นั่งรถม้าเยือนบ้านหลุยส์ ชมประวัติศาสตร์เมืองลำปาง

โดย อัศวิน วงค์หน่อแก้ว

“บ้านหลุยส์” หรือ “บ้านหลุยส์ ที เลียวโนเวนส์”บ้านเก่าอายุกว่า 100 ปี ที่ยังคงงดงามในปัจจุบัน และมีประวัติความเป็นมาเกี่ยวข้องกับการทำป่าไม้อันรุ่งเรืองในยุคอดีตของนครลำปาง กระทั่งบ้านหลุยส์แห่งนี้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อ และสามารถเดินทางมาเที่ยวชมได้ทุกวันอย่างสะดวก เนื่องจากตั้งอยู่ในเขตตัวเมืองลำปาง โดยอยู่ในพื้นที่บ้านพักพนักงานองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ในชุมชนท่ามะโอ ต.เวียงเหนือ อ.เมือง เขตเทศบาลนครลำปาง

ในอดีต จ.ลำปาง มีการทำสัมปทานไม้ โดยมีต่างชาติเข้ามาทำไม้อยู่หลายบริษัท หนึ่งในนั้นมีบริษัท หลุยส์ ที เลียวโนเวนส์ ซึ่งได้เข้ามาตั้งสำนักงานอยู่ในพื้นที่ดังกล่าว และสร้างบ้านครึ่งปูนครึ่งไม้หลังนี้ขึ้นมา เมื่อปี 2448 กระทั่งผ่านมาถึงยุคสมัยนี้ ทำให้บ้านหลังนี้มีความเก่าแก่และสวยงามสไตล์คลาสสิก โดยเป็นบ้านที่ทำด้วยไม้ชั้นบน ส่วนชั้นล่างเป็นปูน มีการฉลุไม้ตรงโค้งบานประตู และมีมุก 8 เหลี่ยม ยื่นออกมาด้านหน้า ส่วนช่องลมก็เป็นบานเกล็ดไม้ทั้งหมด นับเป็นความสวยงามที่หาดูได้ยากของบ้านเก่า

ปัจจุบันทาง จ.ลำปาง เทศบาลนครลำปาง องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานลำปางได้ส่งเสริมชุมชนท่ามะโอ ร่วมกับเครือข่ายลำปางรักษ์เมืองเก่า จัดกิจกรรมทุกวันเสาร์ที่ 3 ของเดือน ภายใต้ชื่อกิจกรรม “ท่ามะโอ เรโทร แฟร์” เพื่อเปิดบ้านให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้มาสัมผัสกับความสวยงามของบ้านเก่าแห่งนี้ พร้อมเปิดพื้นที่ในการทำกิจกรรมที่หลากหลาย

อนันต์ สีแดง ผู้อำนวยการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานลำปาง กล่าวว่า ชุมชนท่ามะโอแห่งนี้ซึ่งเป็นเขตเมืองเก่ามีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายจุด ที่จะสามารถเป็นแรงดึงดูดให้นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติเดินทางเข้ามาเที่ยวได้โดยง่าย โดยเริ่มต้นจากการนั่งรถม้าชมเมืองลำปาง แล้ววิ่งรถม้ามายังชุมชนท่ามะโอก็จะได้เห็นกู่เจ้าย่าสุตา ซึ่งเป็นโบราณสถานที่เก่าแก่และสวยงาม รวมถึงยังมีวัดประตูป่อง วัดเก่าแก่และสวยงาม ที่อยู่ใกล้ภายในชุมชนก็จะทำให้ไม่เสียเวลามากในการเดินทาง แถมยังได้เห็นโบราณสถานที่ทรงคุณค่าของเมืองลำปาง ก่อนที่จะไปเช็กอินที่บ้านหลุยส์ ถือว่าเป็นการเดินทางมานั่งรถม้าชมเมืองลำปางอย่างมีคุณค่ากับลำปางเมืองต้องห้ามพลาดด้านการท่องเที่ยว และเมืองที่ไม่หมุนไปตามกาลเวลา

ที่ผ่านมา บ้านหลุยส์แห่งนี้ได้รับความสนใจจากประชาชนทั้งใน จ.ลำปาง และต่างจังหวัด โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวหลั่งไหลเดินทางมาเที่ยวกันอย่างไม่ขาดสาย โดยเฉพาะผู้ที่ชื่นชอบการถ่ายภาพและดูบ้านเก่าได้เข้ามาถ่ายภาพเก็บไว้เป็นที่ระลึก และนำภาพไปเผยแพร่ เพื่อให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย และเชิญชวนให้มีโอกาสสักครั้งว่า มาลำปางครั้งใดอย่าลืมมาแวะชมบ้านเก่า “หลุยส์ ที เลียวโนเวนส์” ที่มีมุมชิกๆ ให้หลายๆ ท่านได้โพสท่าถ่ายรูปกัน

นอกจากแต่ละมุมของบ้านหลุยส์ที่เป็นที่ชื่นชอบของบรรดานักถ่ายภาพแล้ว อาคารชั้นเดียวที่อยู่ใกล้ๆ กัน ก็เป็นอีกมุมอาคารเก่าที่น่าชวนให้ไปโพสท่าถ่ายรูปกันกับฝาพนังก่ออิฐที่ออกแนวคลาสสิก จนเป็นอีกมุมโปรดของคนชอบถ่ายรูปได้ไปประลองท่าและถ่ายภาพมาอวดกัน...!

หลุยส์ โทมัส กุนนิส เลียวโนเวนส์ เป็นบุตรของ แอนนา ที เลียวโนเวนส์ พระอาจารย์ชาวอังกฤษของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 โดยติดตามมารดาเข้ามาอยู่ในประเทศไทยตั้งแต่อายุ 7 ขวบ

ในปี 2424 หลุยส์อายุได้ 27 ปี ได้เดินทางกลับมาประเทศไทยอีกครั้ง และเข้ารับราชการเป็นหัวหน้ากองทหารม้าในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ภายหลังลาออกจากราชการในปี 2427 เข้าทำงานเป็นผู้ดูแลกิจการไม้สักในภาคเหนือให้กับบริษัท บอร์เนียว