ชุติภา กลิ่นสุวรรณ วิกฤตฟองสบู่สู่ธุรกิจเดินเรือ

ชุติภา กลิ่นสุวรรณ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท วี.แอล. เอ็นเตอร์ไพรส์ (VL) ตั้งเป้าขึ้นเป็นเบอร์ 1 กองเรือขนส่งผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม และผลิตภัณฑ์เคมีภัณฑ์ ที่มาตรฐานสูงสุดภายใน 5 ปี โดยเธอเล่าว่า หลังจากเรียนจบปริญญาตรี ด้านนิติศาสตร์ และจบปริญญาโท ด้านรัฐศาสตร์ ก็เข้ามาทำงานในแวดวงธนาคารโดยเข้าไปเป็นพนักงานซึ่งใช้เวลาร่วมๆ 20 ปี แต่เมื่อเกิดวิกฤตเศรษฐกิจปี 2538 หรือวิกฤตต้มยำกุ้ง ก็ได้ตัดสินใจเข้าโครงการเออร์ลี่ รีไทร์ และเข้ามาช่วยงานของครอบครัวที่ทำธุรกิจเดินเรือนี้อยู่แล้ว

อย่างไรก็ตาม ในช่วงนั้นครอบครัวมีเรือที่คอยให้บริการอยู่เพียง 1 ลำ และเมื่อเข้าไปก็ได้มีการขยายเพื่อรับงานขนส่งน้ำมันของเอสโซ่ ที่มีแผนยุบกองเรือของตัวเองลงในปี 2539 ทางบ้านเราจึงตัดสินใจเพิ่มจำนวนเรือและพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานมาอย่างต่อเนื่องตามคำแนะนำของลูกค้าผู้ใช้บริการ โดยเฉพาะด้านความปลอดภัย เพราะระหว่างการขนถ่ายน้ำมันจากแท็งก์ของลูกค้ามาที่เรือ จะต้องใช้เวลาประมาณ 5-8 ชั่วโมง ที่จะต้องใช้ความระมัดระวังสูง

“รวมๆ แล้วเราทำธุรกิจเดินเรือมา 20 ปีกว่าและมันอยู่ในสายเลือดไปเรียบร้อยแล้ว และแม้ว่าในธุรกิจนี้ส่วนใหญ่จะมีผู้ชายเป็นคนทำ แต่เราก็ชอบงานนี้ดังนั้นจึงต้องดูแลสุขภาพตัวเองให้แข็งแกร่งอยู่เสมอ เพราะเวลาที่จะต้องไปดูเรือ หรือขึ้นเรือขณะขนถ่ายน้ำมันกลางทะเลจะต้องปีนบันไดขึ้นไป ถือว่าไกลพอสมควรแต่ก็ยังห่างเป้าหมายที่เราต้องการจะเป็นหนึ่งให้ได้ ซึ่งเป็นเป้าหมายที่จะต้องไปให้ถึงภายใน 4-5 ปี” ชุติภากล่าว

นอกจากจะมีคุณภาพและมาตรฐานสากลแล้ว การบริหารความเสี่ยงของตัวเรือและธุรกิจก็สำคัญ โดยบริษัทมีผู้เชี่ยวชาญด้านการเดินเรือที่อยู่กันมานานตั้งแต่ก่อตั้งบริษัท มีการควบคุมความปลอดภัย และมีการทำประกันภัยวงเงินคุ้มครองสูงสุดต่อการเกิดเหตุ 1 ครั้ง 1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

สำหรับเป้าหมายของการทำธุรกิจในยุคที่ได้เข้ามาสานต่อธุรกิจครอบครัวนั้น ชุติภา ผู้หญิงคนเดียวที่ทำธุรกิจเดินเรือในประเทศไทย และถือหุ้นใหญ่ 100% เพียงรายเดียวใน VL ยอมนำหุ้น 35% ออกมาขายให้แก่ประชาชนเป็นครั้งแรก (ไอพีโอ) 280 ล้านหุ้น เพื่อนำเงินไปลงทุนขยายกองเรือทั้งซื้อใหม่หรือซื้อเรือมือสอง จะทำให้เหลือหุ้นในมือหลังไอพีโอ 65% โดยสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ได้นับหนึ่งแบบแสดงรายการข้อมูลการเสนอขายหลักทรัพย์ หรือไฟลิ่ง ของ VL เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

