เล่าขานตำนานเพลง โดย ประสาร มฤคพิทักษ์

ควรกล่าวได้ว่าเพลง We Are the World อันลือลั่นสนั่นโลกนั้นเองเป็นสารตั้งต้นให้แก่เพลง “ใจประสานใจ” ในอัลบั้ม 18 กะรัต ของนิธิทัศน์โปรโมชั่น 

“พอผมได้ฟังเพลง ‘We Are the World ’ ที่ยิ่งใหญ่ระดับโลก มีนักร้องร่วมร้องถึง 45 คน มี ไมเคิล แจ็คสัน ด้วย ผมชอบมาก จึงคิดอยากจะทำเพลงแนวนี้ ให้เพลงมีความหมายในทางสร้างสรรค์ความสามัคคี โดยใช้นักร้องหลายคนร่วมกันร้อง” 

นี่คือความในใจของ คุณวิเชียร อัศว์ศิวะกุล อดีตนายห้างใหญ่แห่งนิธิทัศน์โปรโมชั่น เจ้าของค่ายเพลงใหญ่ เมื่อเกือบ 40 ปีล่วงมาแล้ว 

เพลง We Are the World เป็นเพลงและซิงเกิลการกุศลที่แต่งโดย ไมเคิล แจ็คสัน และ ไลโอเนล ริชชี่ โดยมี ควินซี โจนส์ เป็นโปรดิวเซอร์ ใช้นักร้องและศิลปินแถวหน้าสุดของสหรัฐอเมริกา โดยใช้ชื่อว่า “USA for Africa” (United Support of Artist for Africa) ผลิตขึ้นเพื่อหารายได้สมทบกองทุนช่วยเหลือผู้ประสบทุพภิกขภัยในแอฟริกา ซึ่งประสบปัญหาความแห้งแล้งผิดปกติ ในปี 1984-1985 และยังประสบภาวะขาดแคลนอาหารใน 6 ประเทศ คือ เอธิโอเปีย ชาด มาลี ไนเจอร์ ซูดาน และโมซัมบิก ปรากฏว่าเป็นซิงเกิลเพลงป๊อบอเมริกันที่ขายดีที่สุด เร็วที่สุด เป็นประวัติการณ์ ในปี 1985 

ในขณะที่เพลง We Are the World เชิญชวนผู้คนทั่วโลกให้เป็นหนึ่งเดียวกันใน “การให้” เพื่อ “ทำให้โลกสดใส ทำให้วันเวลางดงาม เพื่อรักษาชีวิตของพวกเราไว้ เพียงด้วยเธอและฉัน เพราะเราคือโลก เราคือเด็ก” 

แต่เพลงใจประสานใจ ต้องการให้เกิดบรรยากาศ 

“ยิ้มแย้มเข้าใจกัน ตาสบประสานไมตรีฉายมา 

ดวงฤทัยทุกดวง ถ่วงด้วยรักและแรงศรัทธา 

ปรารถนาในสิ่งเดียวกัน..........” 

“จงมารวมพลัง ร่วมสร้างสรรค์จรรโลงฤทัย 

จับมือกันเดินก้าวไป มุ่งสู่จุดหมายอนาคตเรา” 

คุณวิเชียร อัศว์ศิวะกุล เล่าให้ฟังว่า 

“ผมขอให้คุณมนตรี ผลพันธิน แต่งเนื้อ และให้คุณทนงศักดิ์ อาภรณ์ศิริ เป็นคนแต่งทำนอง ทั้งสองคนเป็นครูเพลงยอดฝีมือที่มีผลงานมากมาย ผมก็ให้โจทย์ไปว่า อยากได้เพลงออกแนวเพลงสามัคคีชุมนุม เพื่อแสดงถึงพลังแห่งน้ำใจไมตรีที่คนไทยพึงมีต่อกัน ใช้นักร้องหลายๆคน เหมือนเพลง We Are The World แล้วครูเพลงทั้งสองคนก็ไปทำมา” 

ผู้เขียนเสียดายว่า ครูมนตรี นั้นล่วงลับไปแล้ว ตั้งแต่ปี 2557 จึงไม่มีโอกาสคุยตรง แต่โชคดีที่ได้ต่อสายคุยกับ ทนงศักดิ์ อาภรณ์ศิริ อดีตนักดนตรีวงแกรนด์เอ็กซ์ ว่าวางทำนองเพลงนี้ไว้อย่างไร 

ได้รับคำตอบที่น่าสนใจว่า 

“พอได้รับมอบหมายจากคุณวิเชียร ผมก็เอาเพลง We Are the World มาฟัง ก็พบว่าความยิ่งใหญ่ของเพลงคือ 

มีท่อนแรก ท่อนสอง ซึ่งทำนองเหมือนกัน พอท่อนสามเป็นท่อน CLIMB (ไต่ระดับ) แล้วเข้าท่อนสี่ เป็นท่อน HOOK (หมัดเด็ด) ซึ่งเป็นท่อนของพระเอก อย่างไมเคิล แจ็คสัน เป็นคนร้อง ซึ่งเนื้อเพลงและทำนองจะเป็นการรวบยอดเนื้อหาใจกลางสาคัญของเพลง ซึ่งท่อนนี้จะมีหน้าที่ BRIDGE (สะพานเชื่อม) กับท่อนต่อไป 

