พลังงานบริสุทธิ์ พลังงานเพื่อสังคม

โดย เจียรนัย อุตะมะ

บริษัท พลังงานบริสุทธิ์ (EA) บริษัทจดทะเบียนที่ดำเนินธุรกิจโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ ที่กิจการรุ่งเรืองจนเจ้าของติดอันดับเศรษฐีหุ้นและเศรษฐีฟอร์บส์ แต่ความที่โรงไฟฟ้าตั้งอยู่ในเขตชุมชนต่างจังหวัด ทำให้ต้องกลายเป็นองค์กรเพื่อสังคมไปด้วย โครงการที่โดดเด่นของบริษัทนี้คือ โครงการทดลองแปลงสาธิตผักสลัด ผักสวนครัวและอ้อยอินทรีย์ในโครงการที่ใต้แผงโซลาร์อิงเกษตรทฤษฎีใหม่ 7 ไร่ ที่ จ.นครสวรรค์ และนาข้าวหอมมะลิ ข้าวไรซ์เบอร์รี่ และข้าวหอมปทุม 10 ไร่ ที่ จ.พิษณุโลก โดยเริ่มตั้งแต่เพาะปลูกจนบรรจุขาย โดยเริ่มดำเนินการมาได้ประมาณ 2 ปี

"ทั้งสองโครงการอยู่ภายในและใกล้โครงการ โรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ของเราที่นครสวรรค์ และพิษณุโลก ที่มีพื้นที่กว้างถึง 2,000 ไร่ และ 2,200 ไร่ ตามลำดับ ริเริ่มโดยฝ่ายกิจกรรมสังคมของบริษัท มีหัวหน้าแต่ละโครงการ ส่วนผู้ร่วมโครงการในการปลูกข้าวและผักสดจะเป็นชาวบ้านในพื้นที่ โดยได้ค่าแรงงานในปีแรกที่ผลิตออกจำหน่ายวันละ 300 บาท สำหรับปีนี้ได้ค่าแรงงานวันละ 150 บาท และได้เปอร์เซ็นต์จากกำไรผลผลิต" วิมลมาศ วงศ์มกรพันธ์ ผู้อำนวยการฝ่ายกิจกรรมเพื่อสังคม บริษัท พลังงานบริสุทธิ์ กล่าว

แหล่งเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ เกษตรผสมผสานทฤษฎีใหม่ แปลงกางมุ้งและปศุสัตว์ แพะ แกะ ที่ ต.หัวหวาย อ.ตาคลี จ.นครสวรรค์ มีชาวบ้านเข้าร่วมโครงการ 10 คน ในการดูแลภูมิทัศน์ และเรียนรู้ เกษตร ปศุสัตว์ โดยมีสัตวแพทย์จากมหาวิทยาลัยมหิดลเป็นที่ปรึกษา จนถึงการทำบัญชีรับจ่าย บันทึกผลผลิต มีการผลิตและขายในท้องที่เป็นหลัก และบางส่วนส่งจำหน่ายตรงในกรุงเทพฯ มีการเผยแพร่ให้นักเรียนโรงเรียนชุมชนบ้านหัวหวายและหนองโพ ปีละกว่า 100 คน

นอกจากนั้น ที่ จ.นครสวรรค์ ยังมีการให้ความรู้การปลูกผักอินทรีย์และให้ความรู้ด้านการเลี้ยงแพะ แกะ เบื้องต้น เพื่อต่อยอดสร้างงาน สร้างอาชีพ โดยจะขยายผลจัดพื้นที่ตลาดสีเขียว เพื่อให้ชาวบ้านที่สนใจการปลูกผักอินทรีย์ได้เข้ามามีส่วนร่วม ส่งเสริมการสร้างอาชีพให้ชุมชน

