ซ้อนทับซับเหลื่อม... ซ้ำตลกร้าย

โลกที่จริงกลับดูเหมือนไม่จริงเป็นเพียงการแสดง โลกที่เป็นการแสดงกลับดูจริงเสียยิ่งกว่า

“ไม่มีสมุยสำหรับเธอ” หรือมีชื่อภาษาอังกฤษว่า “Samui Song” เป็นภาพยนตร์เรื่องที่ 9 ของผู้กำกับการแสดงคนไทย เป็นเอก รัตนเรือง ซึ่งถือว่าทำงานอย่างต่อเนื่องในรอบ 20 ปีของการกำกับการแสดงของเขา แม้มีเว้นช่วงห่างไปบ้างก็ตาม

อย่างที่รู้กันว่าภาพยนตร์เป็นเอก เป็นสไตล์ภาพยนตร์ไทยที่นำไปขายรสนิยมในระดับคนดูนานาชาติตามเทศกาลภาพยนตร์ต่างๆ ทั่วโลก ซึ่งภาพยนตร์เรื่องนี้ก็หนีไม่พ้นเป้าประสงค์ตรงนั้น และตระเวนฉายไปแล้วเกือบ 20 เทศกาลภาพยนตร์

เพราะฉะนั้นจึงไม่ใช่รสชาติแบบภาพยนตร์ไทยทั่วไป มีหลักคิดและสุนทรียภาพคนละแบบกับตลาดภาพยนตร์เพื่อความบันเทิงแบบบ็อกซ์ออฟฟิศของไทย

ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม สไตล์และความเป็นออริจินัลหรือรูปแบบที่เป็นตัวเองของเป็นเอก ยังสะท้อนออกมาอย่างจัดจ้านในรูปแบบหนังอาชญากรรมเขย่าขวัญอย่างชวนติดตาม

รวมถึงลักษณะตลกร้ายที่ขำขื่นแบบย้อนแย้งซึ่งมีแทรกอยู่ในจุดต่างๆ ของเรื่องอย่างคิดดักจนรอบคอบแล้ว กลมกล่อมกลืนกลายไปกับท้องเรื่องและตัวละครได้อย่างประหลาดและโดดเด่น จนหลุดขำอมยิ้มใหญ่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ทั้งที่บรรยากาศและสภาพแวดล้อมในเรื่องค่อนข้างเครียด กดดัน หดหู่ จนถึงขั้นเหี้ยมโหดก็ตาม

พรสวรรค์พิเศษในภาพยนตร์ของเป็นเอกรวมถึงเรื่องนี้ นั่นคือการคัดเลือกตัวละครมารับบทบาทต่างๆ ในตัวเรื่อง นี่คือเสน่ห์ที่หาคนมาเลียนแบบยาก เป็นสัมผัสพิเศษส่วนบุคคลของผู้กำกับสไตล์นี้ ซึ่งเขียนบทภาพยนตร์เองและภาพตัวละครที่แปลกๆ มีที่ทางของตัวเองลอยออกมาในเรื่อง ยิ่งตัวเอกที่ดำเนินเรื่องยิ่งถูกขับออกมาอย่างโดดเด่นในอีกแนวทางหนึ่ง จนลืมไปว่าเป็นดาราดังในระดับซูเปอร์สตาร์ของเมืองไทย

“ไม่มีสมุยสำหรับเธอ” ก็ถือเป็นภาพยนตร์ที่พิสูจน์ฝีมือในการแสดงนำของ พลอย-เฌอมาลย์ บุญยศักดิ์ ได้เป็นอย่างดี แม้ไม่คมเข้มและสะท้านเข้าไปข้างใน ด้วยตัวบทที่มีเธอเป็นศูนย์กลางทำให้พลังการแสดงที่เธอพยายามส่งออกมาก็ทำหน้าที่ของมันอย่างเต็มความสามารถ

