วันแรงงาน-วันตกงาน

วันแรงงานมาถึงอีกครั้ง บรรดากิจการน้อยใหญ่ต่างหยุดพร้อมเพรียงเพื่อให้แรงงานได้พักผ่อน เฉลิมฉลองกัน

แต่วันแรงงานที่ครบอีกปี คงเป็นวันที่จะต้องคิดให้มากถึงอนาคตแรงงานไทย

สารพันปัญหาปรากฏ ต้องปรับตัว แก้ไข

ที่รู้กันไปทั่วก็คือการนำเทคโนโลยีมาใช้ทดแทนแรงงานคน ไม่ว่าจะเป็นหุ่นยนต์ หรือบรรดาปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ทำอะไรคล้ายแรงงานได้มากโข

ทว่าสิ่งที่หุ่นยนต์ไม่มีคือไม่ต้องจ่ายค่าแรง ไม่มีวันหยุด ทำงานได้ตลอด 24 ชม. ไม่ป่วย ไม่ต้องเจรจาใดๆ

หุ่นยนต์คือสิ่งที่จะมาแน่ในอนาคต เป็นความท้าทายและเป็นวิกฤตแรงงานที่เหมือนสึนามิ ค่อยๆ ก่อตัวช้าๆ แต่ถ้าถึงฝั่งเมื่อใดก็สร้างความเสียหายตามมา

นอกเหนือหุ่นยนต์แล้ว ยังมีปัญหาที่จ่ออยู่ข้างคอหอย และจะสร้างวิกฤตให้แรงงานในอีกไม่นาน โดยอาจจะมาเร็วกว่าหุ่นยนต์ด้วยซ้ำ

นั่นคือธุรกิจน้อยใหญ่จะมีปัญหาในการแข่งขันกับประเทศเพื่อนบ้าน

สิ่งที่เกิดขึ้นแล้วก็คือธุรกิจของไทย โดยเฉพาะธุรกิจขนาดกลาง ขนาดย่อม ที่ต้องใช้แรงงานมาก แข่งขันกับธุรกิจเพื่อนบ้านไม่ได้ เนื่องจากต้นทุนค่าแรงแตกต่างกัน

ผลที่ตามมาก็คือกิจการมากมาย ทั้งใหญ่ ทั้งเล็ก ต่างย้ายฐานการผลิตออกไป โดยไปอยู่เวียดนาม ลาว กัมพูชา เมียนมา

เมื่อมีการย้ายโรงงาน ที่ตามมาก็คือการเลิกจ้างแรงงานในประเทศ

นั่นเป็นคลื่นลูกแรก

จากนั้นคลื่นลูกที่สองที่ต้องเตรียมรับมือก็คือ สินค้าที่ผลิตด้วยแรงงานราคาถูกของประเทศเพื่อนบ้าน จะไหลกลับมาขายในเมืองไทย

สภาพในปัจจุบัน สินค้าของไทยครองตลาดในกลุ่มอินโดจีนมาตลอด เนื่องจากค่านิยมที่ว่าสินค้าไทยคุณภาพดี

แต่ในเวลาอีกไม่นานนัก สินค้าจากประเทศเพื่อนบ้านจะส่งเข้ามาขายในเมืองไทยมากยิ่งขึ้น

ลองไปดูได้ว่า สินค้าพวกเสื้อผ้า รองเท้า ฯลฯ ทั้งที่มีชื่อ ไม่มีชื่อ และวางขายในบ้านเรา ต่างก็ผลิตในเวียดนามบ้าง กัมพูชาบ้าง วางขายเต็มไปหมด

ถัดมาสินค้าอาหารก็จะไหลกลับมาขายในเมืองไทย โดยเฉพาะในด้านอาหารทะเล เนื่องจากค่าแรงและความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร

เหล่านี้คือสิ่งที่จะกระทบแรงงานในอนาคต

การยกระดับพัฒนาฝีมือแรงงานเป็นสิ่งที่ต้องทำ แต่ที่ต้องทำมากไปกว่านั้นก็คือการยกระดับประสิทธิภาพ คุณภาพ และราคาของสินค้าไทย

แม้จะมีการพัฒนาฝีมือแรงงาน แต่ถ้าโรงงาน สินค้าไทยที่ผลิตออกมา สู้กับเพื่อนบ้าน สู้กับต่างประเทศไม่ได้ สุดท้ายแรงงานที่พัฒนาฝีมือก็ไม่รู้จะไปเป็นลูกจ้างใคร

เหมือนกับไข่ทองคำ จะออกมาได้ก็ต้องมีแม่ห่าน หากแม่ห่านตายไปแล้ว จะมีไข่ทองคำได้อย่างไร

ปัญหาแรงงานจึงต้องแก้ไขให้ครบวงจร เชื่อมโยงเข้าด้วยกัน

มิเช่นนั้นวันแรงงานจะกลายเป็นวันคนตกงานแน่ๆ