ร้านเด็กน้อยพอเพียง งานวิจัยในชีวิตจริง

โดย เจียรนัย อุตะมะ

ร้านเด็กน้อยพอเพียง ช็อป-ออร์แกนิก โปรดักต์ เพิ่งเปิดขายสินค้าเมื่อวันที่ 9 เม.ย. 2561 ที่ผ่านมา เยื้องมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง ได้รับความสนใจจากลูกค้าที่รักสุขภาพเข้ามาซื้อสินค้าอย่างต่อเนื่อง ภายในร้านขายผลิตภัณฑ์ออร์แกนิก ทั้งผักปลอดสารพิษ ผลิตภัณฑ์จากใบข้าว (น้ำใบข้าว ชาใบข้าว สบู่ใบข้าว วุ้นใบข้าว) ร้านนี้ต่อยอดมาจากงานวิจัยของ ด.ช.โสฬส กันทะวัง ด้านการเกษตร ภายหลังที่ได้รับรางวัลด้านงานวิจัยมามากมายในระดับเอเชียแปซิฟิกและระดับโลก

โสฬส วัย 13 ปี กำลังเรียนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนลำปางกัลยาณี เจ้าของร้าน ได้รับแรงบันดาลใจจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่นำแนวพระราชดำริเรื่องการปรับปรุงและพัฒนาดินมาปรับใช้กับดินลูกรังในพื้นที่ จ.ลำปาง โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเรื่องการใช้วัสดุคลุมดินจากธรรมชาติ ชนะเลิศรางวัลจากสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ระดับประเทศ เมื่อเรียนอยู่ชั้น ป.5 และถูกส่งไปแข่งขันระดับเอเชียแปซิฟิกที่ไต้หวัน เมื่อเรียนชั้น ม.1 ได้รับรางวัลการนำเสนอผลงานโปสเตอร์ยอดเยี่ยมจาก Globe learning Expedition Thai-India-Taiwan ถูกส่งไปนำเสนองานวิจัยระดับนานาชาติที่สหรัฐ ในงาน Globe 3rd International Student Research Exhibition

ผลงานวิจัยของเขาถูกนำไปเผยแพร่ในนิทรรศการที่ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล ลำปาง แทบทุกปี ล่าสุดได้งานวิจัยสู่อาชีพ ศิลปะจากข้าว ของสำนักงานศึกษาจังหวัดลำปาง ที่โสฬสเป็นตัวแทนเยาวชนออกร้านที่บ้านหลุยส์ ที เลียว โนเวนส์ ลำปาง

โสฬสเป็นบุตรชายคนเดียวของวาจิส และศรีจันทรัตน์ กันทะวัง ที่พ่อของเขาเป็นอาจารย์ประจำมหาวิทยาลัยสวนดุสิต ลำปาง และแม่เป็นศึกษานิเทศก์สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา (สพม.) 35 ลำปาง-ลำพูน ที่ใช้พื้นที่ส่วนตัว 20 ไร่ ที่ ต.บุญนาคพัฒนา อ.เมืองลำปาง ที่เป็นบ้าน และพื้นที่สวน ทุ่งนา เปิดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นตั้งแต่ปี 2542 เป็นโรงเรียนชีวิตให้เด็กในบริเวณนั้น และโรงเรียนที่ต้องการให้เด็กนักเรียนศึกษาการใช้ชีวิตในแบบท้องถิ่น มีการจัดกิจกรรมเกี่ยวกับวิถีการใช้ชีวิตของคนท้องถิ่น เชิญปราชญ์ชาวบ้านมาให้ความรู้ในเรื่องต่างๆ อาทิ ฮอมปอยเพื่อการศึกษาที่รวมงานบุญ กิจกรรมแสดงความสามารถ กิจกรรมชีวิต การทำอาหารเมนูท้องถิ่น เป็นต้น

ด.ช.โสฬส เติบโตมาในแบบที่พ่อและแม่เป็น ได้เรียนรู้วิถีชีวิตแบบชาวบ้านท้องถิ่นในพื้นที่บ้านเกิดของตัวเองมาตลอด จนกระทั่งเรียนชั้น ป.3 ที่โรงเรียนอนุบาลลำปาง ได้ทำงานวิจัยส่งครูเรื่องน้ำข้าวกล้องงอกหลากสี แล้วได้รับการยอมรับจากครู จึงพัฒนางานวิจัยของ
ตัวเองเรื่อยมา โดยมีพ่อและแม่เป็นพี่เลี้ยง

“งานวิจัยเรื่องน้ำข้าวกล้องงอกหลากสีเป็นงานวิจัยเกี่ยวกับข้าวที่ได้รับแรงบันดาลใจจากในหลวง รัชกาลที่ 9 ที่ทรงมีพระอัจฉริยภาพ จากนั้นขยายไปทำงานวิจัยเกี่ยวกับคุณภาพดิน งานวิจัยหากเก็บเป็นกระดาษไม่มีประโยชน์ ควรนำมาต่อยอดขายได้ อย่างงานวิจัยเรื่องข้าว นำมาดัดแปลงเป็นน้ำใบข้าว วุ้นใบข้าวก็ได้”

