ราบรื่น ร่ำรวย และรื่นรมย์

โดย ฝ่ายส่งเสริมความรู้ทางการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย

ถ้ามีใครมาถามถึงหนี้สิน คนส่วนใหญ่มักนึกออกได้ไม่ยากว่า ตอนนี้มีหนี้สินอะไรบ้างและจำนวนเท่าไร แต่ถ้าถามถึงทรัพย์สินที่มีแล้วล่ะก็ อาจจะต้องใช้เวลานึกนานเป็นวันกันเลยทีเดียว

สำหรับคนที่เคยเรียนบัญชีคงรู้จักและคุ้นเคยกับส่วนประกอบของ “สินทรัพย์” และ “หนี้สิน” เป็นอย่างดี ในขณะที่หลายคนรู้สึกว่าเป็นเรื่องน่าเวียนหัวเลยไม่เคยสนใจที่จะสำรวจเรื่องเงินทองของตัวเอง

แต่ในความจริงแล้ว เรื่องนี้ไม่ได้ยากอย่างที่คิด หากใครอยากรู้ว่า ณ ตอนนี้ตัวเองรวยจนแค่ไหน ก็สามารถหาคำตอบได้ง่ายๆ แค่นำสินทรัพย์ทั้งหมดที่เป็นของเราหักออกด้วยหนี้สินที่มี ส่วนที่เหลือก็คือ ความมั่งคั่งสุทธิ แต่จะให้ดีกว่านั้น เราควรแจกแจงแบ่งสินทรัพย์และหนี้สินออกเป็นหมวดย่อยๆ เพื่อให้เห็นภาพการเงินของตัวเองได้ชัดเจนและหลากหลายมุมมองมากยิ่งขึ้น

มาเริ่มที่สินทรัพย์กันก่อน โดยทั่วไป เราแบ่งสินทรัพย์ได้ตามเป้าหมายในชีวิตได้ 3 หมวด คือ

1.ราบรื่น หรือสินทรัพย์สภาพคล่อง สามารถเปลี่ยนเป็นเงินสดได้ง่าย มีไว้เพื่อใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน เช่น เงินสด เงินฝากออมทรัพย์ และเพื่อให้ชีวิตไม่สะดุดในยามฉุกเฉิน เช่น ตกงาน เข้าโรงพยาบาลกะทันหัน ก็ควรมีเงินออมเผื่อฉุกเฉินรองรับไว้อย่างน้อย 3-6 เท่าของค่าใช้จ่ายจำเป็นต่อเดือน เพราะเมื่อเกิดเหตุไม่คาดฝันเราก็จะไม่เป็นทุกข์ใจและใช้ชีวิตได้ตามปกติเพราะมีเงินที่นำมาใช้บรรเทาเหตุได้ทันที พึ่งพาตัวเองได้ ไม่ต้องวิ่งหยิบยืมใครให้ลำบาก

2.ร่ำรวย คือ สินทรัพย์ที่ถือครองเพื่อมุ่งหวังดอกผลหรือผลตอบแทนจากการลงทุน เช่น เงินฝากประจำ สลากออมทรัพย์ พันธบัตรรัฐบาล หุ้นกู้ หุ้นสามัญ กองทุนรวม กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ กองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ สินทรัพย์แบบนี้ยิ่งเริ่มสะสมเร็วเท่าไรก็ยิ่งดี เพราะจะได้มีเวลาให้เงินของเรางอกเงยได้นาน และที่สำคัญอย่าลืมสะสมความรู้ด้านการลงทุนด้วยจะได้ลงทุนได้ตามความเสี่ยงที่ยอมรับได้และเป็นการป้องกันภัยจากมิจฉาชีพไปด้วยในตัว (แต่อย่าลืมเก็บเงินออมเผื่อฉุกเฉินตามข้อ 1 ก่อนเป็นอันดับแรก)

3.รื่นรมย์ คือ สินทรัพย์ที่มีไว้ใช้ในชีวิตประจำวันหรือเป็นของสะสม เช่น ที่อยู่อาศัย รถยนต์ คอมพิวเตอร์ นาฬิกา เครื่องประดับ พระเครื่อง ซึ่งชีวิตที่รื่นรมย์เกิดจากการได้ใช้ชีวิตตามสมควรแก่ฐานะ มีความพอดี ไม่น้อยเกินไปจนลำบากหรือมากเกินไปจนเดือดร้อนในภายหลัง

สำหรับการบันทึกมูลค่าสินทรัพย์เพื่อความร่ำรวยและรื่นรมย์นั้นต้องบันทึกตามราคาตลาดซึ่งก็คือราคาที่ขายได้ในปัจจุบัน เช่น ซื้อบ้านเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ราคา 3 ล้านบาท แต่ตอนนี้สามารถขายได้ในราคา 4 ล้านบาท ก็ให้บันทึกเป็น 4 ล้านบาท

ส่วนหนี้สินนั้นแบ่งเป็น หนี้สินระยะสั้น คือ หนี้ที่ต้องจ่ายคืนภายในเวลาไม่เกิน 1 ปี ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหนี้ที่เกิดจากการอุปโภคบริโภค เช่น บัตรเครดิต บัตรกดเงินสด สินค้าเงินผ่อน ส่วนหนี้สินระยะยาว คือ หนี้ที่มีเวลาผ่อนชำระนานกว่า 1 ปี เช่น หนี้บ้าน

หากใครอยากมีชีวิตที่ทั้งราบรื่น ร่ำรวย และรื่นรมย์ ก็อย่ามัวแต่สะสมหนี้สินเพียงอย่างเดียว จนลืมสะสมสินทรัพย์ (และแน่นอนว่า ไม่ควรสะสมสินทรัพย์เพื่อความรื่นรมย์ที่ไม่จำเป็นไว้มากเกินไป เพราะอาจทำให้เรามีหนี้สินมากหรือเสียโอกาสในการสะสมสินทรัพย์เพื่อความร่ำรวย) และถ้าสุขภาพทางกายที่ดีเริ่มที่การรักษาร่างกายอย่างให้แข็งแรงสม่ำเสมอเพื่อให้เรามีอิสระในการใช้ชีวิตทั้งในปัจจุบันและอนาคต สุขภาพทางการเงินที่ดีก็เริ่มที่การสะสมและรักษาความมั่งคั่งอย่างสม่ำเสมอเช่นกัน