FATCA คืออะไร และเกี่ยวข้องอย่างไรกับเรา

FATCA คืออะไร?

FATCA ย่อมาจาก Foreign Account Tax Compliance Act ซึ่งเป็นกฎหมายที่ประเทศสหรัฐอเมริกาได้กำหนดให้มีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ก.ค. 2557

โดยมีวัตถุประสงค์ในการตรวจสอบและป้องกันการเลี่ยงภาษีของผู้มีรายได้สัญชาติอเมริกันที่มีแหล่งเงินได้ในต่างประเทศ และเพื่อสนับสนุนให้รัฐบาลประเทศต่างๆ ได้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลด้านภาษีกับรัฐบาลสหรัฐอเมริกา นอกจากนี้การทำความตกลง FATCA จะทำให้ประเทศไทยรับทราบข้อมูลด้านภาษีของคนสัญชาติไทยที่มีแหล่งเงินได้อยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาระบบการจัดเก็บภาษีต่อไป และยังเป็นการป้องกันมิให้สถาบันการเงินไทยถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายเป็นอัตราร้อยละ 30 ของเงินได้ ที่เกิดขึ้นในประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศที่ได้ทำความตกลง FATCA กับประเทศสหรัฐอเมริกาอีกด้วย*

ข้อกำหนดของ FATCA

กำหนดให้สถาบันการเงินที่ไม่ใช่สัญชาติอเมริกัน ที่ตั้งอยู่นอกประเทศสหรัฐอเมริกา (Foreign Financial Institution หรือ FFI) ปฏิบัติ ดังนี้

รายงานข้อมูลทางด้านธุรกรรมการเงิน และข้อมูลบัญชีของบุคคลธรรมดา นิติบุคคลสัญชาติอเมริกัน หรือผู้มีถิ่นที่อยู่อาศัยถาวรในสหรัฐอเมริกาให้กับกรมสรรพากรของสหรัฐอเมริกา

หักภาษี ณ ที่จ่าย 30% ของรายได้ที่มีแหล่งที่มาหรืออ้างอิงหลักทรัพย์ของสหรัฐอเมริกา จากเจ้าของบัญชีที่ไม่ปฏิบัติตามกฎของ FATCA และนำส่งให้กับสรรพากรของสหรัฐอเมริกา

FATCA เกี่ยวข้องอย่างไรกับประเทศไทย

ภายใต้นิยามของ FATCA สถาบันการเงินในประเทศไทย มีทางเลือก 2 ทาง ดังนี้

เข้าผูกพันตนกับหน่วยงานสรรพากรของสหรัฐอเมริกา : โดยจะต้องรายงานข้อมูลบัญชีและธุรกรรมของบุคคลที่มีส่วนเข้าข่ายต้องเสียภาษีให้กับสหรัฐอเมริกา กับทางกรมสรรพากรของสหรัฐอเมริกา

ไม่ดำเนินการตามข้อกำหนดของ FATCA : ทางสถาบันการเงินจะต้องถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย 30% ของเงินได้ที่มีแหล่งอ้างอิงกับหลักทรัพย์ของสหรัฐอเมริกา ไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม โดยไม่ว่าจะเป็นบัญชีของสถาบันการเงินเอง หรือของผู้ลงทุน/ผู้ฝากเงินก็ตาม ถึงแม้ว่าจะไม่มีสัญชาติอเมริกัน และอาจจะถูกการปฏิเสธ

การทำธุรกรรมกับสถาบันการเงินอื่นๆ ที่เข้าร่วม FATCA ด้วยจะเห็นได้ว่า แม้จะเป็นกฎหมายของสหรัฐอเมริกา แต่สถาบันการเงินของไทย รวมถึงผู้ลงทุน หรือผู้ฝากเงินเองก็ได้รับผลกระทบด้วย ดังนั้น เพื่อเป็นการรักษาผลประโยชน์ของทั้งสถาบันการเงินและผู้ลงทุน สถาบันการเงินของไทยจึงได้มีการเข้าผูกพันตนเองเพื่อปฏิบัติตามกฎหมายของ FATCA และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อมิให้ถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย หรือถูกปิดบัญชี

