posttoday

ความเป็นมาของการทอดกฐิน ฤดูงานบุญใหญ่แห่งปีเริ่มแล้ว

10 ตุลาคม 2563

โดย...สมาน? สุดโต?

หลังจากออกพรรษา?เมื่อวันที่?  2 ตุลาคม? พ.ศ.2563? วัดในประเทศไทย?ก็คึกคัก?เต็มไปด้วยสีสัน เนื่องด้วยประเพณีทอดกฐิน?ที่ญาติ?โยมนำมาถวายตามที่แจ้งกับทางวัด?ไว้ล่วงหน้า? ซึ่งเรียกง่ายๆ? ว่าจองกฐิน คำว่าจองกฐิน? ยังเอามาใช้ทางการเมือง? เมื่อฝ่ายค้าน?เปิดอภิปราย?ไม่ไว้วางใจ?รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่ง? เราเรียกรัฐมนตรี?คนนั้นว่าถูกจอง?กฐิน ส่วนวัดที่ไม่มีใครจองกฐิน? จนกระทั่งสิ้นฤดู?กาล? หรือขึ้น? 15? ค่ำเดือน? 12? เรียกว่าวัดกฐินตก

ความเป็นมาของการทอดกฐิน?นั้น? เกิดจากพระพุทธานุญาตให้พระสงฆ์ไม่น้อยกว่า? 5? รูป? ที่จำพรรษา?ในวัดใดวัดหนึ่งจนครบ  3? เดือน? หรือภาษา?พระว่า ถ้วนไตร?มาส?ให้มีสิทธิรับฐินได้

ประเภทของกฐิน? จำแนกได้ดังนี้

1?.กฐินหลวง? หรือผ้าพระกฐินพระราชทานให้? บุคคล? องค์กร? หรือกระทรวง? หรือกรมต่าง?ๆ รับไปทอดยังพระอารามหลวง? หรือพระราชทานให้กระทรวงการต่างประเทศ? อัญเชิญ?ไปทอดในประเทศที่มีผู้นับถือ?พระพุทศาสนา? ที่อยู่ย่านเอเซียอาคเนย์? แม้ว่าจะไม่มีฐานะเป็นพระอาราม?หลวง?ก็ตาม? แต่ที่ทำเช่นนี้? ก็เป็นพิธีทางการทูต?เพื่อผูกสัมพันธไมตรี?กับชาวบ้าน

2?.กฐินราษฎร์? เป็นกฐินที่ชาวบ้าน?ทั่วไป?นำไปทอดถวายยังวัดนั้นๆ

3.กฐินสามัคคี?  คือแค่มีเจ้าภาพหลัก? แล้วตั้งผู้แทนแต่ละสายหาสมาชิกมาร่วมงาน?บุญแล้วนำไปทอดยังวัดเป้าหมาย?ที่จองไว้แล้ว กฐินแบบนี้เป็นที่นิยม?ทั่วไป? เพราะมีคนร่วมบุญกุศล?จำนวนมาก?

4?.กฐิน?ตก? คือวัดที่ไม่มีใครจองกฐิน ปัจจุบันแก้ปัญหา?โดยมีเจ้าภาพจัดกองกฐินเท่าจำนวนวัดที่กฐินตก? แล้วนำไปทอดที่ส่วนกลาง? ให้วัดต่างๆที่กฐินตกมารับไป

5?.กฐินเดาะ?  คือกฐินเสียหาย? ไร้อานิสงส์? เนื่องด้วยพระในวัดไปชักชวนหรือพูดเลียบเคียงให้ญาติโยมผู้มีศรัทธานำกฐินไปทอดยังวัดที่ตนจำพรรษาอยู่

6?.กฐินร้อยปี? เป็นเรื่องเฉพาะวัดใดวัดหนึ่งที่มีผู้?ศรัทธา?เลื่อมใสในหลวงพ่อ? เช่น วัดปากน้ำ? ภาษีเจริญ?คนศรัทธาหลวงพ่อสดมาก? มาจองเป็นเจ้าภาพกฐินล่วงหน้า? 500? กว่าปี

7?.บริวารกฐิน? ได้แก่?อัฐบริขาร? เช่น บาตร? หรือเครื่องมือช่างสำหรับซ่อมแซมเสนาสนะ? และบริวารกฐินเวลานี้กลายเป็นเป้าหมายหลักในการทอดฐินคือปัจจัยที่ถวายพร้อมองค์กฐิน?  เพราะทางวัดหวัง จะได้ปัจจัยเป็นกอบเป็นกำเพื่อสร้างโบสถ์วิหาร? หรือศาลาการเปรียญ?ให้เรียบร้อยสมบูรณ์?

