posttoday

นมแม่ ส่งผลต่อพัฒนาการสมองลูกจริงหรือ?

30 สิงหาคม 2561

นมแม่ นับเป็นอาหารมหัศจรรย์จากธรรมชาติที่ดีที่สุดสำหรับทารกก็ว่าได้ทั้งโปรตีนคุณภาพดี ดูดซึมง่าย ไขมันที่จำเป็นต่อการพัฒนาสมองและอวัยวะต่างๆ

นมแม่ นับเป็นอาหารมหัศจรรย์จากธรรมชาติที่ดีที่สุดสำหรับทารกก็ว่าได้ทั้งโปรตีนคุณภาพดี ดูดซึมง่าย ไขมันที่จำเป็นต่อการพัฒนาสมองและอวัยวะต่างๆ และแลคโตสซึ่งเป็นคาร์โบไฮเดรตที่ให้พลังงานช่วยระบบเมตาบอลิซึมให้ทำงานได้สมบูรณ์และยังมีวิตามินที่จำเป็นอีกมากมาย การที่ทารกได้ดื่มนมแม่จะช่วยเสริมสร้างพัฒนาการระบบการทำงานของร่างกายและสมองลูกน้อยให้เจริญเติบโตได้อย่างเต็มศักยภาพ นอกจากสารอาหารและโภชนาการที่ดีแล้ว การเลี้ยงดูอย่างเหมาะสมควบคู่กันกับการให้ความรักก็เป็นปัจจัยช่วยพัฒนาการสมองลูกน้อยเช่นกัน

เข้าใจวงจรประสาทในสมองและความสำคัญของไมอีลิน

นมแม่ ส่งผลต่อพัฒนาการสมองลูกจริงหรือ?

การสร้างวงจรประสาทในสมอง (Neural circuit) เป็นกระบวนการที่ส่วนของแขนงเซลล์ประสาททำหน้าที่เหมือน "ถนน" ในการสื่อสารระหว่างเซลล์ประสาทแต่ละเซลล์ โดยปัจจัยที่มีความสำคัญอย่างมากต่อการเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งสัญญาณประสาทนั่นก็คือ "การสร้างไมอีลิน" (Myelination) เพราะเส้นใยประสาทที่มีไมอีลินจะมีการส่งสัญญาณประสาทเร็วกว่าที่ไม่มีไมอีลินถึง 60 เท่า1

โภชนาการ...ผู้ช่วยพัฒนาสมอง

นมแม่ ส่งผลต่อพัฒนาการสมองลูกจริงหรือ?

โภชนาการมีบทบาทสำคัญในการสร้างไมอีลิน และโครงสร้างอื่นๆ ของสมอง ที่ช่วยพัฒนาสมองโดยสารอาหารสำคัญที่มีบทบาทในการสร้างปลอกไมอีลินได้แก่ ดีเอชเอ ธาตุเหล็ก โคลีน วิตามิน บี12  โปรตีน สฟิงโกไมอีลิน เป็นต้น

หลายคนคงสงสัยว่าสารอาหาร"สฟิงโกไมอีลิน" ชื่อยาวนี้คืออะไร และมีความสำคัญต่อการพัฒนาสมองอย่างไร สฟิงโกไมอีลินเป็นหนึ่งในสารอาหารที่เป็นตัวช่วยในการสร้างไมอีลิน2 ไมอีลินคือปลอกหุ้มเส้นใยประสาท มีการสร้างเป็นอย่างมากตั้งแต่ช่วงที่อยู่ในท้องแม่ระยะ 3 เดือนก่อนคลอด และเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงวัยเด็ก3โดยเส้นใยประสาทที่มีไมอีลินมาห่อหุ้มจะทำให้การส่งสัญญาณประสาทเป็นไปแบบก้าวกระโดด จะช่วยการประมวลผลของสมองเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว4-5

สำหรับเด็กวัย1 ปีขึ้นไป คุณพ่อคุณแม่ควรให้อาหารลูกตามวัย หรืออาจเสริมด้วยอาหารที่มีสฟิงโกไมอีลินจากแหล่งอาหารต่างๆ เช่น ไข่ ครีม ชีส นม รวมถึงผลิตภัณฑ์นมด้วย6หากลูกๆ ได้รับโภชนาการในปริมาณที่เหมาะสมกับความต้องการของร่างกายแล้ว ก็สามารถสร้างสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงและช่วยพัฒนาการสมอง

นมแม่ ส่งผลต่อพัฒนาการสมองลูกจริงหรือ?

นอกจากนี้ คุณพ่อคุณแม่ควรเลี้ยงดู กระตุ้นพัฒนาการลูกให้เหมาะสมกับวัย จะเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่กระตุ้นการสร้างไมอีลินในสมองลูกรวมถึงพัฒนาการสมองด้านต่างๆ อันจะนำไปสู่พัฒนาการความฉลาดต่อไป

ข้อมูลโดย

นพ.วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์

อ้างอิง

1Susuki k.Nature Education 2010, 3(9):59

2Siegel GJ, Agranoff BW, Albers RW, et al., editors. Characteristic Composition of Myelin. Basic Neurochemistry: Molecular, Cellular and Medical Aspects. 6th edition. Philadelphia: Lippincott-Raven; 1999.

3Linderkamp O, Janus L., Linder R, et al. Time Table of Normal Fetal Brain Development. J. Prenatal and Perinatal Psychology and Medicine 21 No. 1/2, 4-16 (2009).

4Asou H, Murakami K, Toda M, et al. Development of Oligodendrocyte and Myelination in the Central Nervous System. Keio J Med 44(2), 47-52 (1995).

5Purves D, Augustine GJ, Fitzpatrick D, et al., editors. Neuroscience. 2nd edition. Sunderland (MA): Sinauer Associates; 2001.

6Vesper et al., Sphingolipids in Food and the Emerging Importance of Sphingolipids to Nutrition. 1999