แมวสีสวาด (ว่าที่)สัตว์ประจำชาติไทย

โดย...อินทรชัย พาณิชกุล

นัยน์ตาสีเขียวอมเหลืองอำพันเป็นประกายสดใสวับวาวและขนสั้นเรียบสีสวาด (เทาอมฟ้า) เป็นเสน่ห์เย้ายวนชวนหลงใหลของแมวสายพันธุ์ไทยแท้อย่างแมวสีสวาด หรือแมวโคราช ที่สามารถดึงดูดความสนใจได้ราวต้องมนต์สะกด อีกทั้งความขี้เล่นชอบประจบประแจง คล่องแคล่วปราดเปรียว ฉลาดล้ำ แถมรักเจ้าของ ก็เป็นอีกหนึ่งเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่ทำให้เจ้าแมวชนิดนี้ครองใจนักเลี้ยงแมวทั้งไทยและต่างประเทศมาอย่างเหนียวแน่นยาวนาน

แมวสีสวาด (Silver Blue) หรือที่ฝรั่งเรียกว่า แมวโคราช (Korat Cat) มีถิ่นกำเนิดที่ อ.พิมาย จ.นครราชสีมา แมวพันธุ์นี้มีชื่อเรียกหลายชื่อ ไม่ว่าจะแมวสีสวาด แมวโคราช แมวมาเลศ หรือแมวดอกเลา ลักษณะเด่นคือขนสั้น สีเทาอมฟ้าทั่วทั้งตัว ส่วนหัวเป็นรูปหัวใจ หน้าผากใหญ่แบน หูตั้ง นัยน์ตาสีเขียวหรือเหลืองสดใส หางยาว ปลายแหลมชี้ตรง ซึ่งในสมัยอดีตถือว่าแมวสีสวาดเป็นแมวแห่งโชคลาภ โดยนิยมใช้แมวที่มีตาสีเขียวในพิธีแห่นางแมวขอฝน เพราะเชื่อกันว่าสีขนของมันคล้ายกับสีของเมฆอึมครึมอันเป็นที่มาของฝน ซึ่งสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้กับผืนดิน ขณะที่ตาสีเขียวเปรียบเสมือนความเขียวขจีของกล้าข้าวในนา

ทั้งนี้ ตามบันทึกทางประวัติศาสตร์ระบุว่าแมวสายพันธุ์นี้ถูกนำไปเลี้ยงในสหรัฐอเมริกา โดย Cedar Glen Cattery ในรัฐโอเรกอน เมื่อวันที่ 12 มิ.ย. ปีพ.ศ. 2502 อีก 7 ปีต่อมา พ.ศ. 2509นักผสมพันธุ์แมวชาวรัฐแมรีแลนด์ ได้นำแมวสีสวาดประกวดในงานประจำปีและได้รับรางวัลชนะเลิศ จนทำให้แมวสีสวาดเป็นที่รู้จักมานับแต่นั้น ก่อนจะมีชื่อเสียงขจรขจายไปทั่วโลกเหมือนทุกวันนี้
จนเมื่อไม่นานมานี้ มีกระแสข่าวออกมาว่าจะมีการผลักดันให้แมวสีสวาด จดลิขสิทธิ์ในฐานะสัตว์ประจำชาติไทย ซึ่งก็ทำเอาแวดวงคนรักแมวไทย โดยเฉพาะแมวสีสวาดตื่นเต้นดีใจไปตามๆ กัน เพราะพวกเขามีความตั้งใจมานานแล้วที่จะอนุรักษ์แมวสายพันธุ์แท้ของไทยตัวนี้ให้คงอยู่สืบไป

ชูชัย วิเศษจินดาวัฒน์ ชาวอ.พิมายจ.นครราชสีมา ประธานชมรมอนุรักษ์แมวโคราชเมืองพิมาย เล่าถึงที่มาที่ไปของการจะผลักดันให้แมวโคราชเป็นสัตว์ประจำชาติไทยในครั้งนี้ให้ฟัง

ชูชัย

“เรื่องมีอยู่ว่า คุณปุระพัฒน์ วิเศษจินดาวัฒนา สส.นครราชสีมา ได้มาปรึกษากับผมว่าอยากจะนำแมวสีสวาดหรือแมวโคราช ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีความผูกพันกับคนไทยมายาวนาน และเป็นสมบัติล้ำค่าอีกอย่างของประเทศชาติที่คนทั่วโลกต่างรู้จักกันดี มาจดลิขสิทธิ์ให้เป็นของคนไทย โดยร่วมกับกรมทรัพย์สินทางปัญญาและกรมปศุสัตว์ ผมก็สนับสนุนเต็มที่ เพราะคิดว่าแมวสีสวาดเรานี้มีชื่อเสียงโด่งดัง คนเลี้ยงแมวไทยทั่วโลกบอกว่าซื้อแมวสีสวาดต้องมาที่ประเทศไทยเท่านั้นถึงจะเป็นของแท้ นอกจากนี้ยังเคยเป็นแชมป์โลกจากการประกวดแมวระดับโลกมาแล้วหลายครั้ง การที่เราจดทะเบียนเพื่อให้เราคนไทยเป็นเจ้าของ จะมีผลดีและประโยชน์อย่างมากต่อประเทศชาติ

จริงๆ แมวโคราชเป็นมรดกล้ำค่าของไทยเรามานานแล้ว แต่คนไทยไม่ค่อยรู้ ขณะที่ต่างประเทศเขารู้กันดี ถ้าเราได้จดลิขสิทธิ์ให้เป็นมรดกอีกอย่างหนึ่งของไทย ก็น่าจะทำให้คนรุ่นใหม่ รวมไปถึงภาครัฐและภาคเอกชน หันมาให้ความสนใจกันมากขึ้น พร้อมให้การส่งเสริมและสนับสนุนในทุกๆ ด้านเห็นความสำคัญและรู้สึกหวงแหน เพราะมันสร้างความภาคภูมิใจให้ประเทศไทย”

