ท่อนสุดท้ายเพลงชีวิต อัจฉริยะแห่งเสียง

โดย แหนง-ดู 

เขาเป็นใคร ... ?

ริวอิจิ ซากาโมโตะ คือ นักดนตรี นักร้อง นักแต่งเพลง โปรดิวเซอร์เจ้าของรางวัลออสการ์, บาฟต้า, แกรมมี่ และลูกโลกทองคำ ผลงานโดดเด่นของเขา อย่างเช่นเพลงที่ใช้ในพิธีเปิดโอลิมปิก ที่บาร์เซโลนา ในปี 1992 ดนตรีประกอบหนัง The Last Emperor (1987), The Sheltering Sky (1990), Little Buddha (1993), The Revenant (2015) ฯลฯผลงานล่าสุดคือ Call Me By Your Name (2017) รวมทั้งมีบทบาทในฐานะนักเคลื่อนไหวทางสังคม สิ่งแวดล้อม เขียนหนังสือ ทั้งยังมีผลงานการ์ตูนและวิดีโอเกมด้วย

ริวอิจิ ซากาโมโตะ เป็นชาวโตเกียว ญี่ปุ่น โดยกำเนิด ปัจจุบันใช้ชีวิตอยู่ในนิวยอร์ก สหรัฐ ในวัย 66 ปี เขายังคงเปี่ยมความคิดสร้างสรรค์ และทำงานอย่างต่อเนื่อง หลังจากเผชิญใกล้ชิดกับ “ความตาย” มาก่อนหน้านั้น

จะเรียกชายคนนี้ว่า ตำนานที่ยังมีชีวิต ก็อาจจะไม่ผิด ด้วยความสามารถที่เขาแสดงออกมาให้โลกประจักษ์ ทำให้ได้รับความยอมรับนับถือจากคนทั่วโลก หนังเรื่องนี้ที่ทำให้คนดูได้ก้าวเข้าไปสู่โลกส่วนตัวของเขา จึงได้รับความสนใจอย่างมาก

Ryuichi Sakamoto : Coda เปิดเรื่องที่ญี่ปุ่นเมื่อ 7 ปีที่แล้ว หลังเหตุแผ่นดินไหว และสึนามิ ทำให้เกิดการรั่วไหลของสารกัมมันตภาพรังสี ริวอิจิ ซากาโมโตะ ได้เดินทางไปแผ่นดินเกิด เพื่อดูให้เห็นผลกระทบกับสายตาตัวเอง ทั้งยังเปิดการแสดงสุดพิเศษของเขาเพื่อปลอบประโลมเพื่อนร่วมชาติซึ่งได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติได้ชม

ตอนเปิดเรื่องนี้ได้บอกถึงความเป็นริวอิจิ ซากาโมโตะ ในฐานะศิลปินผู้ซึ่งภาคส่วนหนึ่งยังเป็นนักเคลื่อนไหวทางสิ่งแวดล้อมและสังคม แม้ว่าพักหลังจะใช้ชีวิตส่วนใหญ่ในนิวยอร์ก แต่เขาก็ยังผูกพันใกล้ชิดกับญี่ปุ่น

ต่อมาหนังก็บอกเล่าถึงจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญในชีวิตของ ริวอิจิ ซากาโมโตะ เมื่อเขาค้นพบว่าตัวเองเป็นมะเร็ง ซึ่งทำให้เขาต้องหยุดทำงานเพื่อรักษาตัว แต่ก็ทนเสียงเรียกร้องภายในไม่ไหว จึงกลับมาทำงานต่อ แล้วก็รู้ว่าตัวเองไม่อาจจะเป็นหรือทำได้อย่างเมื่อก่อนอีกต่อไป เขายอมรับ แต่ก็ไม่หยุด และสร้างมาสเตอร์พีซชิ้นต่อมาได้อีก

ความเจ็บป่วยปางตายของเขาก็เหมือนเปียโนซึ่งรอดจากคลื่นสึนามิ แม้จะผุพัง แต่กลับมีเสียงไพเราะที่สุด

หนังได้ย้อนวันเวลากลับไปอดีต จากศิลปินเทคโนป๊อปที่โด่งดังในญี่ปุ่นตั้งแต่วัยต้น 20 ก้าวเข้าสู่ระดับอินเตอร์ฯ มาถึงยุคทองในฐานะผู้ประพันธ์ดนตรีประกอบหนัง คนดูได้เห็นและได้ทึ่งไปกับวิธีคิด กระบวนการในการสร้างสรรค์เสียงของอัจฉริยะบุคคลผู้นี้ ได้สัมผัสกับรากเหง้าความเป็นญี่ปุ่น แนวทางอันเป็นตะวันตก ซึ่งผสมผสานเข้าเป็น ริวอิจิ ซากาโมโตะ ที่มีเอกลักษณ์อย่างโดดเด่น

ในขณะของการถ่ายทำสารคดีเรื่องนี้และช่วงเวลาหลังจากนั้นจนถึงปัจจุบันของ ริวอิจิ ซากาโมโตะ คือ Coda หรือส่วนของเพลงที่เพิ่มเข้าไปส่วนท้าย เพื่อให้รู้สึกว่าเพลงจบแล้ว คอมโพสเซอร์ชื่อดังผู้นี้ไม่รู้ว่าตัวเองจะมีชีวิตอยู่ต่อไปได้อีกนานแค่ไหน ไม่ว่าจะปีเดียว หรือสิบปี แต่ทุกวินาทีมีคุณค่า ไม่ว่าความตายจะพรากเขาจากไปเมื่อไหร่ก็ตาม สิ่งที่เขาได้สร้างทำไปแล้ว และกำลังทำอยู่คือ ผลงานซึ่งทิ้งไว้ให้โลก แม้ว่าตัวเขาจะไม่อยู่ แต่บทเพลงของ ริวอิจิ ซากาโมโตะ จะยังคงขับขานต่อไป

หนังทำให้คนดูเศร้าไปกับ ริวอิจิ ซากาโมโตะ ก่อนจะรู้สึกวางใจได้ว่า เขาจะเผชิญและรับมือกับสิ่งต่างๆ ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตได้อย่างดี แต่สิ่งที่เศร้ากว่าคือ สถานการณ์ของโลกที่ต้องเผชิญกับภัยพิบัติที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะโดยธรรมชาติหรือน้ำมือมนุษย์

นอกจากจะพาเราเข้าสู่โลกอันน่าทึ่งของศิลปินและชายผู้นี้แล้ว หนังยังให้แรงบันดาลใจกับคนดู ทำให้ได้ย้อนมาพินิจเรื่องราวเส้นทางชีวิตของตัวเอง ถ้าหากว่า ... Coda หรือท่อนสุดท้ายของเพลงชีวิตมาถึง เราได้ทำอย่างเต็มที่และดีที่สุดเพื่อให้เป็นท่อนเพลงที่สวยงามมีคุณค่าแล้วหรือยัง