City Data Platform ตัวช่วยยกระดับ ‘เมือง’ สู่ ‘เมืองอัจฉริยะ’
หลักเกณฑ์การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ หนึ่งในเกณฑ์สำคัญคือ การที่เมืองต้องมีแผนพัฒนาระบบข้อมูลและความปลอดภัย ซึ่งกำหนดให้เมืองต้องออกแบบแนวทางการพัฒนาระบบจัดเก็บและบริหารข้อมูลของเมือง (City Data Platform: CDP)
เมืองอัจฉริยะประเทศไทย ในนิยามของ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (depa) โดย สำนักงานเมืองอัจฉริยะประเทศไทย คือเมืองที่ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ทันสมัยและชาญฉลาด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการและการบริหารจัดการเมือง ลดค่าใช้จ่ายและการใช้ทรัพยากรของเมืองแก่ประชากรเป้าหมาย
โดยเน้นการออกแบบที่ดีและการมีส่วนร่วมของภาคธุรกิจและประชาชนในการพัฒนาเมือง ภายใต้แนวคิด การพัฒนาเมืองน่าอยู่ เมืองทันสมัย ให้ประชาชนในเมืองมีคุณภาพชีวิตที่ดี มีความสุขอย่างยั่งยืน
ส่วนการที่เมืองจะก้าวไปสู่การเป็นเมืองอัจฉริยะประเทศไทยต้องมีองค์ประกอบทั้งในส่วนของ 5 หลักเกณฑ์การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ และ 7 ลักษณะเมืองอัจฉริยะ
แต่วันนี้เราจะโฟกัสไปที่หลักเกณฑ์การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ โดยหนึ่งในเกณฑ์สำคัญคือ การที่เมืองต้องมีแผนพัฒนาระบบข้อมูลและความปลอดภัย ซึ่งกำหนดให้เมืองต้องออกแบบแนวทางการพัฒนาระบบจัดเก็บและบริหารข้อมูลของเมือง (City Data Platform: CDP)
ว่าแต่ City Data Platform: CDP คืออะไร?
ผมเชื่อว่า หลายท่านอาจจะคุ้นหูกับคำ ๆ นี้ ซึ่งระบบจัดเก็บและบริหารข้อมูลของเมือง หรือแพลตฟอร์มข้อมูลเมืองถือเป็นสิ่งที่ depa เราให้ความสำคัญ โดยแพลตฟอร์มข้อมูลเมือง หรือ City Data Platform: CDP คือแหล่งรวบรวมข้อมูลดิจิทัลที่รองรับการเชื่อมต่อและแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนในพื้นที่อย่างเป็นระบบ พร้อมใช้ ปลอดภัย และปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล เพื่อสร้างประโยชน์สูงสุดให้กับเมือง
แพลตฟอร์มข้อมูลเมืองยังประกอบด้วย 3 ส่วนประกอบหลัก ซึ่งจะเป็นส่วนเชื่อมของระบบโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลของเมืองและนำไปสู่การต่อยอดให้เกิดบริการต่าง ๆ ในเมืองตามแผนการพัฒนาเมืองอัจฉริยะ โดยเมืองต้องดำเนินการจัดทำ บัญชีข้อมูล (Data Catalog) หรือการรวบรวมชุดข้อมูล พร้อมรายละเอียดที่สอดคล้องกับแผนการพัฒนาเมืองอัจฉริยะของพื้นที่เพื่อการสืบค้นและเข้าถึงได้ง่ายต่อการพัฒนาเมืองหรือการติดตามประเมินผล
จากนั้นเมืองต้องจัดทำ ระบบแลกเปลี่ยนข้อมูล (Data Exchange) หรือการเปิดข้อมูลให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนกันตามมาตรฐานและเงื่อนไขที่กำหนดเพื่อการใช้ประโยชน์จากข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ ก่อนบริหารจัดการข้อมูลนั้น ๆ ให้มีคุณภาพ ถูกต้อง และนำไปใช้งานจริงตาม กรอบธรรมาภิบาลข้อมูล (Data Governance) ซึ่งครอบคลุมถึงความมั่นคงปลอดภัยของข้อมูลและการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลตามพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA)
และหากพูดถึงโครงการพัฒนาเมืองอัจฉริยะในประเทศไทย จังหวัดภูเก็ต ถือเป็นเมืองอัจฉริยะลำดับต้น ๆ โดยโครงการพัฒนา Phuket Smart City Data Platform ถือเป็นโครงการต้นแบบแรกสำหรับข้อมูลแบบบูรณาการในระดับเมือง เพื่อใช้ในการวางแผนการจัดการและแก้ไขปัญหาของเมือง
อีกทั้งเป็นต้นแบบสำหรับเมืองอื่น ๆ โดยการดำเนินงานของ City Data Analytics (CDA) บริษัทย่อยของ บริษัท ภูเก็ตพัฒนาเมือง จำกัด ร่วมกับ depa และ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ โดยการติดตั้งแพลตฟอร์มรวบรวม วิเคราะห์ และแสดงข้อมูลที่รวบรวมไว้ตามจุดเชื่อมต่อ WiFi มากกว่า 1,000 จุด
เกิดเป็นระบบ Phuket City Data Platform รวบรวมชั้นข้อมูลระดับเมืองมากกว่า 60 ชั้นที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว ความปลอดภัย การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและอสังหาริมทรัพย์ในพื้นที่จังหวัดภูเก็ต เพื่อการบริหารจัดการเมืองและการแก้ปัญหาที่ยั่งยืน อันเนื่องมาจากความเป็นเมืองท่องเที่ยวหลักของไทย ข้อมูลดังกล่าวจึงมีประโยชน์อย่างยิ่งในการบริหารที่ส่งผลต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจในพื้นที่
นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดที่น่าสนใจอีกมากมายเกี่ยวกับแพลตฟอร์มข้อมูลเมืองอัจฉริยะ ซึ่งผู้สนใจสามารถศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ www.citydata.in.th/ หรือติดต่อ ฝ่ายส่งเสริมแพลตฟอร์มและบริการดิจิทัล depa
โดย : ผศ.ดร.ณัฐพล นิมมานพัชรินทร์ ผู้อำนวยการใหญ่ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (depa)