ปัจจุบันจำนวนของผู้เลี้ยงแมวสีสวาดยังคงถูกจำกัดอยู่ในวงเฉพาะ กลุ่มเล็กๆ เท่านั้น เนื่องจากจำนวนของแมวสีสวาดที่มีอยู่ในประเทศไทยก็ยังคงมีไม่มากนัก แค่เพียงหลักร้อยไม่ถึงหลักพัน ยิ่งถ้าพูดถึงการเปิดฟาร์มเพาะเลี้ยงขายแมวสีสวาดสายพันธุ์แท้แบบเป็นล่ำเป็นสันนั้นยิ่งหาได้ยากยิ่ง

“ที่ผ่านมา คนก็นิยมเลี้ยงเหมือนกันนะครับ ง่ายๆ เลย ดูได้ตามงานประกวดแมวในที่ต่างๆก็จะมีผู้เลี้ยงนำแมวโคราชหรือแมวสีสวาดมาร่วมประกวดกันกว่าร้อยตัว เลยมาคิดว่าถ้ารวมๆ ทั้งประเทศก็คงมีจำนวนไม่น้อย แต่ก็ไม่ถึงขนาดเยอะแยะมากมาย เพราะการที่ได้แมวมาสักตัวนึงนั้นต้องผ่านขั้นตอนการเลี้ยงดูเอาใจใส่อย่างละเอียดอ่อน ใช้เวลานานหลายเดือน ส่วนราคานั้นในขณะนี้เริ่มที่ตัวละประมาณ 4,000 ไปจนถึง 4 หมื่นบาท” ชูชัย กล่าว

ขณะที่ ปรีชา พุคคะบุตร หรือ “ลุงปรีชา”เจ้าของศูนย์อนุรักษ์แมวไทยโบราณ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม ผู้เชี่ยวชาญเรื่องแมวไทยอีกคนหนึ่งบอกว่า รู้สึกดีใจที่ยังมีคนไทยเล็งเห็นความสำคัญของแมวไทย

“แมวไทยเป็นแมวที่มีการยอมรับกันทั่วโลกว่าเป็นแมวขนสั้นที่สวยสง่าที่สุดของโลก ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้เพื่อให้คนไทยได้มาทำความรู้จัก แต่น่าใจหายเพราะว่าเอาเข้าจริงๆ คนไทยกลับไม่ค่อยสนใจกันเท่าที่ควร” เขาบอก

ลุงปรีชา เล่าว่า ในสมุดข่อยโบราณได้กล่าวถึงแมวไทยไว้ถึง 23 ชนิด ซึ่งเป็นแมวดี (แมวให้คุณ) 17 ชนิด และแมวร้าย (แมวให้โทษ) 6 ชนิด ซึ่งในปัจจุบันได้สูญพันธุ์ไปแล้ว 13 ชนิด เหลือเพียง4 ชนิดเท่านั้น ได้แก่ แมววิเชียรมาศ แมวโคราช แมวศุภลักษณ์ และแมวโกญจา

“แมววิเชียรมาศ ชาวอังกฤษได้นำไปจดทะเบียนแล้ว ตั้งชื่อว่า ไซมิสแคท (Siamese Cat)ส่วน แมวโกญจา หรือแมวดำปลอด ก็มีคนนำไปจดทะเบียนขึ้นเป็นแมวพันธุ์แท้ ในชื่อ บอมเบย์ แคท (Bombay Cat) แมวศุภลักษณ์ ก็มีชาวต่างชาติที่ได้พบเห็นแมวพันธุ์นี้ในพม่าภายหลังที่ไทยเสียกรุงครั้งที่ 2 จึงนำไปพัฒนาและผสมข้ามสายพันธุ์กับวิเชียรมาศ แล้วจดทะเบียนขึ้นเป็นแมวพันธุ์แท้ในชื่อ เบอร์มิส แคท (Burmese Cat) โดยทั่วโลกเข้าใจกันหมดแล้วว่าเป็นแมวพม่า”

ขณะที่แมวสีสวาด หรือแมวโคราช เจ้าของสีขนงามสลวย ดวงตางดงามดั่งเพชรพลอย กำลังเป็นที่หวาดวิตกกันมากว่าหากไม่มีการทำอะไรสักอย่างเพื่อแสดงว่าเป็นของคนไทย ก็น่าห่วงว่าวันข้างหน้า อาจมีคนต่างชาติมาสวมรอยจดทะเบียนไปเป็นของตัวเองอีกก็เป็นได้

ดังนั้น ชูชัยและปรีชา สองกำลังหลักสำคัญของคนรักแมวสายพันธุ์ไทยแท้ จึงเห็นด้วยเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเร่งผลักดันให้มีการจดทะเบียนแมวสีสวาด หรือแมวโคราช เป็นลิขสิทธิ์คนไทย ในฐานะสัตว์ประจำชาติที่ควรหวงแหนของประเทศไทยเสียที
หากเกิดผลสำเร็จ ถือเป็นการนำร่องสัตว์ไทยสายพันธุ์แท้ชนิดอื่นๆ ของไทย ทั้งควายแคระสุนัขพันธุ์ไทยหลังอาน และสุนัขพันธุ์บางแก้ว ที่กำลังจะตามมาจดลิขสิทธิ์ เป็นสัตว์ประจำชาติด้วยเช่นกัน