8?.จุลกฐิน? เป็นงานเร่งด่วน?นานๆ? จะมีวัดหรือชุมชนใจถึงจัดขึ้นสักทีหนึ่ง? เพราะยุ่งและเร่งรีบ? ต้องทำให้เสร็จในหนึ่งวัน? เป็นประเพณีที่ชาวพุทธไทยคิดประดิษฐ์?ขึ้นมา? เพื่อให้ดู?เข้มขลัง? เช่น ปลูกต้นฝ้ายล่วงหน้ากะว่าเก็บเกี่ยวตรงกับฤดูกฐิน

จุลกฐิน?เริ่มขึ้นวันที่เก็บฝ้ายปั่นเป็นเส้นด้าย? นำมาทอเป็นผ้าผืน? ตัดเย็บ? และฟอกย้อมให้เสร็จในหนึ่งวันแล้วนำไปทอดถวายพระ จุลกฐิน?จึงเป็นงานเร่งรีบ? เป็นตัวชี้วัดความสามัคคีของชุมชน

ปี? 2563? วัดหลวงพ่อธรรมวรนายก? ที่โนนแต้ว? ปักธงชัย? จ.นครราชสีมา? จัดจุลกฐิน?ขึ้น? วันที่? 11-12? ตุลาคม? นี้ พูดมาตั้งนานลืมบอกว่ากฐินแปลว่าไม้สดึง? สำหรับทอผ้า? พระที่ครองกฐินเรียกว่า กรานกฐิน คำว่ากราน? เป็นภาษาเขมร? แปลว่าทำให้ตึง กฐินเป็นกาลทาน? เริ่มแต่วันแรม 1? ค่ำเดือน? 11? สิ้นสุดวันขึ้น 15? ค่ำเดือน? 12? ตรงกับวันลอยกระทง? วัดที่จะรับกฐินได้? ต้องมีพระจำพรรษาไม่ต่ำกว่า? 5? รูป เนื่องจากเป็นงานบุญ? ปีหนึ่งมีครั้งเดียว? คนทอดกฐิน? จึงได้บุญมาก?  ส่วนพระที่บวชแล้วได้กฐินก็ได้รับอานิสงส์?มากเช่นกัน

พิธีทอดกฐิน? จัดเป็นญัตติทุติยกรรม? และอปโลกนกรรม? เมื่อเจ้าภาพแห่กฐินมาพร้อมถวายนั้นแล้วพระสงฆ์?ทั้ง?หมดต้องดูว่า พระรูปใดเหมาะที่จะครองกฐิน? โดยยึดหลักว่าพระรูปนั้นต้อง?มีสีลาจารวัตรงดงาม?  รู้จักถอน?พินทุ? และอธิษฐาน?ผ้าจีวร? และผ้าจีวรที่ใช้อยู่ก็เก่ามาก? จึงให้พระภิกษุ?รูปหนึ่งกล่าวคำอปโลกน์? หรือบอกเล่าว่า? ชื่อเจ้าภาพที่ศรัทธานำมาถวาย? แล้วบอกตามแบบแผนว่า แลผ้ากฐินทานนี้? เป็นของบริสุทธิ์? ดุจเลื่อนลอยมาโดยนภากาศ?และตกลงในที่ชุมนุมสงฆ์? จะได้จำเพาะเจาะจงลงไปว่าเป็นของพระภิกษุรูปใดรูปหนึ่งก็หามิได้ มีพระพุทธานุญาตให้พระสงฆ์?ทั้งปวงยอมอนุญาต?ให้ภิกษุรูปหนึ่ง?ครองกฐิน? แต่ภิกษุรูปนั้นต้องมีคุณสมบัติ? ประกอบด้วยสีลาสุตาธิคุณ? มีสติปัญญา? สามารถ? รู้ธรรม?  8? ประการ? มีบุพกรณ์ เป็นต้น

เมื่อรูปแรกกล่าวถึงคุณสมบัติจบแล้ว? รูปที่สองก็บอกว่า ภิกษุ?รูปนี้มีความเหมาะสม? ถ้าใครไม่เห็นด้วยให้ค้านได้? แต่ถ้าเห็นชอบก็กล่าว? สาธุ ส่วนมากจะบอกว่า? เจ้าอาวาส? เป็นผู้เหมาะสม? จึงหาผู้คัดค้านไม่ได้

เมื่อภิกษุที่ได้รับมอบหมายให้ครองกฐิน? พระรูปนั้นต้องจัดการกับผ้าจีวรให้ถูกต้องตามวินัย เช่นพินทุและอธิษฐาน จากนั้น?ครองผ้า? เสร็แล้วก็บอกกับพระสงฆ์?เพื่ออนุโมทนา? โยมกรวดน้ำ? รับพรเป็นอันจบพิธีทอดและรับกฐิน

อนึ่งวัดที่รับกฐินต้องปักธงจรเข้ และนางมัจฉา? หน้าวัดเพื่อบอกกล่าวว่า วัดนี้รับกฐินเรียบร้อยเเล้ว? แต่ใครอยากทำบุญอีกก็ได้? ให้จัดผ้าป่ามา? ทางวัดรับได้ตลอดปี? ไม่จำกัดเวลา