นี่เป็นทำนองที่จะต้องวางไว้ก่อน แล้วค่อยส่งให้ครูมนตรี ผลพันธิน แต่งเนื้อ 

ทีนี้คุณวิเชียร อยากให้นักร้อง 18 คน ช่วยกันร้องเพลงนี้ จึงเป็นโจทย์ที่ยากขึ้นมา เพราะต้องออกแบบทำนองแต่ละวรรคให้เสมอภาคกัน ไม่ให้มีใครเด่นกว่าใคร ทำนองจึงต้องไม่ด้อยไปกว่ากัน ในแต่ละท่อน 

ผมคิดละเอียดไปถึงขั้นว่า ระดับเสียงหญิงชายจะต้องวางให้พอดี ถ้าสูงไป ระดับเสียงของนักร้องขึ้นไม่ถึง ก็จะร้องไม่ได้ ทุกวรรคตอนจึงต้องวางไว้หมดให้ไปด้วยกันได้กับระดับเสียงของ

นักร้อง เช่น กุ้ง ตวงสิทธิ์ เรียมจินดา พัชรา แวงวรรณ ลีลาวดี วัชโรบล สุเทพ ประยูรพิทักษ์ เป็นต้น 

เมื่อส่งทำนองให้ครูมนตรีแต่งเนื้อ ก็แลกเปลี่ยนกัน เพื่อทำให้เพลงออกมาตามแผน พอแต่งเสร็จก็วางตัวนักร้อง ใครจับคู่กับใคร ใครร้องวรรคไหน ใครรับวรรคไหน แล้วทุกอย่างก็ออกมาตามกำหนด ผมก็พอใจที่เพลงใจประสานใจ ได้รับการต้อนรับค่อนข้างดี” 

คุณวิเชียร อัศว์ศิวะกุล บอกว่า 

“ตอนแรก เขาตั้งชื่อเพลงว่า ‘จับมือประสานกัน’ ผมไม่เอา มันฟังดูไม่รื่นหู ผมเลยขอเปลี่ยนชื่อเป็น ‘ใจประสานใจ’ ตอนนั้นตั้งใจจะทำอัลบั้มเพลง 18 กะรัต อยู่แล้ว พอเพลงนี้ออกมา จึงลงตัวใช้นักร้องชายหญิงจับคู่กัน 9 คู่ ร่วมกันร้องเพลงนี้ ผมเชื่อว่าเพลงนี้ติดตลาดแน่ คนไทยจะชอบและเอาไปร้องกันทั่วไป อาศัยสื่อทีวี วิทยุ ในเครือนิธิทัศน์ทั้งหมดช่วยกันเผยแพร่ ในที่สุดก็ได้ผลตามที่ตั้งใจ เป็นอีกเพลงหนึ่งที่นิธิทัศน์ภูมิใจมาก มันอยู่ในใจคนไปแล้ว ใครก็ห้ามไม่ได้” 

และแล้ว เพลงใจประสานใจ ก็มีการผลิตซ้ำทั้งการร้องหมู่ ร้องเดี่ยว ร้องคู่ ร้องประสานเสีย งใช้นักร้องทั้งรุ่นเก่า และรุ่นใหม่หลายคน ทำให้เพลงนี้เป็นเพลงสาธารณะอีกเพลงหนึ่งที่นิยมร้องกันทั่วไป 

ในขณะที่เพลง We Are the World โยงใยความเอื้ออาทรของผู้คนทั้งโลก เพื่อเด็ก เพื่อคนยากไร้ ในอีกซีกโลกหนึ่ง และเป็นสารตั้งต้นให้แก่เพลงใจประสานใจ 

เพลงใจประสานใจเป็นปณิธานสามัคคีธรรมที่ทำให้ดอกไม้แห่งน้ำใจไมตรีเบิกบานในหัวใจของผู้คนในสังคม ในองค์กร และในชุมชน ทั่วทั้งแผ่นดิน 

เพลงใจประสานใจ 

“มองแววตาทุกคน 

เปี่ยมสุขล้นระคนสุขสันต์ 

ยิ้มแย้มเข้าใจกัน ตาสบประสานไมตรีฉายมา 

ดวงฤทัยทุกดวง 

ถ่วงด้วยรักและแรงศรัทธา 

ปรารถนาในสิ่งเดียวกัน 

...ความคลางแคลงหายไป 

โลกสดใสคืนมาอีกครา 

ฟ้า หลังฝนงามตา 

ความมืดโรยรา มลายหายพลัน 

มีแต่ความเข้าใจ 

อุ่นไอรักไมตรีต่อกัน 

ผ่านมานั้น ลืมมันลบไป 

(พร้อม)...ร้องเถิดร้องเพลงกัน 

ประสานรอยรักในใจ 

ลบรอยร้าวภายใน อุรา 

ร้องเถิดร้องเพลงกัน 

จับมือกันไว้ดีกว่า 

หันหน้ามา เข้าใจกัน 

...อันคนเราทุกคน 

ต่างเกิดมาควรพาพึ่งกัน 

มีไมตรีสัมพันธ์ 

โลกนั้นสดใส 

จงมารวมพลัง 

ร่วมสร้างสรรค์จรรโลงฤทัย 

จับมือกันเดินก้าวไป 

มุ่งสู่จุดหมาย อนาคตเรา 

(พร้อม) ...ร้องเถิดร้องเพลงกัน 

ประสานรอยรักในใจ 

ลบรอยร้าวภายในอุรา 

ร้องเถิดร้องเพลงกัน 

จับมือกันไว้ดีกว่า 

หันหน้ามา เข้าใจกัน 

โดย : ประสาร มฤคพิทักษ์ / [email protected]