โครงการข้าวและผักออร์แกนิก ต.มะต้อง อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก โครงการฟาร์ม แฟคตอรี นำร่อง จำลองวิสาหกิจชุมชน ปลูกผักออร์แกนิก 7 ไร่ ขายตรงผู้บริโภคในท้องที่ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาล และกรุงเทพฯ มีชาวบ้านร่วมโครงการ 7 คน บริษัทลงทุนโครงสร้างยกสูง 5 เมตร ระบบน้ำเพื่อการเกษตร โรงผลิตปุ๋ย และโรงคัดบรรจุรองรับ ปลูกข้าวอินทรีย์ หอมนิล หอมปทุม ไรซ์เบอร์รี่ รวม 10 ไร่ แปรรูปชาตะไคร้ปลอดสารพิษ และสมุนไพรพื้นบ้าน โดยผู้สูงอายุในชุมชน

ที่ จ.พิษณุโลก ปีแรกบริษัทเริ่มทดลองว่าสามารถปลูกอะไรได้บ้าง ปีที่ 2 ได้ทำการปลูกข้าว ผักออร์แกนิก ผักสลัด ผลิตข้าวขายได้ผลผลิต 3 ตัน/ปี เมื่อได้ผลผลิตก็เชื่อมโยงผู้บริโภคในกรุงเทพฯ มีสมาชิกที่รับซื้อผักสดขนส่งภายใน 1 วัน สัปดาห์ละ 1 ครั้ง โดยขายถูกกว่าราคาในห้างสรรพสินค้า เพียงกิโลกรัมละ 180 บาท เทียบกว่า 300 บาท และผลิตได้ 200 กิโลกรัม/สัปดาห์ มีผักหมุนเวียนปลูกทั้งปี และขายด้านล่างของตึกเอไอเอ รัชดาฯ ที่ตั้งสำนักงานของบริษัท ที่มีพนักงานออฟฟิศหลายแห่งทำงาน นอกจากนั้นยังนำข้าวบรรจุถุงทำเป็นของที่ระลึกแจกลูกค้าและผู้มีอุปการคุณเนื่องในโอกาสต่างๆ ในนามของบริษัท

"ผลผลิตผักสดเริ่มวางขายครั้งแรกเดือน มี.ค. 2560 ได้รับการตอบรับดีจากลูกค้าสายสุขภาพ"

ปัจจุบันทั้งผลิตภัณฑ์ข้าวและผักของบริษัทได้รับการรับรองมาตรฐานโดยแปลงของบริษัท อีเอโซล่า นครสวรรค์ พื้นที่ 8,000 ไร่ 20 ชนิดพืชได้รับการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์จากกรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ วันที่รับรองวันที่ 26 มิ.ย. 2560-25 มิ.ย. 2561 ในพื้นที่การเกษตรของบริษัท อีเอ โซล่า พิษณุโลก พื้นที่ 20 ไร่ ได้รับใบรับรองระบบการผลิตข้าวตั้งแต่วันที่ 9 ก.ค. 2560-8 มิ.ย. 2563 และพื้นที่ 7 ไร่ 3 งาน ผลผลิตประกอบด้วยผักสลัด พืชผักตามฤดูกาล พืชชนิดหัว พืชชนิดผล สมุนไพร หม่อน และผลไม้ตามเกณฑ์มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ภาคเหนือ ตั้งแต่วันที่ 9 ก.ค. 2560-8 มิ.ย. 2563 ของสมาคมมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ภาคเหนือ

นอกจากนั้น ยังมีเกษตรกรชุมชนท้องที่ อำเภอและจังหวัดใกล้เคียงชวนออกบูธ โดยจังหวัดนำโครงการไปเผยแพร่เชื่อมโยงให้โรงเรียนเข้ามาเรียนรู้ ทั้งนี้บริษัทได้ทำโครงการดังกล่าวโดยเชื่อมโยงกับพันธมิตรด้านเกษตรอินทรีย์ ทั้งมหาวิทยาลัยแม่โจ้ มหาวิทยาลัยมหิดล

