พระรัตนตรัยช่วยชีวิตสมเด็จพระสังฆราชกัมพูชา

 

เมื่อเขมรแดงยึดครองประเทศกัมพูชา ปี 2518-2522 นั้น เรื่องที่ชาวโลกรู้ซึ้งและจดจำถึงปัจจุบันคือ การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวกัมพูชาไม่น้อยกว่า 2 ล้านคน ในจำนวนนั้นเป็นพระสงฆ์ประมาณ 2 หมื่นรูป ปัจจุบันเขมรแดงล่มสลาย ชาวกัมพูชามีเสรีภาพ พระสงฆ์ในพระพุทธศาสนาปฏิบัติศาสนกิจได้ โดยผู้นำกัมพูชา ได้แก่ ฮุนเซน เฮงสัมริน และเจียซิม มาช่วยปลดปล่อย

สมเด็จพระอัครมหาสังฆราชาธิบดี เทพวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช แห่งราชอาณาจักรกัมพูชาบอกแก่ผู้สื่อข่าวไทยที่โรงแรมโซฟิเทล อังกอร์โภคีธรา กอล์ฟ & สปา รีสอร์ท จังหวัดเสียมราฐ ราชอาณาจักรกัมพูชา หลังจากเสวนา โพธิคยา พุทธพลิกสุวรรณภูมิ วันที่ 1718 พ.ค. 2557 ว่าถ้าไม่ได้ท่านทั้ง 3 กัมพูชาไม่มีวันนี้ โดยเฉพาะตัวท่านนั้นถูกเขมรแดงทำอย่างสาหัส กล่าวคือถูกจับสึก ถูกฆ่าแต่ตายไปครึ่งวัน ฟื้นคืนชีพ แต่กลับถูกส่งตัวเข้าคุกต่อ ถูกจองจำอยู่ 100 กว่าวัน เมื่อกัมพูชาได้รับการปลดปล่อย จึงได้รับอิสรภาพ และกลับมาครองเพศสมณะอีกครั้ง

สมเด็จพระอัครมหาสังฆราชาธิบดี เทพวงศ์ ประสูติปี 2475 อุปสมบท ปี 2496 เมื่ออายุ 21 ปี และได้รับการสถาปนาให้ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราชแห่งมหานิกาย ในปี 2524 ปัจจุบันทรงมีพระชนมายุ 82 ปี ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดอุณาโลมในกรุงพนมเปญ และเป็นพระมหาเถระที่ฮุนเซน นายกรัฐมนตรีแห่งกัมพูชาให้ความเคารพในฐานะพระอาจารย์

เมื่อเขมรแดงจับสึก ท่านบอกว่าสึกแต่กาย จิตใจยังยึดมั่นในสมณเพศ และพระรัตนตรัย และเมื่อถูกเขมรฆ่า แต่ไม่ตาย เพราะจิตตั้งมั่นต่อพระรัตนตรัย พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์อย่างแน่วแน่

 

ท่านตรัสแก่นักข่าวผ่านล่ามว่า เหตุการณ์ครั้งนั้นหลบหลีกไม่ได้ หากไม่สึกก็ตาย

ตัวท่านเมื่อรอดตายก็รักษาร่างกายที่บอบช้ำ โดยใช้ยาสมุนไพร

ข้อมูลในเว็บไซต์ เรื่องพุทธศาสนาในกัมพูชา กล่าวตอนหนึ่งว่าเขมรแดงถือว่าศาสนาไม่มีความหมาย พระสงฆ์ และชาวเมืองทุกระดับต้องใช้แรงงานในคอมมูน ใครทำเหยาะแหยะจะถูกลงโทษ หรือถูกฆ่าทิ้ง ทุกคนทำงาน 9 วัน ในวันที่ 10 เข้าอบรมลัทธิคอมมิวนิสต์

ชะตากรรมของพระสงฆ์กัมพูชาในช่วงนั้นตกต่ำสุดขีด เขมรแดงเห็นห่มผ้าเหลืองจับสึก หรือฆ่าทิ้ง

วัดและศาสนสถานไม่ถูกทุบทำลายก็กลายเป็นสถานพยาบาล โกดังเก็บข้าว เช่น กุฏิเจ้าอาวาส เป็นต้น

เมื่อเขมรแดงล่มสลาย กัมพูชาถูกปลดปล่อยโดยกองทัพแห่งเวียดนาม สมเด็จพระสังฆราชได้ทำการอุปสมบทใหม่โดยพระสงฆ์เถรวาทจากประเทศเวียดนาม ซึ่งมีท่าน Thich Thien Tam, Vice President Vietnam Buddhist Sangha เป็นอุปัชฌาย์

 

