เช็คลิสต์! 33 บจ.แห่ซื้อหุ้นคืน ปรับเกมการเงินดันมูลค่าหุ้น หรือแค่ตัวเลขลวงตลาด ?

ในโลกของตลาดทุนย่อมทราบกันดีว่า "โครงการซื้อหุ้นคืนเพื่อบริหารทางการเงิน (Treasury Stock)" เป็นหนึ่งในเครื่องไม้เครื่องมือสำคัญที่บริษัทจดทะเบียน (บจ.) มักหยิบมาใช้เมื่อเห็นว่าราคาหุ้นร่วงต่ำจนเกินไป ต้องการเรียกความเชื่อมั่นจากผู้ถือหุ้น ปรับโครงสร้างทางการเงิน ลดทุนจดทะเบียน

แต่ในมุมของนักลงทุน การทำความเข้าใจทั้งด้านบวก ด้านลบ และมาตรการสนับสนุนจากภาครัฐ ถือเป็นสิ่งที่ช่วยให้ตัดสินใจลงทุนได้อย่างมีข้อมูลรอบด้าน

สิทธิประโยชน์ "บริษัท-ผู้ถือหุ้น"

ฝั่งบริษัทจดทะเบียน

• ช่วยเพิ่มอุปสงค์ของหุ้น และอาจส่งผลให้ราคาหุ้นปรับตัวสูงขึ้น
• เป็นการลดจำนวนหุ้นที่หมุนเวียนซื้อขายในตลาด ซึ่งส่งผลให้กำไรสุทธิต่อหุ้นสูงขึ้น
• ใช้เป็นเครื่องมือทางการเงินในการบริหารสภาพคล่องส่วนเกินของบริษัทให้เกิดประสิทธิผล
• เป็นโอกาสที่จะสร้างผลตอบแทนจากการลงทุน หากผู้บริหารของบริษัทมั่นใจในผลการดำเนินงาน และเห็นว่าราคาหุ้นต่ำกว่ามูลค่าพื้นฐานของกิจการอย่างมีนัยสำคัญ การซื้อหุ้นคืนและขายกลับในจังหวะเวลาที่เหมาะสมจะสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับส่วนของผู้ถือหุ้น โดยบันทึกผลต่างของราคาเป็นส่วนเกินมูลค่าหุ้นซื้อคืนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของส่วนของผู้ถือหุ้น

ฝั่งผู้ถือหุ้น

• กำไรต่อหุ้น (EPS) และอัตราผลตอบแทนผู้ถือหุ้น (ROE) สูงขึ้น เนื่องจากหุ้นที่ถูกซื้อคืน จะไม่ถูกนำมาคำนวณกำไรต่อหุ้น
• มีโอกาสได้รับเงินปันผลต่อหุ้นสูงขึ้น
• มีโอกาสที่ราคาหุ้นจะปรับตัวสูงขึ้น ในระดับที่ P/E เท่าเดิม

ซื้อหุ้นคืน – สิทธิภาษี ใครได้ประโยชน์ ?

การซื้อหุ้นคืนคือกลยุทธ์ที่บริษัทใช้เงินสดไปไล่ซื้อหุ้นตัวเองกลับมาเพื่อตัดจำนวนหุ้นหมุนเวียน เพิ่ม EPS และส่งสัญญาณ “มั่นใจอนาคต” แต่ประเด็นที่ร้อนแรงไม่แพ้กันคือ สิทธิประโยชน์ทางภาษี ที่รัฐบาลอาจหยิบมาใช้กระตุ้นตลาดทุน

ฝั่งบริษัท : หากรัฐเปิดทางให้เคลมภาษีหรือหักเป็นค่าใช้จ่ายได้ จะช่วยลดต้นทุนและจูงใจให้ซื้อหุ้นคืนมากขึ้น

ฝั่งผู้ถือหุ้น : การขายหุ้นคืนให้บริษัทบางครั้งเสียภาษีน้อยกว่ารับเงินปันผลตรง ๆ เพราะอาจเข้าข่ายยกเว้นภาษีจากการขายหุ้นในตลาด

ข้อดี คือ บริษัทมีทางเลือกคืนผลตอบแทนผู้ถือหุ้น ผู้ลงทุนบางรายได้ประโยชน์ทางภาษี ราคาหุ้นอาจขยับจากดีมานด์ซื้อคืน

ข้อเสีย คือ อาจบิดเบือนพฤติกรรมบริษัท ซื้อหุ้นคืนเพราะสิทธิภาษี ไม่ใช่เพราะหุ้นถูกจริง ๆ และกระทบเงินลงทุนในอนาคต

แม้ล่าสุดยังไม่มีความชัดเจนเกี่ยวกับสิทธิประโยชน์ทางภาษีซื้อหุ้นคืน หากแต่ ถ้ามาตรการสิทธิภาษีเกิดขึ้นจริง ต้องจับตาทั้ง “แรงหนุนราคาหุ้น” และ “แรงจูงใจเชิงนโยบาย” ว่าใครได้ประโยชน์แท้จริง บริษัท นักลงทุน หรือแค่ตัวเลขในตลาด ?