“ศุภชัย เจียรวนนท์” เล่าความรู้สึกเขียนบทเพลง “กตัญญู” จากใจลูกถึงพ่อแม่

ท่ามกลางเสียงชื่นชมและความปลื้มปีติในงาน Thailand Moral Awards 2024 ที่จัดโดยศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) เพื่อยกย่องบุคคลและองค์กรที่ส่งเสริมคุณธรรมในสังคมไทย หนึ่งในรางวัลที่สร้างความประหลาดใจและเรียกเสียงปรบมืออย่างกึกก้อง คือ บทเพลง “กตัญญู” ที่คว้ารางวัลชนะเลิศในสาขาบทเพลงคุณธรรมแห่งปี 

 

โดยผู้ประพันธ์ไม่ใช่ใครอื่น แต่คือ ศุภชัย เจียรวนนท์ ประธานคณะผู้บริหารเครือเจริญโภคภัณฑ์ และประธานกรรมการ บริษัท ทรู คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน)

 

บทเพลง “กตัญญู” เป็นผลงานที่ถ่ายทอดจากหัวใจของลูกคนหนึ่ง สะท้อนคุณค่าความรัก ความเมตตา และความเคารพต่อบุพการี ผ่านภาษาดนตรีอย่างลึกซึ้ง เพลงนี้ยังเป็นส่วนหนึ่งของ โครงการสามเณรปลูกปัญญาธรรม รายการส่งเสริมคุณธรรมในเยาวชนที่ศุภชัยริเริ่มจากความตั้งใจอันลึกซึ้งหลังเคยบวชร่วมกับลูกชาย 

 

แรงบันดาลใจ “แม่” ถ่ายทอดความกตัญญูสู่บทเพลง

 

ศุภชัย เปิดเผยความรู้สึกหลังได้รับรางวัลว่า ไม่เคยคาดคิดมาก่อนว่าจะได้รางวัล ซึ่งเกินความคาดหวังมากจริง ๆ เป็นความภูมิใจจากใจลึก ๆ ที่ได้มีส่วนสร้างประโยชน์ให้สังคม
 

ซึ่งแรงบันดาลใจในการเขียนบทเพลงนี้มาจากคุณพ่อคุณแม่ โดยเฉพาะคุณแม่ ท่านเพิ่งจากไปครบ 2 ปีพอดี แม้เนื้อหาและความหมายของบทเพลงนั้นผมจะเขียนขึ้นมาเอง แต่การจะกลั่นออกมาเป็นบทเพลงที่สมบูรณ์ได้นั้น ต้องขอบคุณทีมงานเบื้องหลังที่ช่วยกันอย่างเต็มที่

 

“ผมมองว่าความกตัญญู ถือเป็น ‘รักแรกและรักแท้’ ของคนที่มีต่อบุพการี หรือผู้ที่อุ้มชู เกื้อกูลต่อกัน ความรู้สึกนี้เป็นครั้งแรกที่เราได้รับรู้ถึงความรู้สึกสุขทุกข์ของผู้อื่นที่ไม่ใช่ตัวเรา

 

ในทางพุทธศาสนา ความรู้สึกเช่นนี้คือ ‘เมตตา’ ซึ่งเป็นความรักที่บริสุทธิ์ ไม่มีเงื่อนไข และเป็นรักแท้ในอีกมิติหนึ่ง ขณะเดียวกัน ความรักของบุพการีที่มีต่อลูก ก็เป็นความรักแท้เช่นกัน เต็มเปี่ยมไปด้วยเมตตาและกรุณา

 

เพราะฉะนั้น ความกตัญญูจึงเปรียบได้กับเครื่องจักรที่ค่อย ๆ ขับเคลื่อนให้เกิดความเมตตาในระดับบุคคล ขยายไปสู่ครอบครัว และต่อยอดออกไปสู่สังคมวงกว้าง เมื่อใดที่ความกตัญญูได้รับการปลูกฝังและส่งต่ออย่างต่อเนื่อง ก็จะกลายเป็นพื้นฐานสำคัญของการอยู่ร่วมกันด้วยความเอื้อเฟื้อ เกื้อกูล
 

