การปฏิรูปงานสาธารณสงเคราะห์ ที่เป็นรูปธรรม

เรื่อง วรธาร ทัดแก้ว  [email protected]

ทุกครั้งที่ประชาชนตลอดจนพระสงฆ์ประสบความเดือดร้อนจากภัยต่างๆ เช่น อุทกภัย อันสร้างความเสียหายให้กับชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนตลอดจนวัดวาอารามในที่ต่างๆ นอกจากจะเห็นความช่วยเหลือจากทางบ้านเมืองและภาคเอกชนแล้ว คณะสงฆ์ไทยก็ไม่เคยนิ่งเฉยต่อความเดือดร้อนดังกล่าว โดยเฉพาะฝ่ายการสาธารณสงเคราะห์ มหาเถรสมาคม ที่มี พระพรหมวชิรญาณ เจ้าอาวาสวัดยานนาวา เป็นประธานคณะกรรมการฯ ต่างขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์อย่างมีพลังและค่อนข้างเห็นภาพที่เด่นชัดขึ้นเรื่อยๆ

พูดถึงฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ มหาเถรสมาคม ต้องย้อนไปปี 2559 การประชุมมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับการปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา มหาเถรสมาคมได้มีมติมอบผู้แทนมหาเถรสมาคมเป็นประธานกรรมการ 7 ฝ่าย เพื่อขับเคลื่อนการปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนาด้านต่างๆ ได้แต่งตั้ง พระพรหมวชิรญาณ กรรมการมหาเถรสมาคม เป็นประธานคณะกรรมการฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ของมหาเถรสมาคม พร้อมคณะกรรมการ 15 รูป/คน เพื่อสนองงานกิจการคณะสงฆ์ด้านสาธารณสงเคราะห์ ส่งเสริมสนับสนุนองค์กรพระพุทธศาสนาดำเนินกิจการด้านสาธารณสงเคราะห์ ตลอดจนการพัฒนาให้พระสงฆ์มีความรู้ความสามารถในการดำเนินกิจการพระพุทธศาสนาด้านสาธารณสงเคราะห์ให้มีคุณภาพและมีรูปธรรมชัดเจน

ภายใต้หลักการสาธารณสงเคราะห์ พระพรหมวชิรญาณ ในฐานะประธานฯ ได้ดำเนินการ กำกับ สอดส่อง ดูแล แนะนำการสาธารณสงเคราะห์ให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยดีงาม เป็นประโยชน์แก่พระศาสนาและสังคม ที่ค่อนข้างเห็นภาพงานด้านการสาธารณสงเคราะห์เด่นชัดขึ้น เห็นได้จากในห้วง 2 ปีกว่าๆ คณะสงฆ์ได้ออกช่วยเหลือประชาชนผู้ประสบภัยต่างๆ เช่น อุทกภัย วาตภัย อัคคีภัย รวมถึงผู้ที่ประสบอุปัทวเหตุ การสงเคราะห์คนชราคนพิการ ผู้ด้อยโอกาส และการสงเคราะห์อื่นๆ ทั้งในยามปกติและโอกาสที่มาถึง ด้วยความเมตตาเอื้ออาทร

ยกตัวอย่าง ช่วงเดือน มิ.ย.-ส.ค. 2560 ได้เกิดปัญหาอุทกภัยรุนแรงในพื้นที่ภาคอีสานหลายจังหวัด อาทิ จ.กาฬสินธุ์ อำนาจเจริญ ร้อยเอ็ด สกลนคร อุบลราชธานี นครพนม ศรีสะเกษ บุรีรัมย์ เป็นต้น คณะสงฆ์ โดย พระพรหมวชิรญาณ ประธานกรรมการฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ ได้ร่วมกับหน่วยงานต่างๆ เช่น สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ได้นำข้าวสาร อาหาร น้ำดื่ม ของใช้ต่างๆ ไปช่วยเหลือประชาชนและพระสงฆ์ในจังหวัดที่ประสบภัย บ่อยครั้งได้มอบหมายให้พระสงฆ์รูปอื่นในฝ่ายงานสาธารณสงเคราะห์ไป ซึ่งสิ่งของต่างๆ ที่นำไปมอบให้นั้นก็มาจากพระสงฆ์วัดต่างๆ ประชาชน และภาคเอกชนร่วมบริจาค เช่น บริษัท เนเจอร์กิฟ ที่บริจาค 1 ล้านบาท เป็นต้น

