เรือธง

โดย เกรียงไกร เจียมบุญศรี

เรือธง (Flagship) เป็นเรือที่ผู้บัญชาการกองเรือ ใช้เป็นที่บังคับบัญชากองเรือ ชักธงตามชั้นยศของผู้บัญชาการนั้นไว้บนยอดเสาสูงสุดเพื่อให้เรืออื่นในกองเดียวกันเห็นได้ชัดเจน จะทำหน้าที่ส่งสัญญาณให้เข้าโจมตีทางยุทธวิธีที่ได้ตกลงกันตามกลยุทธ์หลักแล้ว Flagship จึงมีความสำคัญที่สุดในกองเรือรบ เป็นหัวใจของกองเรือ กลยุทธ์ชนะศัตรูก็จะมาจากเรือลำนี้เอง

ประวัติศาสตร์การรบทางเรือสามารถนับย้อนกลับไปได้หลายร้อยปีในยุคของพระเจ้าเฮนรี่ที่ 8 แห่งราชวงศ์ทิวดอร์ของอังกฤษ เดิมอังกฤษมีเรือรบเพื่อใช้คุ้มครองเส้นการค้าทางทะเลอยู่เพียงแค่สองลำ พระองค์จึงประสงค์ให้ทำการจัดตั้งกองทัพเรือที่เป็นเรือรบแท้ๆ เพื่อรับมือกับศัตรูดั้งเดิมอย่างฝรั่งเศสและสเปน

เรือใบสี่เสากระโดงเรือ ที่ชื่อว่า เรือรบหลวง Rose Mary มิใช่เรือสินค้าดัดแปลงให้ติดอาวุธเหมือนแต่ก่อน แต่ไว้สำหรับภารกิจการรบทางทะเล จึงนับเป็นจุดเริ่มต้นของเรือประจัญบาน ดาดฟ้าเรือทั้งสามชั้นเรียงรายไปด้วยปืนใหญ่ 39 กระบอก กะลาสีเรือรวมได้กว่า 700 นายในยุคนั้นไม่มีเรือรบลำใดมาต่อกรได้ และได้มาเป็นส่วนหนึ่งของกองกำลังทางเรือของอังกฤษในช่วงการปฏิวัติโปรเตสแตนต์

เรือรบหลวง Rose Mary ปฏิบัติภารกิจในการรักษาน่านน้ำในช่องแคบอังกฤษอยู่เป็นเวลากว่ายี่สิบปีจนกระทั่งเริ่มล้าสมัย จึงได้รับการปรับปรุงครั้งใหญ่ในปี 1536 โดยเพิ่มอำนาจปืนใหญ่ให้มีระยะยิงไกลขึ้นจากปืนใหญ่บรอนซ์รุ่นใหม่ที่นำเข้ามาติดตั้งบนเรือ ไม่ต้องเคลื่อนเรือเข้าประชิดกับเรือรบข้าศึก และเป็นต้นแบบการรบทางทะเลแบบการเคลื่อนที่เข้าหาเรือข้าศึก เปิดฉากยิงถล่มด้วยปืนใหญ่ทุกกระบอกบนกราบเรือ เรียกว่า ระดมยิงแบบ “Broadside”

เมื่อเดือน ก.ค. 1545 เรือรบหลวง Rose Mary จมลงในระหว่างการรบกับพวกฝรั่งเศส พร้อมกับทุกชีวิตบนเรือ ต่อมาในปี 1982 รัฐบาลอังกฤษได้ทำการกู้ซากเรือขึ้นมาจากท้องทะเล และนำไปจัดแสดงให้ประชาชนได้ชมที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ทางเรือ ณ เมืองพอร์ตสมัธ เพื่อแสดงชีวิตลูกเรือในสมัยนั้น

อีกลำหนึ่ง คือ เรือรบหลวง HMS Victory เป็นเรือรบที่ใช้ในสงครามนโปเลียน เรือรบลำนี้ได้ชื่อมาจากยุทธนาวี Battle of Trafalgar โดยราชนาวีอังกฤษขณะนั้นมีเรือรบประจัญบาน 27 ลำ ภายใต้บัญชาการของ Lord Nelson ได้มีชนะเหนือกองเรือผสมฝรั่งเศส-สเปน 33 ลำ ภายใต้บัญชาการของ พล.ร.ท.ปีแยร์-ชาร์ล วีลเนิฟว์ บริเวณชายฝั่งทางตะวันตกเฉียงใต้ของสเปน ฝรั่งเศสสูญเสียเรือรบไปถึง 22 ลำ โดยเรือรบอังกฤษไม่จมแม้แต่ลำเดียว ชัยชนะอันใหญ่หลวงของอังกฤษครั้งนี้เป็นการบ่งบอกถึงนาวิกานุภาพของราชนาวีอังกฤษที่สะสมมาตลอดศตวรรษที่ 18 เรือรบหลวง HMS Victory ยังเป็นเรือธงของแม่ทัพเรือ (First Sea Lord) ของราชนาวีอังกฤษในยุคนั้น

ไม่ว่าเรือรบหลวง Rose Mary หรือเรือรบหลวง HMS Victory ต่างเป็นเรือธงของราชนาวีอังกฤษและเป็นความภาคภูมิใจของชาวอังกฤษมาหลายร้อยปีตราบเท่าทุกวันนี้

บทบาทอันสำคัญยิ่งของเรือธง คือ เป็นศูนย์รวมขวัญกำลังใจของกองเรือ จึงต้องโดดเด่นเป็นสง่า สงบนิ่งในทุกสถานการณ์ ส่งอาณัติสัญญาณให้เข้าโจมตี และ/หรือถอยทางยุทธวิธีที่ได้ตกลงกันตามกลยุทธ์หลักแล้วและควบคุมดูแลการทำสงครามในยุทธภูมิ

ฉะนั้น ต้องโดดเด่นเป็นสง่าท่ามกลางกองเรือ ไม่หวั่นไหว สงบนิ่งอย่างตื่นตัว เห็นปัญหาทั้งหมดในยุทธภูมิและมีทางเลือกสำหรับแก้ปัญหาทางยุทธวิธีทั้งหมด

ผมก็ไม่รู้ว่า ผู้นำของบ้านเราซึ่งมาจากการยึดอำนาจ เคยผ่านการฝึกอบรมในโรงเรียนเสนาธิการทหารซึ่งเรียนรู้หลักกลศึกมากมายจะซึมซับถึงความเป็นเรือธงของตนเองได้บ้างหรือไม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งต้อง สงบนิ่ง ฟัง ฟัง และฟังให้มาก (ไม่ใช่เอะอะโอ้อวด) แล้ว
ลงมือแก้ปัญหาของบ้านเมืองอย่างถึงแก่นแห่งเหตุ เป็นระบบ มีขั้นมีตอน

แม้จะมามีอำนาจอย่างไม่ชอบธรรม แต่เมื่อมีโอกาสแล้วจงทำให้ดีเพื่อประชาชาติ ไม่ใช่ทำเพื่อตนเอง หรือไม่ใช่เพื่อพี่น้องผองเพื่อน อย่าเอาประโยชน์แผ่นดินตอบแทนบุญคุณพี่น้องเพื่อนฝูงเด็ดขาด จงเป็นเรือธงนะครับ...ท่านผู้นำ