ผู้สื่อข่าวกราบเรียนถามถึงพระพุทธศาสนาในกัมพูชาหลังเขมรแดง ท่านไม่อยากมองว่าสถานการณ์พระพุทธศาสนาเป็นอย่างไร แต่ที่เห็นยังมีการก่อสร้างวัด ประชาชนและรัฐบาลยังอุปถัมภ์ค้ำจุนพระพุทธศาสนา แต่ท่านก็ไม่เต็มใจที่จะพูดถึงอดีตมากนัก อะไรที่ผ่านไปก็ให้ผ่านไป ไม่อยากรื้อฟื้น ท่านมีเมตตา ให้อภัย และถืออุเบกขา และทำปัจจุบันให้ดี ให้รู้ตัวว่าตอนนี้เรากำลังทำอะไรอยู่

ส่วนการเผยแผ่หลักธรรมแก่ชาวกัมพูชานั้น สมเด็จพระสังฆราชกัมพูชา กล่าวว่า พระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้ามีถึง 84,000 พระธรรมขันธ์ ใครมีความสามารถอย่างไร แบบไหน ก็หยิบยกประเด็นมาปฏิบัติ และเผยแผ่ได้

ท่านมีความเห็นว่าศาสนาพุทธจะเสื่อมถอยอยู่ที่ชาวพุทธ หากปฏิบัติต่อพระพุทธศาสนาในเชิงพาณิชย์ นำพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ไปค้าขายเพื่อการดำรงชีพ ที่คนไทยรู้จักและคุ้นเคยว่าพุทธพาณิชย์ เรียกว่าค้าขายพ่อกิน ศาสนาก็จะเสื่อม

เมื่อถามถึงการช่วยเหลือจากประเทศไทย ท่านบอกว่าดีใจที่สถาบันโพธิคยาวิชชาลัย 980 ให้พระสงฆ์กัมพูชาเข้าร่วมฝึกอบรมพระธรรมทูตเชิงลึกในประเทศอินเดีย ทำให้ชาวพุทธและสงฆ์ 2 ประเทศมีความสามัคคีกลมเกลียวกัน และจะได้นำสิ่งที่ได้จากการอบรมมาช่วยสอนญาติโยมให้มีความรักและสามัคคีเหมือนพี่เหมือนน้องต่อไป

 

พระที่เป็นล่ามได้กล่าวถึงปฏิปทาของสมเด็จพระสังฆราชแห่งราชอาณาจักรกัมพูชาว่า ท่านอุทิศชีวิตเพื่อศาสนา และทำงานเพื่อพระพุทธศาสนา แต่คนจำนวนหนึ่งตำหนิว่าท่านไม่ได้ทำอะไร เพราะทำดีเขาก็ว่า ทำชั่วเขาก็ด่า ไม่ทำอะไรก็นินทา แท้จริงท่านและพระสงฆ์ทำงานให้ประชาชนกัมพูชาให้มีความสุข ท่านจึงไม่กังวลกับคำพูดที่กล่าวตำหนิติเตียน เพราะตั้งใจดี ทำกุศลเพื่อชาวกัมพูชาจนกว่าจะทำไม่ไหว

ท่านสร้างวัดขึ้นใหม่ไม่น้อยกว่า 1,000 วัด ดังนั้น จึงมีการตั้งชื่อวัดแห่งหนึ่งว่าวัดเทพวงศ์ เพื่อเป็นเกียรติยศแก่ท่านด้วย

ปัจจุบันพระพุทธศาสนาในกัมพูชาได้รับความร่วมมือจากคณะสงฆ์ และมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งประเทศไทย และคณะสงฆ์เถรวาทจากเวียดนาม

พระธรรมโกศาจารย์ สุวรรณรัตนา วัดมงคลวัน กรุงพนมเปญ

และ.พระอุง บุนเจี๊ยด วัดอุณาโลม กรุงพนมเปญ ได้กล่าวว่า ปัจจุบันกัมพูชามีพระภิกษุสงฆ์ประมาณ 2 หมื่นรูป มีพระที่เป็นนักศึกษาประมาณกว่า 1,000 รูป โดยเรียนฟรี ชาวกัมพูชานับถือศาสนาพุทธกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ ส่วนใหญ่เป็นเถรวาท ซึ่งมี 2 นิกาย คือ ธรรมยุตและมหานิกายเหมือนเมืองไทย ต่างแต่ว่ากัมพูชามีสมเด็จพระสังฆราชทั้งสองนิกาย สมเด็จพระสังฆราชฝ่ายธรรมยุต มีพระนามว่าสมเด็จบัวคลี่

ปัจจุบันรัฐบาลโดยการนำของฮุนเซน (Hun Sen) นายกรัฐมนตรี และสถาบันพระมหากษัตริย์ ได้ส่งเสริมพุทธศาสนาและขนบธรรมเนียมประเพณีที่เกี่ยวข้อง เพราะเป็นเอกลักษณ์ที่บอกถึงความเป็นกัมพูชา