เมื่อความกตัญญูเริ่มต้นจากบุพการี ก็สามารถขยายไปสู่ผู้มีพระคุณ ผู้ให้โอกาส ต่อชุมชน องค์กร สังคม ประเทศชาติ หรือแม้แต่ต่อโลกใบนี้ที่เราอาศัยอยู่ ความกตัญญูจึงไม่ได้จำกัดอยู่เพียงในความสัมพันธ์เฉพาะบุคคล แต่สามารถแผ่ขยายออกไปได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด เป็นพลังเงียบที่ขับเคลื่อนสังคมด้วยความรัก ความเข้าใจ และความเมตตาอย่างแท้จริง

 

บทเพลงนี้ก็เป็นการปลูกฝังเด็กและเยาวชนอย่างหนึ่ง เพลงเป็นเหมือน soft sell ที่ไม่ใช่การสั่งสอนตรงๆ แต่เป็นเพลงที่แสดงคุณค่า หวังว่าจะสามารถ กระจายสู่ผู้ฟัง ซึ่งเพลงที่จะช่วยสร้างสรรค์สังคม เป็นเรื่องที่ทุกฝ่าย ทุกคนต้องสร้างกันต่อไป ก็จะอยู่กับระบบสังคมต่อไป ต้องช่วยกันเผยแพร่ ซึ่งก็ไม่ใช่เพลงนี้เพลงเดียว มีเพลงดี ๆ อีกหลายเพลง

 

ทำสื่อคุณธรรม ปลูกฝังเด็ก 

 

ศุภชัย กล่าวว่า บทเพลงนี้เกิดขึ้นจากโครงการสามเณรปลูกปัญญาธรรม ผมเคยบวชให้คุณแม่ ซึ่งก็เริ่มจากความกตัญญูเหมือนกัน ตอนที่บวช ก็ชวนลูกชายซึ่งอายุ 10 ขวบ บวชสามเณรพร้อมกัน และเราก็ได้สังเกตเห็นว่า สามเณร เป็นผู้ที่มีจิตใจบริสุทธิ์ ตรงไปตรงมา แล้วก็อยากเรียนรู้ นอกจากเขาเรียนรู้ทางโลก การศึกษาในโรงเรียนแล้ว เขาเรียนรู้ทางธรรมด้วย ก็เป็นเรื่องที่น่าส่งเสริม ก็เลยทำเป็นรายการสามเณรปลูกปัญญาธรรมขึ้นมา จึงเป็นเพลงที่ถูกใช้ในสามเณรปลูกปัญญาธรรม ก็มีที่มาที่ไปเรื่องจากความกตัญญู 

 

สื่อคุณธรรมในยุคแห่งเทคโนโลยี

ในยุคนี้ ผมมองว่าการทำ ‘สื่อคุณธรรม’ เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะเรากำลังอยู่ในโลกที่ระบบเศรษฐกิจและสังคมเคลื่อนไหวรวดเร็วเกินกว่าที่เคยเป็นมา ประกอบกับการเข้ามาของเทคโนโลยีใหม่ ๆ โดยเฉพาะสื่อดิจิทัลที่หลากหลาย และล่าสุดคือ AI ซึ่งเข้ามาช่วยตอบสนองความต้องการของมนุษย์ในทางโลกได้มากขึ้นเรื่อย ๆ

 

แต่ขณะเดียวกัน สิ่งที่มักถูกละเลยคือ ‘ภายในจิตใจ’ ของมนุษย์เราเอง ดังนั้น การมีคอนเทนต์หรือสื่อที่ส่งเสริมคุณธรรม จึงควรถูกออกแบบให้แทรกตัวอยู่ในพื้นที่ของสื่อดิจิทัลให้ได้มากที่สุด เพื่อสร้างสมดุลระหว่างความต้องการทางโลก กับการหล่อเลี้ยงจิตใจในทางธรรม

 