มิเพียงเท่านี้ ยังมีการช่วยเหลืออีกมากมาย เช่น ในช่วงเดือน ธ.ค. 2560 ได้มอบหมายให้ พระครูปลัดสุวัฒนวชิรคุณ (วีรพล) ผู้ช่วยเลขานุการประธานฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ และคณะพระธรรมวิทยากรเครือข่ายธรรมะอารมณ์ดี ลงพื้นที่บ้านหนองน้ำส้ม อ.อุทัย จ.พระนครศรีอยุธยา เพื่อมอบทุนสงเคราะห์และเครื่องบริโภค ข้าวสาร อาหารสำเร็จรูป แก่ครอบครัวนักเรียนที่ประสบอัคคีภัย ซึ่งเป็นนักเรียนจากโรงเรียนวัดหนองน้ำส้ม และโรงเรียนหนองน้ำส้มวิทยาคม และครอบครัวเพื่อช่วยสงเคราะห์ในเบื้องต้น สร้างความปลาบปลื้มให้นักเรียนและครอบครัวเป็นอย่างยิ่ง

ตัวอย่างดังกล่าวเป็นต้นนี้ แสดงให้ว่าการดำเนินงานสาธารณสงเคราะห์ พระพรหมวชิรญาณ ได้ใช้ศาสตร์และศิลป์ในการช่วยเหลือ ป้องกัน ฟื้นฟู และพัฒนา บุคคล กลุ่มชุมชน หรือสังคมที่ประสบปัญหา ดำเนินการช่วยเหลือสังคมทางวัตถุและจิตใจในรูปแบบต่างๆ สร้างความผูกพันระหว่างวัดกับบ้าน ที่ไม่ขัดต่อพระธรรมวินัยและกฎหมาย กฎระเบียบบ้านเมือง พร้อมมุ่งพัฒนาทั้งทางคุณภาพชีวิตของประชาชนทั้งทางกายภาพและจิตใจให้มีความสมดุลทั้งกาย วาจา ใจ โดยมีคณะกรรมการฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ที่มหาเถรสมาคมแต่งตั้ง ได้ปฏิบัติหน้าที่สนองงานคณะสงฆ์ด้านสาธารณสงเคราะห์

พร้อมแต่งตั้งคณะอนุกรรมการ หรือคณะทำงาน เพื่อการปฏิบัติงานขับเคลื่อนนโยบายสู่ภาคปฏิบัติ จัดตั้งศูนย์การสาธารณสงเคราะห์ของมหาเถรสมาคมเป็นสำนักงานกลางที่วัดยานนาวา และตั้งศูนย์การสาธารณสงเคราะห์ฯ ประจำจังหวัด เพื่อให้เกิดความคล่องตัวและดำเนินการได้อย่างทันท่วงที ขณะที่ด้านการส่งเสริมการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์ คณะกรรมการฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ก็ได้วางแผนพัฒนางานด้านสาธารณสงเคราะห์เพื่อรองรับการปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา ศึกษากิจกรรมต้นแบบของงานการสาธารณสงเคราะห์ที่ดำเนินการโดยคณะสงฆ์ องค์กรทางสังคม ตลอดจนบุคคลสาธารณะ ที่สามารถเป็นเครือข่ายการทำงาน เป็นต้นแบบของกระบวนการพัฒนาและการช่วยเหลือสังคมตามแนวพระพุทธศาสนา

ล่าสุดได้มีการพิจารณาพระสงฆ์ คฤหัสถ์ และองค์กร ที่ทำคุณประโยชน์ด้านการสาธารณสงเคราะห์ประมาณ 20 รูป/คน เพื่อเข้ารับรับรางวัล “เพชรงามการสาธารณสงเคราะห์” เพื่อประกาศเกียรติคุณ และส่งเสริมการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์ของคณะสงฆ์
อีกด้วย โดยจะมีการมอบในงานประชุมสัมมนาขับเคลื่อนงานฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ตามแผนปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา จากนโยบายสู่การปฏิบัติระดับจังหวัดที่จะจัดขึ้นในวันที่  23-24 พ.ค. 2561 ณ วัดยานนาวา กรุงเทพฯ ในการนี้ เจ้าพระคุณ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก จะเสด็จมาทรงเปิดการประชุมสัมมนาและประทานรางวัลในวันที่ 23 พ.ค.ด้วย