ผลกระทบกับผู้ลงทุนในประเทศไทย

สถาบันการเงินในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นธนาคาร หรือบริษัทหลักทรัพย์ หรือบริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุน ซึ่งได้ลงนามผูกพันตนเพื่อปฏิบัติตามข้อกฎหมายของ FATCA ได้กำหนดแนวทางในการปฏิบัติของผู้ลงทุน ดังนี้

(1) ร้องขอให้ผู้ถือหน่วยลงทุนที่เข้าข่ายเป็นพลเมืองของสหรัฐอเมริกา (หรือเป็นบุคคลตามที่กฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้องกำหนด) ให้คำยินยอมแก่บริษัทจัดการและกองทุนและตัวแทนในการนำส่งข้อมูล (เช่น ชื่อ ที่อยู่ เลขประจำตัวผู้เสียภาษีของสหรัฐอเมริกา จำนวนและมูลค่าหน่วยลงทุนคงเหลือ จำนวนเงินค่าขายคืนหน่วยลงทุนหรือเงินปันผลที่ได้รับ เป็นต้น) ที่มีอยู่ในบัญชีทั้งหมดของผู้ถือหน่วยลงทุนนั้นกับบริษัทจัดการให้กับหน่วยงานของรัฐทั้งในและต่างประเทศ ตามข้อกำหนดของกฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง

(2) ร้องขอให้ผู้ถือหน่วยลงทุนนำส่งข้อมูล เอกสาร และ/หรือคำยินยอม เพิ่มเติม เพื่อยืนยันหรือพิสูจน์ทราบความเกี่ยวข้องกับสหรัฐอเมริกา เช่น หนังสือแสดงการเสียสิทธิในสัญชาติอเมริกันหรือการให้ข้อมูลตามหัวข้อที่กำหนดไว้ในแบบฟอร์มของหน่วยงานสรรพากรของสหรัฐอเมริกา หรือการแจ้งปรับปรุงข้อมูลเมื่อข้อมูลที่เคยให้ไว้มีการเปลี่ยนแปลง เป็นต้น รวมถึงนำส่งหลักฐานเพื่อยืนยันการเข้าร่วมใน FATCA หรือกฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง (ในกรณีที่เป็นลูกค้าสถาบันการเงิน)

ทั้งนี้ เป็นไปตามหลักเกณฑ์และข้อกำหนดของกฎหมายดังกล่าว

(3) ดำเนินการอื่นใดเพื่อให้สอดคล้องกับกฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง

ดังนั้น จะเห็นได้ว่าในกรณีที่มีการเปิดบัญชีใหม่ ไม่ว่าจะเป็นบัญชีเงินฝาก หรือบัญชีลงทุนต่างๆ ผู้ลงทุนจึงจะมีแบบฟอร์มเพิ่มเติมที่ต้องกรอก รวมถึงแบบฟอร์มที่แจ้งว่าตนเองเป็น หรือไม่เป็นบุคคลอเมริกันเพิ่มเติมด้วย

หากผู้ลงทุนไม่ปฏิบัติตาม หรือยินยอมในการเปิดเผยข้อมูล จะส่งผลอย่างไร

หากผู้ลงทุนไม่ปฏิบัติตาม หรือให้ความยินยอมในการเปิดเผยข้อมูลเพื่อตรวจสอบว่าเป็นพลเมืองของสหรัฐอเมริกา สถาบันการเงินอาจมีสิทธิที่จะไม่รับเปิดบัญชี หรือรับคำสั่งซื้อ ขาย สับเปลี่ยน จากผู้ลงทุนรายนั้น และอาจมีการดำเนินการอื่นใดตามเกณฑ์และข้อกำหนดของกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ซึ่งไม่ขัดกับกฎหมายของประเทศไทยต่อไป