หลังทำวิจัยเรื่องน้ำข้าวกล้องงอก หลังจากนั้นได้นำน้ำข้าวกล้องงอกหลากสีไปขายที่โรงเรียนทุกเช้า จนกระทั่งขยายมาส่งผักคะน้า ต้นอ่อนทานตะวัน ผักกาดเขียว ผักกาดกวางตุ้ง และมะขามแช่อิ่ม ที่โรงเรียนทุกวัน โดยส่วนใหญ่ครูที่โรงเรียนจะสั่งซื้อและเปิดรับคำสั่งซื้อออนไลน์จากเพจ Dek-Noi Porpeang Shop-Organic Product

ล่าสุดโสฬสกำลังเตรียมตัวที่จะไปนำเสนอผลงานวิจัยเดือน ก.ค. 2561 ที่ไอร์แลนด์ เรื่องข้าวทนแล้ง หลังจากทำการวิจัยโดยการนำข้าวพันธุ์พื้นเมือง จ.ลำปาง หลายชนิดมาทดลอง แล้วพบว่าข้าวเจ้าพันธุ์ กข 49 นั้นทนแล้งมากที่สุด เพราะรากเล็ก รากสั้น ลำต้นเล็ก ต้องการน้ำน้อย

“เมืองไทยเป็นเมืองร้อน ข้าวต้องการน้ำ จึงทดลองช่วงข้าวตั้งท้อง โดยงดให้น้ำเพื่อพิสูจน์พันธุ์ไหนทนน้ำได้มากที่สุดเพื่อเป็นตัวเลือกให้ชาวนาในการเพาะปลูก”

นอกจากนั้นในบริเวณบ้านพื้นที่ 20 ไร่ ครอบครัวของเขายังได้ปลูกข้าวพันธุ์ กข 49 ในพื้นที่ 5-6 ไร่ เพื่อขาย เมื่อมีผลผลิตออกมาและมีโรงสีข้าวของตัวเอง โดยพื้นที่นาดังกล่าวปลูกได้ผลผลิตปีละ 2 ครั้ง ด้วยระบบน้ำชลประทาน

โสฬสสามารถนำเสนอผลงานวิจัยภาษาอังกฤษได้อย่างคล่องแคล่วฉะฉาน ผลจากการเรียนรู้กับอาจารย์ปีเตอร์ เฟอร์ดินาน อาจารย์ชาวออสเตรเลียที่มาช่วยดับไฟป่าที่วัดม่อนพญาแช่ ช่วงทำงานวิจัยเรื่องแนวกันไฟ

“ช่วงนั้นผมกำลังจะไปนำเสนอผลงานวิจัยที่สหรัฐ ปี 2558 อยากพูดภาษาอังกฤษได้ดี เพราะช่วงที่เรียนชั้น ป.5 เคยไปนำเสนองานวิจัยที่ไต้หวัน ใช้วิธีท่องจำไปนำเสนอ เมื่อถูกถามกลับตอบไม่คล่อง ฟังไม่ค่อยได้ รู้สึกอาย หลังจากนั้นกลับมาตั้งใจว่าจะต้องพูดภาษาอังกฤษให้ได้ดีและฝึกจนได้”

โสฬสได้ติดตามพ่อและแม่เข้าไปทำบุญที่วัดตั้งแต่ยังเล็ก เคยบวชเณร แข่งขันเทศน์ได้รับรางวัลช่วงที่เข้าค่ายปฏิบัติธรรมที่วัดบรรพตสถิต อ.เมือง ลำปาง และตระเวนเป็นวิทยากรตามสถานที่ต่างๆ ทั้งรายการวิทยุชุมชน วิทยากรฝึกหัดของสถานีโทรทัศน์ไทย
พีบีเอส เป็นต้น

เขาเคยมีรายการทีวีของตัวเองบนยูทูบ ชื่อรายการ Check in TV Asia ช่วงเรียนชั้น ป.6 เป็นรายการท่องเที่ยว ศาสนา และวัฒนธรรม โดยได้เรียนรู้เรื่องเทคโนโลยีด้านการตัดต่อและเทคนิคจากเพื่อนของพ่อเขา แต่ระยะหลังงานและการเรียนยุ่งจึงเลิกทำไป

ความใฝ่ฝันของเขาอยากเป็นทูตที่ทำงานในกงสุล จึงตั้งใจไว้ว่าถ้าขึ้น ม.ปลาย จะเรียนโปรแกรมศิลป์-ภาษา และเอนทรานซ์เข้าเรียนคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย