วินัยทางการเงิน จากพ่อสู่ลูก

ลีลี่ โจว

การมีวินัยทางการเงินที่ดี ไม่ใช่สิ่งที่มีมาในสายเลือด สืบทอดโดยรุ่นสู่รุ่น แต่มีปัจจัยเรื่องสิ่งแวดล้อมเข้ามาข้องเกี่ยว

หากได้รับการหล่อหลอมที่ดีมาตั้งแต่ วัยเยาว์ โอกาสจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีวินัยทางการเงินดีย่อมมีมากกว่าผู้ที่ไม่ได้รับการปลูกฝังเลย แต่ก็ใช่หากไม่ได้รับการปลูกฝังสิ่งเหล่านี้จะสร้างด้วยตัวเองไม่ได้ เพราะเรื่องเหล่านี้อยู่ที่ตัวบุคคล

พรอนงค์ บุษราตระกูล หัวหน้าภาควิชาการธนาคารและการเงิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้คำแนะนำที่น่าสนใจไว้ว่า วินัยทางการเงินก็เหมือนวินัยด้านอื่นๆ จะเรียนรู้เองได้ต้องใช้เวลา แต่จริงๆ แล้วก็มีทางลัดให้เรียนรู้ได้เร็วขึ้นจากการสอน ยกตัวอย่าง และทำให้ดู ทั้งจากที่บ้านและโรงเรียน ซึ่งการทำให้ดูน่าจะเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่ช่วยปลูกฝังให้เยาวชนมีวินัยควบคุมการใช้จ่ายได้

เรามักจะพูดถึงการออมเงินให้เพียงพอใช้ในวัยเกษียณ ซึ่งการจะมีเงินพอนั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับการออมเงินเพียงอย่างเดียว แต่ยังอยู่ที่การใช้จ่ายด้วย ถ้ามีวินัยในการใช้จ่าย ก็จะมีเหลือเก็บ ส่วนลำดับถัดไปก็คือจะเลือกเก็บแบบไหน ซึ่งก็แล้วแต่คุณพ่อคุณแม่ว่าจะอยู่ในแวดวงไหน

หากเป็นประชาชนทั่วไปอาจจะบอกได้เพียงเก็บให้ได้ทุกๆ เดือนแล้วนำไปฝาก เป็นการสอนแบบง่ายๆ ตามความเข้าใจที่มี แต่หากเป็นคุณพ่อคุณแม่ที่มีความรู้ทางการเงินมากขึ้นไปอีก อาจจะสอนเรื่องการลงทุนที่ซับซ้อนขึ้น แต่สิ่งเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องทำเองก็ได้ อาจเป็นการสอนให้ติดตามความรู้ ข่าวสารด้านการเงินผ่านการอ่านหนังสือที่เกี่ยวข้อง

สิ่งที่ต้องระวังก็คือ เวลาพ่อแม่ให้ความรู้เรื่องการเงินกับลูก ควรเป็นการให้ความรู้แบบไม่มีอคติส่วนตัว เช่น ถ้าเราไม่ชอบหุ้นเพราะเคยขาดทุนมาก่อน ก็ไม่ควรไปปลูกฝังถึงลูกให้ไม่ชอบหุ้นไปด้วย แต่ควรให้ความรู้ที่เป็นกลาง แม้จะเป็นเรื่องที่เราทำเองไม่ได้ แต่ก็อาจเป็นการเรียนรู้ผ่านสื่อต่างๆ ไปด้วยกัน ซึ่งเรื่องเหล่านี้เริ่มได้ในทุกช่วงวัยตั้งแต่รู้ความ

"ถ้าจะรอให้เขาอายุ 15-16 ปีแล้วค่อยมาสอน เขาอาจจะหมดความสนใจไปแล้ว เพราะไม่ได้สั่งสมเรื่องเหล่านี้มาก่อน ดังนั้นต้องสอนเขาไปทีละเล็กละน้อยตั้งแต่รู้ความ เริ่มจากเข้าใจได้บ้าง รับได้เล็กๆ น้อยๆ แต่เขาจะค่อยๆ สะสมไปเรื่อยๆ"

เมื่อวินัยทางการเงินที่ดีไม่ได้เกิดขึ้นได้ในเวลาสั้นๆ แต่ต้องอาศัยการบ่มเพาะให้ฝังไปถึงจิตใต้สำนึกของแต่ละคน

การเริ่มต้นสร้างวินัยทางการเงินที่ดีตั้งแต่ยังเด็กจะเป็นหนทางที่ดีที่สุดเพื่อจะสร้างคนที่มีวินัยทางการเงินที่ดีขึ้นมา เป็นรากฐานที่ดีสำหรับการพัฒนาประเทศให้มีเสถียรภาพทางการเงินเข้มแข็ง นำไปสู่การพัฒนาประเทศได้อย่างยั่งยืน