เสือดำขึ้นปกสารคดี

โดย ปริญญา ผดุงถิ่น

“การเอารูปสัตว์ป่าขึ้นปกนับว่าเสี่ยง เพราะที่ผ่านมา เวลาเอาสัตว์ขึ้นปก มักจะขายไม่ดี”

แหล่งข่าวระดับสูงในกองบรรณาธิการนิตยสารสารคดี บอกกับผมแบบนี้ ตอนตัดสินใจว่านิตยสารสารคดีฉบับเดือน เม.ย. 2561 จะมี “เรื่องจากปก” ที่ชื่อว่า “ล่าเสือ 9 ชนิดด้วย Camera Trap”

ส่วนภาพปก เป็นเสือดำยามดึก ที่มีฉากหลังเป็นป่าโปร่ง มองทะลุไปเห็นดวงดาวระยิบระยับบนม่านฟ้ามืด

จริงๆ เรื่องที่ว่า มีภาพของเสือและแมวไทยครบ 9+1 ชนิด (ตามหลักวิชาการคือ 9 ชนิด แต่ที่บวก 1 เข้าไป เพราะตามหลักการถ่ายภาพ ต้องแยกเสือดำออกจากเสือดาว)

แต่ทำไมปกต้องเป็นเสือดำ ไม่เป็นเสือโคร่ง เสือดาว เสือลายเมฆ แมวป่าหัวแบน?

แหล่งข่าวคนเดิมกล่าวว่า “ปกต้องเป็นเสือดำเท่านั้น จะเป็นเสืออื่นได้อย่างไร”

ลองนึกตาม 3 วินาที ผมก็เห็นด้วยแบบไม่มีข้อโต้แย้ง เสือดำทุ่งใหญ่นเรศวรเพิ่งถูกยิงตายตอนต้นปี นี่เพิ่งผ่านมาไม่กี่เดือน ตัวผู้ต้องหาเองก็ยังปรากฏตัวขึ้นศาลโน้นศาลนี้ตลอด พร้อมคำประกาศแบบนิ่งๆ มั่นๆ “ผมไม่ได้ฆ่าเสือดำ”

พูดง่ายๆ ว่าเสือดำ ณ ตอนนี้ก็ยังอยู่ในกระแส แม้จะเบาลงไป แต่ก็ไม่ถึงกับสิ้นกระแสไปเลย

ในฉบับ จึงมีเรื่องเสริมเกี่ยวกับเสือดำโดยเฉพาะ รวมถึงความเคลื่อนไหวของคนรักเสือดำที่ตามกดดันหาตัวคนผิด

ตอนนี้ยังไม่มีการสรุปยอดขายของนิตยสารสารคดีปกเสือดำ เพราะหนังสือวางแผงมาได้ครึ่งเดือนเอง แต่ผมก็เห็นคนในเฟซบุ๊กกลุ่มที่ชอบสัตว์ป่า ถ่ายปกมาแสดงตัวกันจำนวนไม่ใช่น้อย บางคนอ่านแล้วถึงกับโพสต์ว่า เล่มนี้ถ้าไม่ซื้อคงเสียดายแย่

ในส่วนของ “เรื่องจากปก” เป็นการเล่าประสบการณ์ภาคสนาม ปะปนไปกับข้อมูลวิชาการแบบคร่าวๆ ไม่ให้หนักหัวคนอ่านเกินไป รวมถึงเทคนิควิธีการที่ใช้ได้ผล ไล่เรียงไปทีละตัวจนครบทุกชนิด ได้แก่ เสือโคร่ง เสือดาว-เสือดำ เสือลายเมฆ เสือไฟ เสือปลา เสือกระต่าย แมวลายหินอ่อน แมวดาว และแมวป่าหัวแบน

พร้อมภาพถ่ายของเสือและแมวครบทุกตัว บางตัวผมมองว่าเป็นภาพสวยระดับ “สุด” เลยทีเดียว เช่น เสือโคร่ง เสือดาว เสือดำ

อันว่าคนนอกกองบรรณาธิการนั้น หากภาพใครได้รับการคัดเลือกให้ขึ้นเป็นปกนิตยสารสารคดี ผมว่านี่คือ “สุด” แล้วของวงการหนังสือเมืองไทย

ยิ่งเขียนเรื่องปกด้วย ก็จะกลายเป็น “สุดสุด” แบบว่าสุดแล้วสุดอีก อิอิ

(เป็นความเห็นส่วนตัวของผมนะครับ หากใครไม่เห็นด้วย ก็ว่ากันไป เช่นเดียวกับคนเห็นด้วย คุณเห็นด้วยไปก็เท่านั้น)

ขอฉายหนังตัวอย่างสั้นๆ ให้ดูนิดนึง จากเรื่องเสือโคร่ง

“มันยากจะบรรยายให้คนอื่นเข้าใจถึงความรู้สึกแท้จริง เวลา ‘กู้กล้อง’ ด้วยวิธีการกดไล่ดูภาพที่หลังจอกล้องไปทีละเฟรมละเฟรม แล้วฉับพลันก็เปิดมาเจอลายพาดกลอนสีดำบนเรือนร่างใหญ่โตสีเหลืองอมส้ม หัวใจมันลิงโลดพองโต ความรู้สึกนี้ของผมจะเกิดขึ้นกับเสือโคร่งทุกๆ ตัวที่ถ่ายได้ แต่จะตื่นเต้นกับเสือโคร่งตัวผู้เป็นพิเศษ เพราะตัวใหญ่กว่าและหายากกว่า”

นอกจากเรื่องและภาพแพรวพราวของเหล่าเสือไทยแล้ว ในฉบับยังมีเรื่องใหญ่แนวสัตว์ป่าอีกเรื่องด้วย เป็นชีวิตของหมาในแห่งอุทยานฯ เขาใหญ่ ที่ถูกติดตามความเคลื่อนไหวมานานหลายปี โดยช่างภาพสัตว์ป่าและนักวิจัยหมาใน

อย่างไรก็ตาม เรื่องเด่นที่ผมชอบมากในฉบับนี้ เป็นบทสัมภาษณ์ “ศัลยา” ผู้เขียนบทละครโทรทัศน์แห่งปีอย่าง “บุพเพสันนิวาส” ซึ่งป้าเล่าว่ากว่าจะมาถึงจุดนี้ได้ ต้องผ่านการติโน่นตินี่อย่างดุเดือดมายาวนาน จนกลายเป็นประสบการณ์สั่งสม

และแม้จะอายุถึง 73 ปีแล้ว แต่ป้า “ศัลยา” ก็ยังเท่าทันความเปลี่ยนแปลงของรสนิยมคนดูละคร จากบทที่สามารถย้วยไปย้วยมา โอ้เอ้วิหารราย ในอดีต มายุคนี้ต้องเปิดเรื่องให้แรง และเดินเรื่องฉับไว ตรึงคนดูไม่ให้เปลี่ยนช่อง หรือลุกไปทำอย่างอื่น (แค่เรื่องนี้เรื่องเดียวก็เกินคุ้ม ส่วนเรื่องจากปก จะถือเป็นของแถมก็ยังได้)

ยังมีเวลาซื้อหานิตยสารสารคดีเล่มนี้นะครับ พลาดแล้วจะเสียดาย