posttoday

แดน โรม ‘คิดด้วยภาพ’ สลายทุกปัญหา

11 มกราคม 2561

ถ้าไม่เฉลย คงไม่รู้ว่า แดน โรม ผู้แต่งสองหนังสือขายดีระดับโลกอย่าง The Back of the Napkin และ Unfolding the Napkin โดย The Back of the Napkin หนังสือธุรกิจขายดีอันดับ 5 จาก Amazon.com

 

ถ้าไม่เฉลย คงไม่รู้ว่า แดน โรม ผู้แต่งสองหนังสือขายดีระดับโลกอย่าง The Back of the Napkin และ Unfolding the Napkin โดย The Back of the Napkin หนังสือธุรกิจขายดีอันดับ 5 จาก Amazon.com ถูกแปลไปเป็นภาษาต่างๆ ถึง 25 ภาษา และเป็นหนังสือขายดีในญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และจีน โด่งดังในฐานะเจ้าของไอเดีย “คิดด้วยภาพ” ที่กำลังเป็นแนวคิดที่คนทั่วโลกสนใจ จะมีความผูกพันกับประเทศไทยอย่างคาดไม่ถึง เพราะหากนั่งไทม์แมชีนย้อนไปเมื่อ 35 ปีที่แล้ว เขาคือนักเรียนแลกเปลี่ยนเอเอฟเอส ที่โชคชะตานำพาให้ได้มีโอกาสมาใช้ชีวิตกับครอบครัวคนไทยใน จ.นนทบุรี ถึง 1 ปีเต็ม

“ตอนนั้นผมไม่รู้ด้วยซ้ำว่าประเทศไทยคือที่ไหน (หัวเราะ) รู้แต่ว่าต้องมาอยู่กับครอบครัวคนไทยที่ จ.นนทบุรี แต่ผมก็มา และยังดีใจกับโอกาสที่ได้รับจนถึงทุกวันนี้ ช่วงแรกๆ ที่มา ผมยังมีปัญหาเรื่องภาษา จึงใช้การวาดภาพง่ายๆ เพื่ออธิบายถึงครอบครัวของผมที่สหรัฐให้ครอบครัวผมที่เมืองไทยฟัง ซึ่งนั่นคือจุดเริ่มต้นเล็กๆ ของไอเดียคิดด้วยภาพในวันนี้ของผมก็ว่าได้ ผมมาเรียน มศ.5 ที่โรงเรียนรัตนาธิเบศร์อยู่ 1 ปี และมีโอกาสได้บวชเป็นสามเณร 1 เดือน ที่วัดชลประทานรังสฤษดิ์ ก่อนจะกลับไปสหรัฐ และไม่ได้กลับมาประเทศไทยอีกเลยนานถึง 20 ปี” แดน ย้อนวันวานที่ยังประทับในความทรงจำไม่ลืม

หลังจากเดินทางกลับไปสหรัฐ เขาเลือกเรียนต่อด้านวิจิตรศิลป์และชีววิทยา ที่มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เขาใช้ความสามารถด้านศิลปะที่มีถอดรหัสวิชาชีววิทยาเป็นรูปภาพที่ง่ายแก่การเข้าใจ หลังจากเรียนจบ แดนได้มีโอกาสทำงานเป็นกราฟฟิกดีไซน์ให้กับหนังสือพิมพ์ฉบับหนึ่ง การทำงานที่นี่ เป็นประตูสำคัญที่เปิดโลกให้เขาเริ่มสนใจในโลกธุรกิจทีละน้อย ก่อนที่เขาจะค่อยๆ พัฒนาแนวคิด “คิดเป็นภาพ” (Visual Thinking) เพื่อแก้ปัญหาที่ซับซ้อน

ปัจจุบันแดนเป็นผู้ก่อตั้งและประธานบริษัท Digital Roam Inc. ซึ่งเป็นบริษัทให้การปรึกษาโดยใช้เทคนิคการคิดด้วยภาพแก้ปัญหาที่ซับซ้อนต่างๆ บริษัทที่ใช้บริการ ได้แก่ กูเกิล, โบอิ้ง, อีเบย์, ไมโครซอฟท์, วอล มาร์ท, กองทัพเรือสหรัฐอเมริกา, สภานิติบัญญัติแห่งสหรัฐอเมริกา และทำเนียบขาว  

