คนประเภท X และ Y ในองค์กร

ดิฉันทำงานมาหลายปีพบเจอผู้คนมากหน้าหลายตาที่มีภูมิหลังและลักษณะที่แตกต่างกัน แต่เมื่อลองสังเกตดูก็พบว่า แม้ในองค์กรเดียวกันที่ขับเคลื่อนด้วยเป้าหมายร่วมกันภายใต้วัฒนธรรมองค์กรเดียวกัน ก็ยังมีความแตกต่างของผู้คนที่ทำงานในองค์กรด้วย

สัปดาห์ที่ผ่านมาดิฉันได้มีโอกาสอ่านทฤษฎีของ Douglas McGregor เกี่ยวกับเรื่องลักษณะของคนทำงานในองค์กรก็คิดว่าค่อนข้างตรงกับประสบการณ์ที่เจอมา โดย McGregor ได้นำเสนอทฤษฎีการจัดการว่าด้วยเรื่องพฤติกรรมมนุษย์ในการทำงานและวิธีการจัดการกับคนแต่ละประเภท โดยในโลกการทำงานจริงนั้น เราจะเจอคน 2 ประเภททำงานในองค์กร ได้แก่ คนในแบบทฤษฎี X และคนในแบบทฤษฎี Y

คนในแบบทฤษฎี X จะมองว่า มนุษย์โดยพื้นฐานมีธรรมชาติที่เกียจคร้านไม่ชอบทำงาน และจะมีสัญชาติญาณที่พยายามจะเลี่ยงการทำงานและความรับผิดชอบต่างๆให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ การทำงานของคนประเภทนี้ จะมุ่งไปที่ความมั่นคงและเรื่องเงินเป็นหลัก แถมยังขาดความทะเยอทะยานในการทำงานให้บรรลุเป้าหมายด้วย McGregor กล่าวว่า องค์กรต้องออกกฎบังคับที่ชัดเจน ต้องควบคุมดูแลอยู่ตลอดเพื่อให้ทำงานเสร็จตามคำสั่ง และต้องมีบทลงโทษที่ชัดเจน คนกลุ่มนี้สนแค่เรื่องเงินและความมั่นคง โดยไม่สนใจจะปรับปรุงพัฒนาการทำงานให้ดีขึ้นกว่าเดิม

ขณะที่คนในแบบทฤษฎี Y จะมองว่ามนุษย์โดยพื้นฐานไม่ได้เกียจคร้านโดยธรรมชาติ คนประเภทนี้จะขยันทำงานและทำงานต่างๆเพื่อสนองความพอใจทั้งกำลังกายและกำลังใจ มองการทำงานไม่ต่างกับการเล่นหรือพักผ่อน สามารถสร้างแรงจูงใจให้ตัวเองได้ ผูกพันกับเป้าหมายและความสำเร็จขององค์กร สามารถควบคุมตนเองได้โดยไม่ต้องออกกฎบังคับหรือคอยจับจ้องการทำงานตลอดเวลา McGregor บอกว่าคนกลุ่มนี้ผู้บริหารองค์กรควรเน้นไปที่การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อในการทำงานเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ท้าทาย เน้นการจูงใจที่ถูกต้อง และให้พวกเขามีส่วนร่วมในการบริหารงาน

ดังนั้นเพื่อบรรลุเป้าหมายในการดำเนินงาน องค์กรจึงมีหน้าที่คัดสรรคนที่มีลักษณะแบบทฤษฎี Y ซึ่งเป็นบุคคลที่พึงประสงค์ของทุกที่เข้ามาให้มากที่สุดค่ะ ขณะเดียวกันก็ควรจัดการกับคนที่ทำงานสไตล์ทฤษฎี X ให้ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตัวเองให้มีทัศนคติและความสามารถในการทำงานให้เป็นแบบคนทฤษฎี Y ด้วยเช่นกัน หากเราไม่ต้องการให้เกิดคนแบบทฤษฎี X เข้าสู่โลกของการทำงานจริง เราก็ควรปลูกฝังทัศนคติและการใช้ชีวิตแบบคนทฤษฎี Y กันตั้งแต่เด็กๆ เพื่อให้พวกเขาเติบโตเป็นคนประเภทนี้ได้อย่างสมบูรณ์ในอนาคต

ท้ายที่สุดแล้วดิฉันเชื่อมั่นว่า ความสำเร็จขององค์กรย่อมเกิดจากการผลักดันของคนทำงานในแบบทฤษฎี Y มากกว่าทฤษฎี X อย่างไม่ต้องสงสัยค่ะ