วันแม่กับพุทธวิถี

โดย...ณ กาฬ เลาหะวิไลย

วันหยุดในช่วงเทศกาลวันแม่ ก็เลยอยากจะเขียนถึงพุทธวิถี ในทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวกับมารดา

เริ่มจากองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่เมื่อหลังประสูติกาลได้ 7 วัน พระนางสิริมหามายา พระมารดาก็สิ้นพระชนม์ พระองค์จึงทรงอยู่ภายใต้การอภิบาลของพระนางมหาปชาบดีโคตมี พระขนิษฐาของพระนางสิริมหามายา จึงเหมือนมีพระมารดา 2 พระองค์

เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะ เสด็จออกบวชและบรรลุธรรมเป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์มีดำริที่จะสนองพระคุณพุทธมารดา ด้วยการเสด็จขึ้นไปสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ แสดงพระอภิธรรมเจ็ดพระคัมภีร์

เมื่อจบพระคัมภีร์ที่เจ็ด พระนางสิริมหามายาก็บรรลุพระโสดาปัตติผล สมประสงค์ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ขณะที่ในส่วน พระนางมหาปชาบดีโคตมี ก็ทรงเป็นภิกษุณีรูปแรกในพระพุทธศาสนา โดยพระนางได้ทรงแสดงความประสงค์จะบวชต่อพระพุทธเจ้าหลายหน

พระพุทธเจ้าจึงทรงออกหลักปฏิบัติเป็นพิเศษสำหรับสตรีผู้ที่จะเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา คือครุธรรม 8 ซึ่งพระนางมหาปชาบดีโคตมี ทรงยินดีปฏิบัติตามและได้รับการอุปสมบทเป็นภิกษุณี

หลังจากการอุปสมบท พระนางมหาปชาบดีโคตมี ได้ทรงเรียนกรรมฐานที่พระพุทธเจ้าทรงประทานและปฏิบัติอย่างจริงจัง จนได้บรรลุพระอรหันต์

ขณะเดียวกัน พระอรหันต์สาวก ก็ดำเนินแนวทางการสนองคุณมารดา อาทิ พระสารีบุตร อัครสาวกด้านขวา ผู้เป็นเลิศด้านปัญญา โดยเมื่อสังขารจวนจะสิ้น พระสารีบุตรก็กลับบ้านเกิดเพื่อไปโปรดมารดาที่ยังเป็นมิจฉาทิฏฐิ ขัดเคืองต่อพระพุทธศาสนาเพราะเหล่าน้องๆ ของท่านได้หนีเข้ามาบวชจนไร้ผู้สืบสกุล

พระสารีบุตรทำให้มารดาน้อมไปในทางพระพุทธศาสนาได้สำเร็จ โดยได้เทศนาโปรดมารดา จนบรรลุโสดาบัน หลังจากนั้น พระสารีบุตรก็นิพพานในห้องที่ท่านเกิด

ในยุคปัจจุบัน ครูอาจารย์หลายรูปก็ดำเนินตามรอยพระศาสนาและพระอรหันต์สาวกเช่นเดียวกัน อาทิ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ท่านสงเคราะห์โยมมารดา ให้บวชเป็นแม่ชี และมี พระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล เป็นผู้สอนธรรมะ แนวทางปฏิบัติ เนื่องจากโยมมารดาของท่านมีวาสนาผูกพันกับอาจารย์เสาร์

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน หลวงปู่ชา สุภัทโท และครูบาอาจารย์มากมาย เมื่อบรรลุธรรมแล้ว ก็กลับมาสงเคราะห์โยมมารดาให้เข้าถึงธรรมะเช่นกัน

ดั่งพุทธดำรัสว่า บุตรคนใด มารดาบิดาผู้ไม่มีศรัทธา ให้สมาทานตั้งมั่นในสัทธาสัมปทา (ความถึงพร้อมด้วยศรัทธา) ยังมารดาบิดาผู้ทุศีล ให้สมาทานตั้งมั่นใน สีลสัมปทา ความถึงพร้อมด้วยศีล) ยัง มารดาบิดาผู้มีความตระหนี่ ให้สมาทานตั้งมั่นใน จาคสัมปทา (ความถึงพร้อมด้วยการบริจาค) ยัง มารดาบิดาทรามปัญญา ให้สมาทานตั้งมั่นใน ปัญญาสัมปทา (ความถึงพร้อมด้วยปัญญา)

ภิกษุทั้งหลาย ด้วยเหตุมีประมาณเท่านี้แล การกระทำอย่างนั้นย่อมชื่อว่า...อันบุตรนั้นทำแล้วและทำตอบแทนแล้วแก่มารดาบิดา

ป็นธรรมอันยิ่งใหญ่และยิ่งยวดสำหรับกุลบุตรนับแต่พุทธกาล