เหตุเกิดที่รถไฟ

โดย...ณ กาฬ เลาหะวิไลย

การรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) เตรียมเปิดประมูล หัวรถจักรมูลค่ากว่า 1 หมื่นล้านบาท โดยทยอยเป็นงวดๆ

งวดแรกเป็นหัวรถไฟดีเซลแบบ AC-AC จำนวน 20 หัว มูลค่า 3,300 ล้านบาท

ปัญหาของการประมูลครั้งนี้ก็คือ เสียงร่ำลือว่าล็อกสเปก

เงื่อนไขที่ ร.ฟ.ท.กำหนดมาแล้วมี 2 ปัจจัยสำคัญ ที่ทำให้เหมือนกับกำหนดผู้ชนะเอาไว้แล้ว

ประการแรก คือ ราคาที่จะทำให้มีผู้ผลิตจากจีนเท่านั้นที่ร่วมแข่งขันได้ เพราะราคาหัวรถไฟเฉลี่ยตกแล้วประมาณ 160 ล้านบาทเศษต่อหัวเท่านั้น ซึ่งผู้ผลิตจากยุโรป อเมริกา หรือญี่ปุ่น ยากที่จะแข่งขัน

ประการถัดมา กำหนดเงื่อนไขอีกว่าผู้เสนอราคาต้องเป็นตัวแทนจำหน่ายหัวรถจักรดีเซลอย่างเป็นทางการจากโรงงานผู้ผลิต และโรงงานดังกล่าวต้องมีประสบการณ์การส่งออกหัวรถจักรไปต่างประเทศด้วย

นี่แหละ เป็นประเด็นสำคัญ

เพราะข้อกำหนดเกี่ยวกับการส่งออกจะทำให้ผู้มีสิทธิเสนอราคาลดลงทันที โดยปัจจุบันหัวรถจักรรถไฟดีเซลจากประเทศจีนที่เป็นระบบ AC-AC มีรายใหญ่เพียง 2 ราย แต่การกำหนดให้มีเงื่อนไขการส่งออกด้วย จะทำให้เหลือเพียง 1 รายเท่านั้น ที่มีโอกาสเข้าร่วมประมูล

ตามข่าวมีการระบุชื่อหัวรถจักรเอาไว้เรียบร้อยว่าใครนอนมา

ไม่กี่วัน ผู้บริการการรถไฟก็ชี้แจงว่า ไม่ได้ล็อกสเปก เป็นไปตามเงื่อนไขมาตรฐานที่ต้องใช้

ทั้งหมดก็คงต้องไปดูเอาวันประมูลและผลประมูลออกมาหน้าตาเป็นอย่างไร

ยิ่งเฉพาะเกิดกระแสข่าวหัวรถจักรที่มาแรง มีปัญหาในการใช้งานที่ประเทศมาเลเซียก็ต้องยิ่งจับตาอย่างใกล้ชิด เพราะทั้งหมดเป็นเงินภาษีของชาวบ้านโดยแท้ ไม่ใช่เงินของ ร.ฟ.ท. หรือผู้บริหาร ร.ฟ.ท. การประมูลจำเป็นต้องให้เกิดการแข่งขันให้ได้ของดีราคาถูก

ถ้าเกิดรายการหวยล็อก ผู้ผลิตจากจีนที่ปรากฏเป็นข่าวชนะประมูล ก็ย่อมแสดงถึงความไม่ชอบมาพากล

และจะเป็นการตอกย้ำว่าล็อกสเปกโดยแท้

หากเป็นเช่นนั้นจริงผู้ที่เกี่ยวข้อง จำเป็นต้องตอบ และต้องรับผิดชอบกับพฤติกรรมที่สุ่มเสี่ยงต่อการละเว้นปฏิบัติหน้าที่ หรือปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ เพราะการที่เกิดข่าวย่อมจะทำให้ผู้บริหารและผู้เกี่ยวข้องทั้งหมดได้รู้ข้อมูลเรียบร้อย แต่ยังเดินหน้าต่อไป

จะผุดผ่อง หรือเตรียมงับ ไม่นานได้เห็นกันแน่