เปิดบัญชีขายข้าว7รัฐบาล ยุคยิ่งลักษณ์ระบายลับ22ล้านตัน

โดย...ทีมข่าวเศรษฐกิจมหภาคโพสต์ทูเดย์

ในที่สุดที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายและบริหารจัดการข้าว (นบข.) ที่มี “บิ๊กตู่” พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เป็นประธาน เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ก็ได้รับรายงานผลการตรวจสอบข้อเท็จจริงการระบายข้าวในสต๊อกของรัฐบาลในอดีต ตั้งแต่ปี 2558-2557 หลัง นบข.มีมติเมื่อวันที่ 2 ก.พ. 2558 ให้กระทรวงพาณิชย์ตั้งคณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงการระบายข้าวในสต๊อกของรัฐบาลในอดีต ต่อมากระทรวงพาณิชย์มีคำสั่งที่ 247/2558 ลงวันที่ 9 เม.ย. 2558 และคำสั่งเพิ่มเติมที่ 798/2558 ลงวันที่ 16 ธ.ค. 2558 แต่งตั้ง จิรชัย มูลทองโร่ย รองปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธานคณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงการระบายข้าวในสต๊อกของรัฐบาลในอดีต และใช้เวลาตรวจสอบกว่า 1 ปีเต็ม

ผลการตรวจสอบปรากฏว่า ในสมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร มีการขายข้าวสารในสต๊อกสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ โดยมีการขายข้าว 27.24 ล้านตัน ในจำนวนนี้เป็นการขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี) ในปริมาณที่สูงถึง 22.05 ล้านตัน ขณะที่รายละเอียดและสัญญาการขายข้าวปริมาณดังกล่าวไม่มีการเปิดเผยต่อสาธารณชน โดยรัฐบาลขณะนั้นให้เหตุผลว่า “เป็นความลับ” แต่เมื่อคณะกรรมการฯ เข้าไปตรวจสอบการขายข้าวแบบจีทูจีให้รัฐวิสาหกิจจีน 6 บริษัท ซึ่งมีการส่งมอบข้าวแล้ว 13.357 ล้านตัน แต่ข้อมูลกรมศุลกากรพบว่าในเดือน ต.ค. 2554-พ.ค. 2557 มีการส่งออกข้าวจากไทยไปประเทศจีน 7.93 แสนตัน

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลยิ่งลักษณ์ยังได้เปิดประมูลข้าวสารในสต๊อกเป็นการทั่วไปและอนุมัติขายสูงที่สุดเมื่อเทียบกับรัฐบาลในอดีต ยกเว้นรัฐบาลสมัคร สุนทรเวช ที่ไม่มีการเปิดประมูลข้าวสาร มีเพียงการขายข้าวเปลือกหลุดจำนำยุ้งฉางเท่านั้น แต่ปริมาณข้าวที่รัฐบาลยิ่งลักษณ์อนุมัติขายไปนั้นยังน้อยกว่า รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ ที่เปิดประมูลข้าวในสต๊อก 16 ครั้ง และอนุมัติขายข้าว 7.29 ล้านตัน มูลค่า 7.61 หมื่นล้านบาท 

 ทั้งนี้ ในช่วงรัฐบาลยิ่งลักษณ์มีการเปิดประมูลข้าวสารทั่วไปและอนุมัติขายข้าว 4.38 ล้านตัน มูลค่า 5.53 หมื่นล้านบาท รองลงมาเป็นรัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มีการเปิดประมูลข้าวสารทั่วไปและอนุมัติขายข้าว 4.13 ล้านตัน มูลค่า 5.31 หมื่นล้านบาท รัฐบาล พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ มีการเปิดประมูลข้าวสารทั่วไปและอนุมัติขายข้าว 2.92 ล้านตัน มูลค่า 3.21 หมื่นล้านบาท รัฐบาลสมชาย วงศ์สวัสดิ์ มีการเปิดประมูลข้าวสารทั่วไปและอนุมัติขายข้าว 2.7 ล้านตัน มูลค่า 3.5 หมื่นล้านบาท รัฐบาลทักษิณ ชินวัตร มีการเปิดประมูลข้าวสารทั่วไปและอนุมัติขายข้าว 2.53 ล้านตัน มูลค่า 3.22 หมื่นล้านบาท และนอกจากรัฐบาลยิ่งลักษณ์แล้ว มี 2 รัฐบาลที่มีการขายข้าวแบบจีทูจี คือ รัฐบาลสุรยุทธ์ ปริมาณ 7.1 แสนตัน และรัฐบาลอภิสิทธิ์ ปริมาณ 2.5 แสนตัน

โดยเฉพาะในช่วงรัฐบาลสมชาย คณะอนุกรรมการพิจารณาระบายข้าวสารที่มี ไชยา สะสมทรัพย์ รมว.พาณิชย์ ในขณะนั้นเป็นประธาน ได้มอบหมายให้องค์การคลังสินค้า (อคส.) ทำหน้าที่พิจารณารายละเอียดและจัดทำประกาศกำหนดชนิดและปริมาณข้าว หลักเกณฑ์และเงื่อนไขในการระบายข้าวให้ รมว.พาณิชย์ ในฐานะประธานคณะอนุกรรมการฯ พิจารณา ต่างจากรูปแบบเดิมที่จะมีคณะอนุกรรมการหรือมีคณะทำงาน ซึ่งมีกรมการค้าต่างประเทศเป็นฝ่ายเลขานุการฯ และทำหน้าที่นี้ ซึ่งผลปรากฏว่าในช่วงเวลาที่อยู่ในตำแหน่งอันสั้นไม่ถึง 3 เดือน มีการขายข้าวสาร 2 ครั้ง ปริมาณ 2.7 ล้านตัน จากข้าวในสต๊อกทั้งหมดในขณะนั้น 3 ล้านตัน