เสือปลาตระกูลสุด

โดย ปริญญา ผดุงถิ่น  

ผมถ่ายรูปสัตว์ขนสีตุ่นแห่งสวนสัตว์เขาดินตัวนั้นแทบไม่รู้เบื่อ เหมือนมีแรงดึงดูดอะไรบางอย่าง ทำให้ผมสนใจมันมากเป็นพิเศษ มันคือเสือปลา (Fishing Cat)

แรงดึงดูดที่ว่า อาจเพราะผมแจ้งเกิดในการถ่ายภาพสัตว์ป่าด้วยเสือปลา ซึ่งจนบัดนี้ ก็ยังไม่เคยมีใครซุ่มถ่ายภาพเสือปลาไทยได้ จากอุปนิสัยหากินกลางคืน ในถิ่นที่มียุงดุและชุมจัด อย่างพื้นที่ชุ่มน้ำสามร้อยยอด

แต่ผมได้ภาพ เพราะเล่นอุปกรณ์ DSLR Camera Trap ทั้งที่เวลานั้นยังไม่เคยลองใช้เทคนิคนี้กับสัตว์เกรดต่ำกว่าตัวใดเลย ตะลุยถั่วมั่วแหลกด้วยความไม่รู้ และความไม่พร้อมสารพัดอย่าง

ตัวมันเองก็มีเสน่ห์เยอะทีเดียว แค่ชื่อก็กินขาด “เสือปลา” ผมรู้สึกว่านี่คือชื่อสัตว์ตระกูลแมวที่เร้าอารมณ์มาก แล้วพวกมันก็อาศัยเบียดใกล้ชิดคน มากยิ่งกว่าสัตว์ตระกูลแมวใดๆ อีกต่างหาก

แมวกินปลาทูปลาย่าง ไม่ใช่เรื่องแปลก แต่แมวที่ลุยน้ำย่ำโคลน เพื่อจับปลาเป็นๆ มากินเป็นอาหารหลัก ผมว่าแปลก ว่ากันว่า เสือปลาโชคดีที่มันกินปลา แต่ไม่กินกุ้ง มิฉะนั้นคงกลายเป็นตัวปัญหาของคนเลี้ยงกุ้ง และเป็นไปได้ว่าเผ่าพันธุ์พวกมันจะ “ไม่ได้ไปต่อ”

เสือปลาเขาดินที่ผมถ่ายภาพไว้ เป็นตัวเมียซึ่งออกมาเดินทักษิณาวัตร รอบแล้วรอบเล่า ขณะที่ไม่เห็นแม้เงาเสือปลาตัวผู้ มาทราบภายหลังว่าเธอมีชื่อว่า “สุดสวย” ส่วนสามีที่หลบอยู่ในเวลานั้น ชื่อว่า “สุดหล่อ” (ทั้งสองถูกย้ายไปอยู่สวนสัตว์เชียงใหม่ เรียบร้อยแล้ว)

สุดหล่อกับสุดสวยผลิตลูกออกมาแล้วหลายรุ่น ล้วนแต่ได้รับการตั้งชื่อเป็นตระกูล “สุด” เช่น “สุดติสต์” “สุดตา” “สุดโต่ง” โดยแต่ละปีก็ทำลูกออกมา 1 ครอก จำนวน 1-2 ตัว

ผมคุ้นๆ ว่า นานแล้วเขาดินเคยแถลงเปิดตัวลูกเสือปลาสมาชิกใหม่ ลองค้นหาในสารบบภาพข่าวของเครือ “บางกอกโพสต์” ก็พบภาพแม่เสือปลาเล่นกับลูกในน้ำ ฝีมือถ่ายของ “พรพรหม สาตราภัย” ขอเอามาให้ดูความน่ารักกัน ณ ที่นี้

(มันน่ารักจนผมอิจฉา อยากถ่ายอารมณ์นี้ของเสือปลาเขาดินมั่ง แหะๆ)

อย่างไรก็ดี เมื่อเสือปลามีลูก ต้องกันลูกให้ห่างจากพ่อของมัน เพราะด้วยเหตุผลกลใดไม่ทราบ “สุดหล่อ” ชอบทำร้ายลูกตัวเอง ก็เป็น “สุดสวย” ที่รับภาระเลี้ยงลูกตามลำพัง

อาหารหลักของเสือปลาเขาดิน เป็นปลานิลตัวเล็กๆ ปล่อยไว้ในบ่อให้จับกินเอง เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมตามธรรมชาติ “เท่าไรก็ไม่เหลือ” เจ้าหน้าที่เขาดินว่างั้น นอกจากนั้นเป็นอาหารพวกหมูไก่บ้าง เอามาสลับให้กิน

นิสัยเสือปลาในกรง เผยให้เห็นว่า เป็นแมวที่ชอบน้ำของจริง ทั้งแช่น้ำ หรือลงเล่นน้ำอย่างจริงจัง

ผมถามเจ้าหน้าที่ถึงสิ่งที่เคยฟังมาจากนักวิจัยเสือปลา และอ่านผ่านตามา ว่าเสือปลาเป็นแมวที่ดุมาก ยากที่จะเลี้ยงให้เชื่องในกรงได้ เรื่องนี้จริงเท็จมากน้อยเพียงใด?

ได้รับคำยืนยันว่าจริง ลูกเสือปลาตอนเล็กๆ ต่อให้น่ารักขี้เล่นแค่ไหน แต่พอโตขึ้นมา ก็จะกลายเป็นเสือดุ เหมือนพ่อเหมือนแม่ทุกตัวไป

ทั้งนี้ ขอย้ำว่าผมพูดถึงบริบท “สัตว์ในกรง” ใช้คำว่า “ดุ” หรือ “เชื่อง” ก็หมายความตามพฤติกรรมที่มันแสดงออกในกรง เป็นภาษาของคนธรรมดาสำหรับสื่อสารกัน

อย่างเสือลายเมฆในสวนสัตว์ บางตัวก็มีพฤติกรรมที่เชื่องและขี้เล่น คนเข้าไปอุ้มเล่นได้เลย ลีลาท่าทางราวกับแมวบ้านร่างยักษ์

แต่ถ้าเป็นเสือปลา ถ้าใครคิดอยากอุ้มมันเล่นบ้าง เห็นทีต้องกลับออกมาจากกรงด้วยชื่อใหม่ว่า “สุดเหวอะ”