ก้าวเดียวแพ้ทั้งกระดาน

โดย... ณ กาฬ เลาหะวิไลย

ธุรกิจโลกยุคปัจจุบัน การก้าวผิดเพียงก้าวเดียว อาจทำให้เกิดการล้ม เดินหลงทิศและพ่ายแพ้ทั้งกระดาน

ตัวอย่างที่เพิ่งผ่านมาหมาดๆ คือ การที่ทาคาตะ บริษัทผู้ผลิตอุปกรณ์ด้านความปลอดภัยในยานพาหนะรายใหญ่ที่สุดของโลกจากญี่ปุ่น ยื่นคำร้องต่อศาลล้มละลายกรุงโตเกียว เพื่อขอรับการพิทักษ์ทรัพย์และขอให้ศาลมีคำสั่งฟื้นฟูกิจการ

เท่าที่ประเมินภาระหนี้สินของทาคาตะอยู่ที่ประมาณ 1 ล้านล้านเยน หรือราว 3.1 แสนล้านบาท เป็นการขอล้มละลายตามกฎหมายที่มีมูลค่าสูงสุดในประวัติศาสตร์ของวงการอุตสาหกรรมญี่ปุ่น

การยื่นเอกสารต่อศาลในกรุงโตเกียวมีขึ้นหลังสาขาของทาคาตะในสหรัฐยื่นคำร้องขอรับการพิทักษ์ทรัพย์จากศาล ตามมาตรา 11 ของกฎหมายล้มละลายสหรัฐ

ในช่วงทศวรรษที่ 80 ทาคาตะได้ก้าวขึ้นมาเป็นบริษัทผู้ผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ยักษ์ใหญ่ของโลก เป็นการเติบโตขึ้นมาพร้อมๆ กับเศรษฐกิจญี่ปุ่น

แต่วิกฤตการณ์ของบริษัทมาจากการที่ทาคาตะเริ่มใช้ แอมโมเนียม ไนเตรต เป็นสารเคมีที่ใช้สร้างปฏิกิริยาให้ถุงลมนิรภัยพองตัวขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่อเกิดอุบัติเหตุ

สารดังกล่าวแม้จะทำให้ต้นทุนถุงลมนิรภัยลดต่ำลง แต่เมื่อพบกับความชื้นสะสม จะทำให้เกิดระเบิด มีสะเก็ดชิ้นส่วนที่หลุดออกมาพุ่งเข้าใส่ผู้โดยสารภายในรถ

นับเป็นก้าวแรกที่ผิดพลาดของทาคาตะ

และก้าวต่อไปที่เป็นหายนะ ก็คือ เมื่อมีกรณีถุงลมนิรภัยระเบิด การจัดการก็ไม่ทันท่วงที โดยเฉพาะการไม่ยอมรับในช่วงแรกๆ ว่า สารแอมโมเนียม ไนเตรด สร้างปัญหา

สุดท้ายทุกอย่างก็ลงเอยที่การล้มละลาย และต้องมายอมรับ ความจริงภายหลัง

กิจการของทาคาตะ ก็ต้องขายให้บริษัทสัญชาติจีน

อีกบริษัทที่ก้าวพลาดเช่นกัน คือ โตชิบา ผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า ขนาดใหญ่ของญี่ปุ่น ที่เผชิญกับการตีตลาดสินค้าจากเกาหลีใต้และจีน

โตชิบา ตัดสินใจวางเดิมพันไว้กับธุรกิจนิวเคลียร์ เข้าซื้อกิจการ เวสติงเฮาส์ ของสหรัฐ โดยหวังว่าจะเป็นธุรกิจใหม่ที่มากอบกู้สถานการณ์

แต่ทว่าธุรกิจนิวเคลียร์ไม่ได้สดใสอย่างที่คิด โดยเฉพาะเมื่อเกิดภัยพิบัติเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์ของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกุชิมาระเบิด ทำให้หลายประเทศระงับโครงการโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ หรือหาก ประเทศใดจะคงโครงการเอาไว้ก็ต้องการความแน่ใจว่าจะปลอดภัยมากกว่าเดิม

ไม่เพียงแต่ธุรกิจมีปัญหาเท่านั้น โตชิบา ยังเดินผิดซ้ำสองเช่นกัน ด้วยการตบแต่งบัญชีเพื่อให้ดูดีถึง 7 ปี

ผลสุดท้ายเมื่อความจริงปรากฏ โตชิบาก็ต้องล้มละลายและ ขายกิจการไปให้บริษัทของจีนอีกเช่นกัน

ทั้งหมดเป็นตัวอย่างการก้าวผิดพลาดของยักษ์ธุรกิจระดับโลก ที่ก้าวแรกเมื่อพลาดแล้ว ยังมีก้าวต่อไปที่พลาดท่าลงหนักกว่าเดิมอีก

โลกยุคนี้ความสำเร็จในอดีต ไม่ใช่สิ่งที่ยืนยันถึงอนาคต

ใหญ่แค่ไหน ก็มีสิทธิล้มครืนได้เช่นกัน