 

แดน โรม ‘คิดด้วยภาพ’ สลายทุกปัญหา

 

หลายคนอาจตั้งคำถามว่า “คิดเป็นภาพ” คืออะไร? ในโอกาสที่แดนเดินทางมาร่วมเวิร์กช็อปภายใต้หัวข้อ “Initiative Idea For Bussiness Success” เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการถ่ายทอดประเด็นลึกซึ้งต่างๆ ได้อย่างน่าทึ่งให้แก่ลูกค้ากลุ่มเวลท์ของธนาคารยูโอบี (ประเทศไทย) เขาจึงใช้โอกาสนี้อธิบายแนวคิดดังกล่าวให้ชัดเจนอีกครั้ง

แดนฉายยิ้มบนใบหน้าก่อนจะเฉลยถึงเบื้องหลังสุดยอดไอเดียที่เขาค้นพบอย่างอารมณ์ดี... “การคิดด้วยภาพ คือการใช้ความสามารถด้านการมองเห็นทั้งหมด สายตา จินตนาการทางความคิด และสมอง เพื่อช่วยถ่ายทอดความคิดให้ชัดเจนขึ้น ทำให้ทุกคนสามารถเป็นนักสื่อสารที่ดีขึ้น ระบบการมองเห็นของคนเรามีพลังมาก ทุกครั้งที่คนเรามองไปยังรอบๆ ตัว สมองของเราจะทำความเข้าใจผ่านการมองเห็นด้วยภาพ มากกว่าการเข้าใจด้วยคำพูด มนุษย์เรามีความฉลาด รู้วิธีการสื่อสารด้วยภาษา การแก้ปัญหา แต่ไม่ค่อยคิดถึงพลังของการคิดด้วยภาพ” ด้วยเหตุนี้เอง แดนซึ่งไม่ว่าจะไปไหน เขามักมีไวท์บอร์ดและปากกาเป็นของคู่กาย จนกลายเป็นซิกเนเจอร์ไปแล้ว ถึงมุ่งมั่นที่จะชวนให้ทุกคนหันมาให้ความสำคัญกับการคิดผ่านการวาดรูป

“ผมทำงานกับผู้ประกอบการ สตาร์ทอัพ ในซิลิคอนวัลเลย์เยอะมาก พวกเขาเป็นกลุ่มคนที่ต้องนำเสนอแนวคิดเพื่อให้คนเห็นอนาคต เสนอแนวทางแก้ปัญหาใหม่ๆ ผมจึงมักตั้งคำถามกับพวกเขาว่า คุณจะเห็นอนาคตได้อย่างไร ถ้าคุณยังมองไม่เห็น คุณจะเห็นโอกาสได้อย่างไร ถ้าคุณยังมองไม่เห็น”

เล่ามาถึงตรงนี้ ยังไม่ทันได้ถามต่อ แดนดักคอด้วยประโยคยอดฮิตที่ใครๆ มักพูดกับเขาคือ “วาดรูปไม่เป็น วาดรูปไม่เก่ง แล้วจะสื่อสารเป็นภาพได้อย่างไรให้คนอื่นเข้าใจ” สำหรับปัญหานี้ นักคิดและนักเขียนชื่อดังมีทางออกที่น่าสนใจ ด้วยการตั้งคำถามกลับง่ายๆ ว่า “คุณวาดจุด ลากเส้นสี่เหลี่ยม สามเหลี่ยม วงกลม และลูกศรได้มั้ย ถ้าคำตอบคือได้ เท่านี้ก็เพียงพอแล้ว ที่จะเริ่มต้นคิดเป็นภาพ”

“การคิดเป็นภาพต้องอาศัยการฝึกฝน ไม่สำคัญว่าคุณจะมีพื้นฐานหรือทักษะการวาดรูปหรือไม่ ผมเชื่อว่าทุกคนสามารถคิดเป็นภาพได้ การวาดรูปทรงง่ายๆ เหล่านี้เหมือนกับการเขียนตัวอักษรอย่างเอบีซี หรือ ก ข ค สิ่งที่คุณต้องทำคือเรียนรู้เพื่อประกอบเป็นคำ”

 

