‘หวดนึ่งข้าว’ ภูมิปัญญาหัวคิดก้าวหน้า

ชลธิชา ภัทรสิริวรกุล

สำหรับคนเมืองหรือคนรุ่นใหม่ การนึ่งข้าวเหนียวกินเอง คงเป็นเรื่องลำบากไม่น้อย เพราะขั้นตอนยุ่งยากและต้องชำนาญจึงจะนึ่งได้สุกกำลังดี แต่ด้วยผลงานของหนุ่มเมืองที่ต้องไปใช้ชีวิตอยู่ที่แดนอีสาน ได้ยกระดับเครื่องจักสานเป็น “หวดอัตโนมัติ” สามารถนึ่งข้าวเหนียวได้ในหม้อหุงข้าวไฟฟ้าทั่วไป ช่วยเพิ่มความสะดวก แถมยังได้กลิ่นหอมของไผ่เหมือนอดีต ถือเป็นการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้กับเครื่องไฟฟ้าปัจจุบันได้อย่างดี

รัชภัฏ พรพันธุ์ เจ้าของไอเดีย เล่าว่า แรงบันดาลใจมาจากปัญหาที่เกิดขึ้นกับตัวเอง แม้จะมาใช้ชีวิตอยู่ จ.อุบลราชธานี นานหลายปี แต่ไม่สามารถหุงข้าวเหนียวที่อร่อยเองได้ เพราะขั้นตอนยุ่งยาก ถ้าไม่ชำนาญจริง ข้าวเหนียวอาจดิบ แฉะหรือไหม้ได้ หากจะนึ่งโดยใช้หม้อนึ่งข้าวเหนียวไฟฟ้าที่มีขายตามท้องตลาด แม้จะสะดวกแต่จะไม่มีกลิ่นหอมของไผ่เหมือนการนึ่งแบบต้นตำรับ นั่นจึงเป็นที่มาของหวดนึ่งข้าวเหนียวอัตโนมัติ

“ผมเชื่อว่า คนเมืองส่วนใหญ่ หุงข้าวเหนียวไม่เป็น อีกทั้งผมเห็นว่าคนภาคอีสานและภาคเหนือมีจำนวนรวมกันมากกว่าครึ่งประเทศ ซึ่งคนกลุ่มนี้นิยมกินข้าวเหนียวเป็นหลัก ดังนั้นความต้องการใช้ผลิตภัณฑ์นี้ น่าจะมีสูงมีโอกาสประสบความสำเร็จได้” รัชภัฏ กล่าว

หวดอัตโนมัติเป็นงานจักสานเชิงนวัตกรรม โดยได้รับความช่วยเหลือและปรึกษาจากหน่วยบ่มเพาะธุรกิจ มีลักษณะคล้ายหวดนึ่งข้าวในอดีต แต่ปรับรูปทรงใหม่ให้ขนาดเตี้ยและเล็กกว่า เพื่อวางในหม้อหุงข้าวไฟฟ้าได้เหมาะสม ส่วนฐานทำจากก้านตาล เหมือนฐานของกระติบ มีประโยชน์ช่วยยกข้าวให้มีระดับสูงเหนือระดับน้ำที่ใช้นึ่ง และด้านพื้นหวด สานไผ่เป็นแบบก้นหอย มีช่องให้ไอน้ำสามารถผ่านขึ้นมาได้

สำหรับการใช้งาน เพียงนำข้าวเหนียวแช่น้ำ 13 ชั่วโมง (ขึ้นอยู่กับว่าเป็นข้าวใหม่หรือข้าวเก่า) จากนั้นนำข้าวเหนียวใส่ลงในหวดอัตโนมัติ แล้วนำไปวางลงในหม้อหุงข้าวไฟฟ้า เติมน้ำ 2 ถ้วยตวง หรือประมาณ 1 ข้อนิ้ว จากนั้นปิดฝา กดปุ่มหุงเหมือนการหุงข้าวสวยในหม้อไฟฟ้าปกติ 2025 นาที จะได้ข้าวเหนียวที่สุกเสมอกัน และมีกลิ่นหอมไม้ไผ่เหมือนแบบดั้งเดิมด้วย

นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวยังมีส่วนช่วยสร้างรายได้แก่ท้องถิ่น โดยจ้างชาวบ้านบ้านหนองขอน จ.อุบลราชธานี ซึ่งเดิมยึดอาชีพสานกระติบที่ต้องเลิกไปเนื่องจากถูกกดราคารับซื้อมาช่วยสานหวดให้ โดยวัสดุที่ใช้สาน คือ ไม้ไผ่สีสุกอายุ 24 ปี ซึ่งเนื้อไม้มีความเหนียวกำลังดี นำมาเหลาเป็นเส้นบางๆ หรือที่เรียกกว่าจักตอกแล้วนำมาต้มกับสารส้ม เพื่อทำความสะอาดและยังช่วยป้องกันมอดและรา อีกทั้งช่วยให้ไม้ไผ่สีสันสวยขึ้น จากนั้นนำไปเก็บในตู้เย็น เพื่อรักษาความชื้น เตรียมไว้สานต่อไป

หวดอัตโนมัติได้จดสิทธิบัตร รวมถึงจดเครื่องหมายการค้าภายใต้ชื่อ “รัชภัฏ” ไว้เรียบร้อยแล้ว โดยขณะนี้ มี 3 ขนาด ได้แก่ 1.ขนาดเล็ก ราคา 120 บาท เหมาะกับหม้อ ขนาด 1 ลิตร 2.ขนาดกลาง ราคา 140 บาท เหมาะกับหม้อขนาด 1.8 ลิตร และ 3.ขนาดใหญ่ ราคา 200 บาท เหมาะกับหม้อขนาด 2.2 ลิตร สามารถใช้ได้กับหม้อหุงข้าวไฟฟ้าทุกรุ่น ทุกยี่ห้อ อายุการใช้งานประมาณ 1 ปีกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย มุ่งไปที่คนเมือง หรือคนรุ่นใหม่ ตลอดจนคนภาคเหนือและอีสานที่ต้องมาใช้ชีวิตอยู่ในเมืองหลวง ส่วนช่องทางการตลาด จะขายตามงานแสดงสินค้าชุมชนและโอท็อปต่างๆ อีกทั้งมีตัวแทนขายอยู่ในหลายๆ จังหวัดทั้งทางภาคเหนือ อีสาน ใต้ และกรุงเทพฯ นอกจากนั้น ยังขายตรงผ่านเว็บไซต์ด้วย โดยที่ผ่านมาตลาดให้การตอบรับอย่างดี และในอนาคตจะพัฒนาผลิตภัณฑ์จักสานรูปแบบใหม่ๆ ออกมาสู่ตลาดเพิ่มขึ้น สนใจติดต่อได้ที่โทร. 083-129-7909