เดวิด อัศวนนท์ ก็เป็นอีกคนที่รับบทละครเล่นคู่ขนานไปกับเฌอมาลย์ และทำหน้าที่ของตัวเองได้ดีแบบหนักแน่นในอารมณ์การแสดงอย่างตีแตก

ส่วนคนที่แสดงได้ดีที่สุด คือคนรับบทแม่ของเดวิด ซึ่งเป็นผู้หญิงนอนป่วยติดเตียง เธอทำให้เรื่องทั้งเรื่องสว่างโร่ขึ้นมาในความมืดมิดได้อย่างแนบเนียน และหายไปอย่างไร้ร่องรอย

ความสลับซับซ้อนในการเล่าเรื่องสะท้อนไปสะท้อนมา และตัดฉับในช่วงเกือบครึ่งชั่วโมงสุดท้ายไปสู่อีกมุมหนึ่ง แต่เชื่อมโยงคล้องเส้นเรื่องอย่างกลมกล่อมอยู่ได้

 ตอนจบดูเหมือนเฉลยแต่ไม่เฉลย เหมือนมีคำตอบแต่ไม่มี อยู่ในใจของผู้ชมที่ต้องกลับไปคิดทบทวนเรื่องราวกันหมด

ภาพยนตร์จบลง แต่ตัวคนดูกลับไม่จบ ต้องกลับไปทบทวนผูกเรื่องกันใหม่ นี่คือความเขี้ยวและยอกย้อนของผู้กำกับโดยแท้

 ว่าไปแล้ว เป็นเอก นับได้ว่าเป็นผู้กำกับในสไตล์นีโอ-นัวร์แบบไทย ที่สามารถนำรสชาติความขำขื่นผ่านความตลกร้ายและย้อนแย้งในโลกสีเทา โลกมืด หรือโลกใต้ดินของเมืองไทย มาฉายภาพให้เห็นได้อย่างแจ่มจัดชัดเจน

นีโอ-นัวร์ เป็นตระกูลภาพยนตร์ย่อยจากตระกูลฟิล์มนัวร์ มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับอาชญากรรม ดราม่า และความลึกลับ มีความแตกต่างจากภาพยนตร์ฟิล์มนัวร์ทั่วไปตรงที่จะถ่ายทำเป็นภาพยนตร์สีและใช้รูปแบบมุมมองที่ไม่เหมือนกัน

ภาพยนตร์นีโอ-นัวร์หลายเรื่องก็ยังคงยืมฐานคติ ต้นแบบ และโครงเรื่องมาจากภาพยนตร์ตระกูลฟิล์มนัวร์มาใช้เสมอ แสดงให้เห็นถึงด้านมืดในใจมนุษย์ แต่ที่สำคัญที่สุดคือ เรื่องราวที่เกิดในเรื่อง ก็ไม่ได้บ่งบอกว่าใครดี ใครเลวกว่ากัน ทุกๆ คนมีปนกันไปทั้งดีและเลว

เอกลักษณ์อีกประการของฟิล์มนัวร์ ก็คือผู้หญิงที่เป็นตัวเอกในเรื่อง จะเป็นผู้หญิงที่มีเสน่ห์ทางเพศอย่างร้ายกาจ และจะหลอกล่อผู้ชายให้ตกเป็นเหยื่อของเธอได้

เฉกเช่นเดียวกัน “ไม่มีสมุยสำหรับเธอ” (Samui Song) สามารถตอบโจทย์ภาพยนตร์นีโอ-นัวร์ ให้ออกมามีลักษณะตีแผ่สังคมไทยได้แบบหัวเราะมิได้ร้องไห้มิออก

โดยเฉพาะชัยชนะของเจ้าลัทธิในท้ายเรื่องที่ใช้เงินและอำนาจเถื่อนอยู่เหนืออำนาจกฎหมายของรัฐอย่างสง่าผ่าเผยและอหังการ &O5532;