แดน โรม ‘คิดด้วยภาพ’ สลายทุกปัญหา

  

หัวใจของการคิดด้วยภาพ ต้องเริ่มต้นจากการเข้าใจพยัญชนะของภาพ (Visual Alphabet) และเครื่องมือ 6 x 6 ซึ่งประกอบด้วย ใคร-อะไร (Who/What) เท่าไร (How Much) เมื่อไหร่ (When) ที่ไหน (Where) อย่างไร (How) และทำไม (Why) เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์หรือปัญหาที่ซับซ้อน แล้วถ่ายทอดออกมาเป็นภาพ

“แทนที่จะอธิบายเรื่องซับซ้อนด้วยหนังสือเล่มหนา แค่ใช้ภาพ อาจใช้เวลาแค่ 30 นาที สะท้อนภาพความคิดให้ชัดเจนขึ้น ผมเชื่อว่าทุกองค์กรมีพันธกิจที่อยากไปให้ถึง อยากให้พนักงานทุกคนมองเห็นภาพเดียวกัน แต่ส่วนใหญ่พันธกิจเหล่านั้น มักถูกถ่ายทอดออกมาเป็นข้อความซึ่งยากที่จะทำให้คนทั้งองค์กรที่มีภูมิหลังที่แตกต่างกัน มองเห็นภาพเดียวกัน ผมยกตัวอย่างง่ายๆ เวลาพูดถึงเก้าอี้ที่มีสามขา แต่ละคนก็จะวาดภาพในใจออกมาแตกต่างกัน เพราะฉะนั้นหนทางเดียวที่จะทำให้ทุกคนเห็นภาพเก้าอี้สามขาตัวเดียวกันได้ คือ สะท้อนภาพนั้นออกมา”

แน่นอนว่าแนวคิด “คิดด้วยภาพ” นี้ไม่ได้ใช้ได้เฉพาะสตาร์ทอัพ หรือในกลุ่มผู้บริหารระดับสูง แต่แดนยืนยันว่า ใช้ได้กับทุกปัญหา กับบุคลากรในทุกระดับของบริษัท แต่ถ้าจะให้ดีที่สุดต้องเริ่มจากผู้นำองค์กร

“เทรนด์ของบริษัทยักษ์ใหญ่ในสหรัฐอเมริกาที่ผมเห็น คือ เขาพยายามป้อน Soft Skill ให้บุคลากร ยกตัวอย่างคนที่ทำงานในสายการเงิน อาจจะมี Hard Skill ความรู้ด้านการเงิน ธุรกิจเป็นอย่างดี แต่ยังขาดทักษะในการนำเสนอข้อมูล หรือสื่อสารกับลูกค้า”

แดน โรม ‘คิดด้วยภาพ’ สลายทุกปัญหา

 

ผลงานการอธิบายด้วยภาพของแดน ยังเคยช่วยอธิบาย American Health Care จนได้รับเลือกจาก BusinessWeek ว่าเป็นการนำเสนอที่ดีที่สุดในปี 2009 (The World’s Best Presentation of 2009) จนทำให้ทำเนียบขาวเชิญแดนไปให้คำปรึกษาในด้านการแก้ปัญหาด้วยภาพ

“นอกจากจะใช้ได้กับทุกธุรกิจ ในทุกระดับขององค์กร ยังสามารถนำไปปรับใช้ได้ในทุกช่วงของธุรกิจ ไม่จำเป็นว่าต้องเกิดปัญหา แล้วถึงนำแนวคิดนี้เข้าไปแก้ แต่สามารถนำเข้าไปปรับใช้ได้ตั้งแต่เริ่มต้นธุรกิจ เพื่อวางกลยุทธ์องค์กรให้เห็นภาพของธุรกิจที่อยากให้เป็น ใช้ในการวางแผนการขาย การสื่อสารองค์กร รวมทั้งนำมาปรับใช้กับครอบครัว ผมเองนำแนวคิดนี้มาปรับใช้กับการเลี้ยงลูกสาว จากเดิมที่มีปัญหาด้านการเรียน พอผมนำหลัก 6 x 6 มาใช้สอนลูก ปรากฏว่าผลการเรียนเขาดีขึ้นทันที” แดน กล่าวทิ้งท้ายอย่างอารมณ์ดี