เทพรัตนแห่งแผ่นดิน (112)

เรื่องฟื้นภาษาได้อาหาร จำนวน 240 หน้า เป็นพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในชุด "เสด็จพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศ" มีเนื้อหาเกี่ยวกับประสบการณ์และสิ่งที่ทรงพบเห็นจากการเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเพิ่มพูนความรู้ด้านภาษาฝรั่งเศส ณ สถาบันสอนภาษาตูแรน ที่เมืองตูร์ ประเทศฝรั่งเศส ระหว่างวันที่ 13-30 ส.ค. 2550 พระราชนิพนธ์ฉบับนี้สะท้อนให้เห็นความเป็นนักศึกษาโดยแท้จริงที่ทรงกระตือรือร้นศึกษาหาความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอ และใส่พระราชหฤทัยในสิ่งที่ได้ทอดพระเนตรเห็นหรือที่ได้ทรงฟัง ไม่ว่าจะเสด็จฯ ไปในสถานที่แห่งใดก็ตาม

หนังสือเรื่องเกาะในฝัน จำนวน 56 หน้า เป็นพระราชนิพนธ์บันทึกการเสด็จฯ เยือนเกาะต่างๆ ใน จ.ภูเก็ต พังงา และกระบี่ วันที่ 16-21 เม.ย. 2516 ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารีเสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมโรงเรียน อำเภอ หมู่บ้าน และสถานที่สำคัญต่างๆ ทรงเยี่ยมและพระราชทานของแก่ราษฎร นักเรียน เด็ก ผู้ป่วย และคนยากจน เนื้อความบางส่วนจากหมายกำหนดการวันที่ 19 เม.ย. 2516 "...ไม้ไผ่ที่เห็นเขาค้ำเพดานถ้ำไว้ ไม่ใช่เพื่อกันถ้ำร่วง แท้ๆ เป็นบันไดสำหรับปีนเก็บรังนก ระหว่างนั่งดูเก็บรังนกเห็นนกบินเป็นพันๆ หมื่นๆ ตัว จับแมลง ถ้ำนี้นึกๆ แล้วเหมือนถ้ำที่อิเหนาพาบุษบามา จะยกกลอนมากล่าวก็จำไม่ได้ เขาปีนขึ้นไปอย่างแคล่วคล่องแล้วขึ้นไปจุดไฟ ใช้เทียนไขจุด แล้วเก็บมาถวายทอดพระเนตร พระราชทานรางวัลไปทั้งสองคน รังนกที่ดีต้องสะอาดสีขาว ที่นกมันขากออกมาครั้งแรก (สงสารนก) รังนกมีประโยชน์มากเพราะนกเอาสาหร่ายจากทะเลมาสำรอก ทำนองเดียวกับผึ้งกับดอกไม้ แต่นักเก็บรังนกก็ต้องมีวัฒนธรรมคือต้องเก็บแต่รังแรกๆ ไม่งั้นนกแย่..."

หนังสือเรื่องสัปดาห์สบายๆ ใกล้ชายหาด จำนวน 154 หน้า เป็นหนังสือพระราชนิพนธ์บันทึกการเสด็จฯ ไปปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ณ จ.เพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ ระหว่างวันอาทิตย์ที่ 14-วันศุกร์ที่ 19 ส.ค. 2537 ในการนี้ได้เสด็จฯ ไปทรงปลูกต้นไม้และปล่อยปลาลงในอ่างเก็บน้ำค่ายพระราม 6 ทอดพระเนตรพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ทรงฟังการบรรยายสรุปเกี่ยวกับภูมิประเทศบริเวณป่าละอู ทรงพระดำเนินเข้าป่าไปที่ท่าน้ำเพชรบุรี ระหว่างทางทอดพระเนตรพรรณไม้ต่างๆ ทรงเยี่ยมศูนย์ส่งเสริมการศึกษาบ้านโป่งลึก ทอดพระเนตรเขื่อนแก่งกระจานและทรงฟังคำบรรยายประกอบสไลด์มัลติวิชั่นเกี่ยวกับอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ทรงเยี่ยมโรงเรียนวังไกลกังวล วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล โรงเรียนวังไกลกังวลฝ่ายประถมศึกษา อนุบาล และชั้นเด็กเล็ก เสด็จฯ ไปยังค่ายพระราม 6 เพื่อทรงปลูกป่าชายเลน ทรงประกอบพิธีผูกพัทธสีมาพระอุโบสถ ณ วัดเขาน้อย อ.ปราณบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ ทรงประกอบพิธีเปิดห้องสมุดประชาชน "เฉลิมราชกุมารี" อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ทรงเยี่ยมศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี และทอดพระเนตรโครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ย ต.ผักเบี้ย อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี

หนังสือพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เรื่อง บุหงารำไป เป็นพระราชนิพนธ์เพื่อประกอบนิทรรศการเรื่องศิลปะอินโดนีเซีย ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร ระหว่างวันที่ 1 เม.ย. - 31 พ.ค. 2528 กรมศิลปากร จัดขึ้นเนื่องในวโรกาสวันคล้ายวันพระราชสมภพครบ 30 พระชันษา หนังสือพระราชนิพนธ์เล่มนี้เป็นส่วนขยายของหนังสือพระราชนิพนธ์ชุดเสด็จฯ เยือนต่างประเทศเรื่องชมช่อมาลตี ซึ่งทรงบันทึกเรื่องราวการเดินทางคราวเสด็จฯ เยือนสาธารณรัฐอินโดนีเซีย ในปี 2527 บุหงารำไป ประกอบด้วยเนื้อหาและรูปเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมของอินโดนีเซีย รวมทั้งพระฉายาลักษณ์และของที่ระลึกที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวายตัวอย่างบางส่วนจาก "ดนตรีอินโดนีเซีย" "...ปี่พาทย์ชวานี้เรียกว่า กาเมลัน (Gamelan) ประกอบด้วย เครื่องบรรเลงที่มีลักษณะไม่แตกต่างกับปี่พาทย์ของไทยเท่าใด ต่างกันแต่ว่าปี่พาทย์ชวาใช้สิ่งที่ทำด้วยโลหะมาก เสียงจึงมีกังวานกระหึ่มครึมครางไปตามแบบอย่างอันเหมาะสมกับสำเนียงเพลงชวา ที่ผิดกันมากก็คือระดับเสียง ปี่พาทย์ชวานั้นมีเสียงพื้นโดยทั่วไปอยู่เพียง 5 เสียงเท่านั้น คือ ทุกๆ ช่วงคู่ 8 จะมีเสียงที่ 1 2 3 และ 5 6 ไม่มีเสียงที่ 4 และ 7 แม้เพลงของชวาเอง หากจะต้องบรรเลงเพลงที่เกิน 5 เสียงนี้แล้ว เขามีเครื่องดนตรีอีกชิ้นหนึ่งซึ่งเทียบเสียงแตกต่างออกไปเป็นผู้เติมเสียงให้ ดังนั้น ปี่พาทย์ชวาจึงไม่เหมาะสมที่จะใช้บรรเลงเพลงได้โดยทั่วไปเหมือนอย่างของชาติอื่นๆ..."