สื่อเหล่านี้จะช่วยวางรากฐานสำคัญที่นำไปสู่การเกิดปัญญา สติ และการมองเห็นความจริงของชีวิต เป็นเครื่องมือที่ค่อย ๆ พัฒนา ‘ภายใน’ ของผู้คน โดยไม่จำเป็นต้องสั่งสอนโดยตรง หากแต่แทรกซึมอย่างนุ่มนวลผ่านระบบที่ผู้คนใช้ในชีวิตประจำวัน

 

หากเราสามารถสร้างสมดุลระหว่างสื่อที่ตอบสนองความต้องการภายนอก กับสื่อที่บำรุงหล่อเลี้ยงภายใน สื่อดิจิทัลก็จะกลายเป็นพลังที่ขยายผลในทางบวกได้อย่างมหาศาล แต่ในทางตรงกันข้าม หากขาดสมดุลนี้ ก็อาจนำพาสังคมไปสู่ทิศทางที่เปราะบางและไม่ยั่งยืนเท่าที่ควร ดังนั้น การสร้างสื่อคุณธรรมในยุคนี้จึงไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่เป็นความจำเป็นที่เราทุกคนควรร่วมมือกันผลักดันอย่างจริงจัง”

 

 

ผู้นำที่ดี คือยึดถือประโยชน์ส่วนรวมเป็นที่ตั้ง

 

ไม่ว่าจะอยู่ในบทบาทของผู้นำองค์กร หรือผู้นำระดับประเทศ สิ่งสำคัญที่สุดคือการมองเห็นภาพใหญ่ คำนึงถึงผลประโยชน์ของส่วนรวมก่อนผลประโยชน์ส่วนตน หากเป็นผู้นำในองค์กร ก็ต้องมองเห็นความสำคัญขององค์กร ลูกค้า และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน หากเป็นผู้นำสังคม ประเทศ ก็ต้องคำนึงถึงสังคม ประเทศ และส่วนรวม

 

ฉะนั้นความรัก รู้สึกกตัญญู หรือความเมตตาจะต้องกว้างกว่า บุคคลอื่น ๆ ฉะนั้นการเป็นผู้นำที่ดี จะต้องมีคุณธรรมที่สุด มีจิตใจทำเพื่อส่วนรวม ทุ่มเท เสียสละ แน่นอนว่าผู้นำทุกคนมีบทบาทแตกต่างกันออกไปแล้วแต่อุตสาหกรรม บทบาทในสังคม เป็นเรื่องที่ทุกอย่างต้องยืนอยู่บนพื้นฐาน คุณธรรม จริยธรรม หรือลึกสุดคือการมีเมตตาธรรม เพราะความเมตตาหลักคือรู้สึกถึงสุขทุกข์ผู้อื่น 

 

ผู้นำที่ดีจะไม่เพียงคิดเพื่อให้เกิดผลประโยชน์เฉพาะหน้า แต่จะมองไกลไปถึงการสร้างผลลัพธ์ที่ยั่งยืนและสงบสุขให้แก่สังคมโดยรวม เพราะสันติภาพและความอิ่มท้องของผู้คน คือรากฐานของการพัฒนา หากประชาชนยังไม่สงบ หรือปากท้องยังหิวอยู่ ผู้นำย่อมไม่สามารถพาองค์กรหรือประเทศก้าวไปสู่การเรียนรู้ ฝึกฝน หรือยกระดับปัญญาได้อย่างแท้จริง

 

ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นผู้นำขององค์กรขนาดเล็ก กลาง หรือใหญ่ ไม่ว่าจะอยู่ในภาครัฐ หรือภาคประชาสังคม ล้วนต้องมีหัวใจที่เปี่ยมด้วยคุณธรรม เป็นผู้แสวงหาความเจริญร่วมกัน ไม่ใช่เพียงเฉพาะตนเอง แต่เพื่อทุกคนในสังคม

 

สามารถรับชม MV เพลง กตัญญูได้ที่ https://youtu.be/QKGIDvfEkC8?si=h0Vks25m1vwJ60s5
 
และติดตามข่าวสารโครงการสามเณรปลูกปัญญาธรรมได้ทาง www.facebook.com/truelittlemonkthailand และ TikTok สามเณรปลูกปัญญาธรรม