แปลงนาและแปลงผักจะใช้สมุนไพรไล่แมลง โดยไม่ใช้สารเคมี ส่งผลให้ดินน้ำอากาศกลับมาเป็นธรรมชาติที่บริสุทธิ์ และมีโครงการขยาย พื้นที่ออกไปอีก อย่าง ผักสลัดใต้แผงโซลาร์ ที่ จ.พิษณุโลก สามารถขยายได้ถึง 200 ไร่

สำหรับรายได้ที่ได้จากการขายจะกลายมาเป็นเงินทุนหมุนเวียนให้เกษตรกรในโครงการเป็นทั้งค่าแรงและเปอร์เซ็นต์ในการขาย จากทุนเริ่มต้นที่บริษัทใช้ปรับปรุงสาธารณูปโภค สร้างโรงปุ๋ย วางระบบน้ำ สร้างสำนักงานชั่วคราว ปรับปรุงเป็น โรงคัดบรรจุ โดยใช้งบประมาณ 1-2 ล้านบาท และใช้ทุนหมุนเวียนเดือนละ 2 หมื่นบาท

ปัจจุบันเงินทุนดังกล่าวกลายมาเป็นทุนหมุนเวียนในโครงการ 6 แสนบาท ในขั้นตอนการทำงานนอกจากมีพันธมิตรในขั้นตอนเพาะปลูกแล้ว ยังร่วมมือกับพันธมิตรด้านการขนส่งคือ ฟู้ดแพชชั่น ใช้บริการรถเที่ยวเปล่าขององค์กรอื่น (ห้องเย็น) โดยความร่วมมือกันในราคาพันธมิตร

สำหรับโครงการต่อไปกำลังจะทำพื้นที่โรงไฟฟ้า ที่ลำปางเป็นพื้นที่ท่องเที่ยว อาจปรับเป็นเลนจักรยาน เนื่องมาจากพื้นที่แห้งแล้งปลูกพืชผลไม่ได้ผล นอกจากนั้นอาสาสมัคร ฝ่ายผลิตและซ่อมบำรุง ในพื้นที่โรงไฟฟ้าลำปาง ยังนำทีมงาน 4 คน ลงพื้นที่สำรวจและตรวจเช็กระบบไฟฟ้าในครัวเรือนและให้ความรู้ชุมชนเกี่ยวกับการใช้ไฟฟ้าอย่างปลอดภัยและซ่อมบำรุงเครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างถูกวิธี เพื่อลดอุบัติเหตุที่เกิดจากการใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน และสามารถตรวจเช็ก อุปกรณ์ต่างๆ ได้อย่างถูกวิธี

จุดเริ่มต้นเกิดจากเหตุการณ์น้ำป่าไหลหลากและอุทกภัยในพื้นที่ ต.บ้านเอื้อม อ.เมืองลำปาง ทำให้พนักงานฝ่ายผลิตและซ่อมบำรุงได้รวมตัวกันเป็นอาสาสมัครเข้าช่วยเหลือตรวจสอบระบบไฟฟ้าในครัวเรือนและอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ถูกน้ำ เพื่อป้องกันและหลีกเลี่ยงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ถูกน้ำ ซึ่งอาจทำให้มีความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน

กิจการเพื่อสังคมของบริษัท พลังงานบริสุทธิ์ ตั้งมาตั้งแต่ปลายปี 2558 เพื่อดำเนินโครงการตามแนวทางกิจการเพื่อสังคมที่มิได้มุ่งเน้นการสร้างกำไรสูงสุด แต่มุ่งสร้างประโยชน์ต่อสังคมบนการพึ่งพาตัวเองได้อย่างยั่งยืน และน้อมนำแนวทางตามพระราชดำริในการพัฒนาเกษตรกรรมและปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงมาพัฒนาอาชีพ และยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนรอบโรงไฟฟ้าเป็นพื้นที่นำร่อง n