เขารวก (1)

โดย ถาวร หลีกภัย

ในฐานะที่เป็นหัวหน้านักธรณีวิทยาของ บริษัท ไทยฟลูออไรต์ พรอเซสซิ่ง นอกจากผมจะมีหน้าที่สำรวจหาแหล่งแร่ฟลูออไรต์ในพื้นที่อาชญาบัตรผูกขาดสำรวจแร่ของบริษัทแล้ว ผมยังมีหน้าที่สำรวจแหล่งแร่ฟลูออไรต์ตามแหล่งต่างๆ ด้วย เพื่อว่าจะได้มีแหล่งฟลูออไรต์ใหม่ๆ ที่จะมีศักยภาพในการป้อนแร่ให้กับโรงงานแต่งแร่บ้านลาด จ.เพชรบุรี

ใน พ.ศ. 2516 ผมได้ทราบข่าวแหล่งแร่ฟลูออไรต์เขารวก จ.กาญจนบุรี ผมก็ได้พยายามจะเข้าสำรวจแหล่งแร่นี้โดยเร็ว แต่เนื่องจากในเวลานั้น เหมืองแร่เขารวกยังเป็นแดนเถื่อน มีการลักลอบทำเหมืองกัน แร่ฟลูออไรต์จำนวนมากได้ถูกขนออกมาจากเหมืองนี้ จนทางราชการต้องเข้าจับกุมและยึดแร่เถื่อนไว้เป็นของกลาง และในเวลาต่อมาทางราชการก็ได้เปิดประมูลแร่ฟลูออไรต์ที่ถูกยึดไว้เป็นของกลางนี้ ซึ่งมีจำนวนเป็นหมื่นตันทีเดียว

แหล่งแร่เขารวกอยู่ทางทิศตะวันตกของ จ.กาญจนบุรี ห่างจากเขตแดนไทย-เมียนมา ประมาณ 5 กิโลเมตร ระยะทางจากตัว จ.กาญจนบุรี ไปด่านมะขามเตี้ยประมาณ 40 กิโลเมตร ถนนส่วนใหญ่เป็นลูกรังแต่ก็สัญจรได้ทั้งปี แต่ช่วงด่านมะขามเตี้ยไปยังแหล่งแร่เขารวกเป็นถนนดิน ดังนั้นเมื่อเข้าฤดูฝนจะเป็นหล่มโคลน รถแลนด์โรเวอร์ที่ผมใช้ในการสำรวจก็ไม่สามารถลุยผ่านโคลนตมไปได้ ผมจึงต้องจ้างรถลากไม้คันใหญ่ ที่มีล้อใหญ่ ตัวถังสูง เพื่อให้รถสามารถลุยผ่านโคลนตมไปให้ได้ เราใช้เวลาถึง 5 ชั่วโมง สำหรับระยะทางประมาณ 35 กิโลเมตร บนเส้นทางระหว่างด่านมะขามเตี้ยไปเหมืองเขารวก มีป้ายข้อความเขียนว่า “สู่ขุมทองแม็คเคนน่า” พร้อมรูปหัวกะโหลกคนใต้ข้อความ

ขุมทองแม็คเคนน่า เป็นหนังดังที่ออกฉายในปี พ.ศ. 2512 นำแสดงโดย เกรกอรี่ เป็ค และโอมาร์ ชารีฟ เป็นเรื่องราวการค้นหาทองคำที่มีปริมาณมหาศาลในหุบเขามรณะ

ภาพที่ผมนำมาประกอบในเรื่อง ผมยืนอยู่บนแหล่งแร่ฟลูออไรต์เขารวก หลังจากที่ทางราชการได้เข้ายึดแร่เถื่อนไว้เป็นของกลางแล้ว

สภาพธรณีวิทยาของแหล่งแร่ หินผนัง (Wall Rock) มีร่องรอยของรอยไถล (Slickenside) บ่งบอกผลของการไถลเสียดสีของหิน อันเป็นผลจากการเกิดรอยเลื่อน (Fault) และจากการศึกษาแร่ฟลูออไรต์เขารวกด้วยทำแผ่นหินบางแล้วส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์แบบโพลาไรซ์ พบว่าแร่ฟลูออไรต์มีการเกิดแบบแทนที่ในหินปูนด้วย ซึ่งการเกิดฟลูออไรต์เขารวกอธิบายตามความเห็นของผม ธาตุฟลูออรีนที่มีกำเนิดจากหินหนืด (Magma) ในลักษณะของไอร้อนได้เคลื่อนตัวไปค่อนข้างสะดวกตามแนวรอยแตกของ County Rock และถ้า Country Rock มีหินปูน ไอฟลูออรีนจะไปทำปฏิกิริยากับหินปูน โดยไปถึงแคลเซียมจากหินปูนออกมากลายเป็นแร่ฟลูออไรต์ที่มีสูตรเคมี CaF2 ซึ่งวิธีการเกิดแบบนี้เรียกว่าเกิดแบบแทนที่

กล่าวได้ว่าโครงสร้างทางธรณีวิทยาและหินแม่ ทำให้เกิดแหล่งแร่ฟลูออไรต์ที่เป็นแหล่งใหญ่แห่งหนึ่งของประเทศ

เป็นหน้าที่โดยตรงของผมที่จะต้องรีบรายงานให้ฝ่ายบริหารได้ตระหนักถึงความสำคัญของแหล่งฟลูออไรต์เขารวก ถึงแม้ว่าในเวลานั้นแหล่งเขารวกได้เปิดหน้าดินเฉพาะบริเวณที่ผมยืนอยู่เท่านั้น ในรายงานถึงผู้ชนะผมได้อธิบายการเกิดแหล่งแร่จากการศึกษาแร่ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ด้วย และผมได้คาดว่าจะเป็นแหล่งฟลูออไรต์แหล่งใหญ่ สามารถจะเป็นแหล่งป้อนแร่ให้กับโรงงานแต่งแร่บ้านลาด ผมให้ชื่อแหล่งนี้ว่า Deposit 1 และการทำเหมืองในภายหลังได้เปิดเผยแหล่งฟลูออไรต์เขารวกอีกหลายแหล่ง ซึ่งผมจะให้ชื่อ Deposit 2 3 4 ตามลำดับ (ดูภาพประกอบ)

บริษัท ไทยฟลูออไรต์ พรอเซสซิ่ง ได้มีข้อตกลงในการซื้อขายแร่เขารวก กับบริษัทเหมืองแร่บูรพาเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นบริษัทที่ได้เช่าช่วงประทานบัตรในการทำเหมืองฟลูออไรต์เขารวก แร่นับแสนตันจากเขารวกได้ถูกส่งเข้าป้อนโรงงานแต่งแร่บ้านลาด