“ตลาดหลักทรัพย์ เอ็ม เอ ไอ ชวนเราเข้ามาจดทะเบียนร่วม 10 ปีแล้ว ชวนทุกปีเพราะธุรกิจเราดีมีกำไรมาตลอด แต่ที่ผ่านมาเราไม่ได้มีแผนขยายธุรกิจก็ยังทำธุรกิจตามปกติ ไม่จำเป็นต้องใช้เงินจึงยังไม่สนใจ”ชุติภา กล่าว

ชุติภา กล่าวอีกว่า เป้าหมายใหญ่คือต้องการที่จะขึ้นเป็นเบอร์ 1 ของธุรกิจเดินเรือขนส่งผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม และผลิตภัณฑ์เคมีภัณฑ์ในอีก 4-5 ปีข้างหน้า โดยมองว่ามีความเป็นไปได้ เพราะปัจจุบันกองเรือร่อยหรอลง จากการที่นักธุรกิจเดินเรือรุ่นเก่าไม่ได้พัฒนากองเรือให้ได้มาตรฐานสากล เรือบางส่วนก็ใช้มานานมีสภาพเก่าต้องปลดระวาง และจำนวนทุนของนักธุรกิจเริ่มลดลง

ขณะที่การแข่งขันของธุรกิจเดินเรือในไทยไม่สูงมาก เพราะต้องใช้เงินทุนสูง ยกตัวอย่าง เรือ 1 ลำ ราคาไม่ต่ำกว่า 100 ล้านบาท เรือจะต้องพัฒนาคุณภาพบริการ มาตรฐานความปลอดภัย ให้เป็นไปตามเกณฑ์ของสากล จึงจะได้รับความไว้วางใจจากลูกค้าต่างประเทศ โดยคนที่เข้ามาตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานจะเป็นชาวต่างชาติ

ปัจจุบันบริษัทอยู่อันดับ 3 โดยมีบริษัทเดินเรือที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ 2 บริษัท ยังมีอีก 3 บริษัทที่อยู่นอกตลาด เป็นผู้เล่นรายใหญ่อันดับต้นๆ แต่การแข่งขันไม่ได้รุนแรง เพราะรายละเอียดของงานและฐานลูกค้าต่างกัน

สำหรับ VL ให้บริการขนส่งผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม และผลิตภัณฑ์เคมีภัณฑ์ ประกอบด้วย น้ำมันดิบน้ำมันเตา น้ำมันใส น้ำมันหล่อลื่น และน้ำมันปาล์ม ปัจจุบันมีสัญญารับขนส่งสินค้าล่วงหน้า (COA) 3 ปีต่อ 1 สัญญา 80% โดยเป็นลูกค้าข้ามชาติหรือผู้ให้บริการน้ำมันต่างประเทศรายใหญ่เกือบทั้งหมด ถือว่ามีรายได้แน่นอน อาทิ เอสโซ่ ที่ใช้บริการเรือของ VL มายาวนานกว่า 20 ปี จึงไม่กังวลว่าหุ้นไอพีโอจะขายไม่หมด

“ที่ผ่านมาเรามีกองเรือประมาณ 20 ลำ เข้าๆ ออกๆ คือ ซื้อลำใหม่มา ขายลำเก่าออกไป จนปัจจุบันเหลือ12 ลำ และจะขยายเรือเพิ่มตามต้องการของลูกค้าที่จะมีวอลุ่มในการขนส่งน้ำมันเพิ่มขึ้น และมีเส้นทางวิ่งเพิ่มขึ้น เราก็มาดูว่าต้องใช้เรือเท่าไรถึงจะพอ เพราะถ้ามีเรือน้อยอาจทำให้การขนส่งล่าช้า หรือใช้เวลานานหากเกิดเรือต้องเผชิญกับคลื่นลมระหว่างขนส่ง การเพิ่มเรือทำให้เกิดความคล่องตัวในการขนส่ง” ชุติภา กล่าว

เรามีเป้าหมายชัดเจนว่า จะต้องเป็นเบอร์ 1 ใน 5 ปีของผู้ให้บริการ