ข้าวเม่าแม่น้อย ของขบเคี้ยวชื่อดังจากบึงกาฬ
ฝีมือการแปรรูปข้าวไปเป็นขนมที่คนไทยรู้จักกันดีชนิดหนึ่งคือ ข้าวเม่า ของแม่น้อย จอมทิพย์
โดย...ไชยวัฒน์ สาดแย้ม
ฝีมือการแปรรูปข้าวไปเป็นขนมที่คนไทยรู้จักกันดีชนิดหนึ่งคือ ข้าวเม่า ของแม่น้อย จอมทิพย์ แห่งบ้านห้วยไม้ซอด ต.ปากคาด จ.บึงกาฬนั้น ขึ้นชื่อมานาน จากการทำกินในครัวเรือน แจกจ่ายให้ญาติ พี่น้อง ระยะหลังๆ ก็เป็นช่องทางหารายได้เพิ่มให้แก่ครอบครัว จึงลองทำขายที่ตลาดปากคาด ทำให้คนที่มาซื้อหาไปกินติดอกติดใจในรสชาติ จนมีลูกค้ามากขึ้นๆ
วิธีการทำข้าวเม่าของคนในภาคอีสานนั้นมีมานาน สืบทอดมาแต่ครั้งบรรพบุรุษแล้ว เนื่องจากชาวอีสานนิยมรับประทานข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก จึงรู้จักวิธีการแปรรูปให้ข้าวเหนียวมาเป็นขนมและอาหารต่างๆ ได้เป็นอย่างดี โดยการนำเอาข้าวไปแช่น้ำค้างคืนไว้เพื่อให้ข้าวอ่อนตัว หลังจากนั้นจึงนำไปล้างให้สะอาดแล้วผึ่งให้แห้งก่อนนำมาคั่วและตำจนแบน จึงเรียกว่าข้าวเม่า
กรรมวิธีแบบนี้เป็นที่รู้จักของลูกหลาน แม่น้อยและเครือญาติ เป็นอย่างดี เพราะแต่ละคนจะเอามาทำเป็นอาชีพเสริม ต่อมาเพื่อนบ้านคนในชุมชนต่างก็มาศึกษาเรียนรู้และพากันทำออกจำหน่ายขายตามที่ต่างๆ ในหลายเทศกาล จนเป็นที่รู้จักไปทั่วว่าข้าวเม่าที่ดีต้องมาจาก บ้านห้วยไม้ซอด
เพียงแค่ฝีมือการทำข้าวเม่าที่สืบทอดมาแต่บรรพบุรุษก็สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ แต่การขยายตลาดให้แพร่หลายกว้างขึ้นจะต้องมีการพัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์ในสอดคล้องกับความต้องการที่หลากหลายมากขึ้น
วิชัย อาระษา เจ้าของผลิตภัณฑ์ ข้าวเม่าแปรรูปแม่น้อย อันเป็นขนมขบเคี้ยวพื้นบ้านชื่อดังแห่ง จ.บึงกาฬ บอกว่า แม่น้อยได้พยายามศึกษาหาความรู้ในการแปรรูปให้เป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ จนในที่สุดก็คิดค้นขึ้นมาหลายสูตร หลายรสชาติ เพื่อตอบสนองลูกค้าให้ได้อย่างครอบคลุมทุกความต้องการ โดยมีสูตรต่างๆ อาทิ ผลิตภัณฑ์ข้าวเม่ากระยาสารทโบราณ ข้าวเม่าหมี่สมุนไพร ข้าวเม่ากระยาสารทธัญพืช ข้าวแต๋น ข้าวแต๋นน้ำสมุนไพร ข้าวเม่าธัญพืช และ ล่าสุด เป็นข้าวเม่าช็อกโกแลต ออกวางจำหน่ายในท้องตลาด
"พร้อมกับการพัฒนาคิดค้นรสชาติสูตรใหม่ๆ ก็มีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ รวมทั้งขอการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ GMP มีการรับรองจาก อย. และมาตรฐาน สินค้า OTOP อีกด้วย" วิชัย เล่าถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ข้าวเม่าแม่น้อย
วิชัยบอกว่า ยังไม่หยุดการพัฒนาผลิตภัณฑ์ นอกจากการปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ให้มีความทันสมัยมากขึ้นแล้ว ขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างการต่อยอดผลิตภัณฑ์ใหม่ขึ้นมาอีก เช่น ข้าวเม่าไรซ์เบอรี่ ข้าวเม่าลืมผัว ข้าวเม่ากระยาสารทไรซ์เบอรี่