ตั้งครรภ์ในวัยเรียน

โดย...มะกะโรนี

หลังจากราชกิจจานุเบกษาประกาศกฎกระทรวงศึกษาธิการ ที่กำหนดให้สถานศึกษาตั้งแต่ระดับประถมไปจนถึงอุดมศึกษาหรือระดับมหาวิทยาลัย ดำเนินการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น โดยจัดให้มีการเรียนการสอนเพศศึกษาที่ถูกต้อง พร้อมห้ามไล่ออกนักเรียนหรือนักศึกษาที่ตั้งครรภ์ พร้อมทั้งให้ลาหยุดเรียนระหว่างตั้งท้อง คลอดบุตร และดูแลบุตรได้ รวมถึงมีช่องทางดูแลช่วยเหลือคุ้มครองนักเรียนหรือนักศึกษาที่ตั้งครรภ์

แน่นอนว่าประกาศดังกล่าวย่อมมีทั้งผู้เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย หลากหลายความเห็น ทั้งแบบที่สร้างสรรค์พยายามหาทางออกที่ดีที่สุด และออกไปในทางคร่ำครึ หาเหตุผลสารพัดมาอธิบายเพื่อหวังปัดปัญหาไปให้พ้นจากโลกใบสวย แต่สุดท้ายก็โยนเด็กที่แบกปัญหานี้อยู่เข้าสู่มุมอับของสังคม

เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ ที่ผ่านๆ มาก็แก้ไขกันไปแบบตามบุญตามกรรม คือ หากเด็กโชคดี โรงเรียนเข้าใจปัญหาที่ละเอียดอ่อนนี้ อาจจะหาช่องทางให้หยุดเรียนจนกว่าจะคลอดแล้วค่อยกลับมาเรียนใหม่ แต่บางโรงเรียนกลัวว่าแม่วัยเรียนจะพลอยทำให้ชื่อเสียงโรงเรียนมัวหมองไปด้วย จึงเลือกที่จะไล่ออก

ขณะเดียวกัน เรื่องนี้ไม่ใช่ปัญหาเล็กๆ หรือเป็นเรื่องที่แก้ไขได้ง่ายๆ เพราะมีมิติปัญหาด้านอื่นๆ โดยเฉพาะทัศนคติของคนรอบข้างตัวเด็ก ซึ่งเป็นไปได้ยากมากที่จะมองเรื่องนี้อย่างเข้าใจปัญหาและพยายามช่วยหาทางออก หรืออย่างน้อยก็ไม่กลายเป็นปัญหาซ้ำเติมสิ่งที่เกิดขึ้น และจะว่าไปสายตาและท่าทีของคนรอบข้างนั่นเองที่มักจะแผ่รัศมีแห่งการรังเกียจจนแม่วัยเรียนต้องพ่ายแพ้ อับอายและเลือกที่จะลาออกจากโรงเรียนดีกว่าต้องอดทนกับสิ่งที่เผชิญอยู่ หลายคนเมื่อตัดสินใจลาออกแล้วไม่หวนกลับมาสู่ห้องเรียนอีกเลย

สังคมต้องมาช่วยกันคิดครับว่าจะออกแบบสิ่งแวดล้อมที่ไม่มีบรรยากาศดูถูกดูแคลนเด็กตั้งครรภ์จนสร้างความเครียดด้วยวิธีไหน ทำอย่างไรจึงจะปรับทัศนคติของครูบางคน ให้กลายเป็นผู้ที่สามารถดูแลเด็กที่ตั้งครรภ์ในวัยเรียนได้อย่างถูกหลัก มีวิธีไหนที่ใช้ปรามเด็กคนอื่นที่ล้อหรือนินทาเพื่อนที่ตั้งครรภ์

อย่าลืมนะครับว่าน้ำหนักของการจัดการปัญหาแบบนี้ ใช่ว่าจะหาจุดพอดีพอเหมาะได้ง่ายๆ หากมากเกินไป เด็กที่ตั้งครรภ์ก็กลายเป็นจุดสนใจดึงดูดปัญหาให้เข้าไปรุมเร้าได้ หากน้อยไปนอกจากจะแก้ปัญหาไม่ได้แล้ว จะกลายเป็นการผลักเด็กกลุ่มนี้ให้กลายเป็นพลเมืองชั้นสองของสังคมไปโดยทันที

ศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก ให้ข้อมูลว่า ปัญหาเด็กตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรในประเทศไทยนั้นใหญ่มาก จนกล่าวได้ว่ามีเด็กวัยรุ่นตั้งครรภ์เป็นอันดับ 2 ของประเทศแถบอาเซียน เด็กที่กำลังตั้งครรภ์ยังต้องเติบโตและพัฒนาตัวเองตามสิทธิที่พึงมี ขณะที่เด็กทารกที่เกิดมาก็ควรจะได้รับการเลี้ยงดูที่ดีเพียงพอที่จะทำให้เขาเติบโตและพัฒนาตามที่ควรจะเป็น

ปัญหาอื่นๆ ละเอียดอ่อนเช่นกัน เมื่อเกิดปัญหาผู้ใหญ่ที่เกี่ยวข้องมักหาทางออกด้วยการจับเด็กที่ตั้งครรภ์แต่งงานและอยู่กินฉันสามีภรรยา ซึ่งมักจะเป็นเด็กด้วยกันทั้งสองฝ่าย โดยหลงลืมไปว่าการแต่งงานนั้น บางทีนอกจากจะแก้ไขปัญหาไม่ได้แล้ว ยังกลายเป็นเพิ่มปัญหาอีกเช่นกัน เพราะเด็กทั้งสองฝ่ายยังไม่มีวุฒิภาวะเพียงพอที่จะปฏิบัติหน้าที่ในฐานะสามีภรรยาหรือเป็นพ่อแม่

ตั้งครรภ์ในวัยเรียนกำลังกลายเป็นปัญหาที่สังคมทั่วโลกพยายามแก้อย่างเต็มที่ และหากเชื่อว่าเด็กทุกคน คืออนาคตของโลก เราต้องตระหนักว่า นี่เป็นเรื่องที่ทุกสังคมจะล้มเหลวไม่ได้