถานะทางการเงินว่าใกล้บรรลุเป้าหมายที่ต้องการหรือยัง และจะสามารถทำให้สถานะทางการเงินดีขึ้นกว่าที่ผ่านมาได้อย่างไร

แต่ถ้าใครยังไม่ได้จัดทำงบทางการเงินส่วนบุคคล วันนี้ก็ยังไม่สายที่จะเริ่มต้นเส้นทางการเงินที่มั่งคั่งและมั่นคงครับ อย่าลืมว่ามาสายดีกว่าไม่มา จริงไหมครับ