ขี้แดดนาเกลือขุมทองจากของเหลือใช้

โดย...ทีมข่าวธุรกิจติดดาว

หากใครได้แวะเวียนไป จ.สมุทรสงคราม สิ่งแรกที่เห็นตามริมถนนพระราม 2 นั่นก็คือ นาเกลือนาเกลือที่นี่ถือเป็นแหล่งผลิตเกลือทะเลแหล่งใหญ่แห่งหนึ่งของประเทศ

เกลือจากที่นี่จะส่งขายกระจายไปทั่วประเทศชาวนาเกลือจะหยุดพักทำนาในช่วงฤดูฝน ระหว่างเดือน มิ.ย. ถึง ก.ย. ในระหว่างที่พักนาเกลือนี้เอง จะเกิดปรากฏการณ์ในนาเกลือเกิดขึ้น นั่นคือ “ขี้แดดนาเกลือ” หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “ดินหนังหมา” เนื่องจากพอถูกน้ำจะมีกลิ่นเหม็นเหมือนหนังหมานั่นเอง

ขี้แดดนาเกลือเกิดจากน้ำขังในนาเกลือช่วงฤดูฝน จนเกิดเป็นสาหร่ายและตะไคร่น้ำจับตัวกันเป็นแผ่นหนาประมาณ 23 มม. อยู่บนผิวดินในนาเกลือ

 

เมื่อโดนแสงแดดก็จะแห้งและตกตะกอนเป็นแผ่นๆ แตกระแหงในนาเกลือ ในอดีตชาวนาเกลือจะต้องเก็บขี้แดดทิ้งปีละครั้ง ในช่วงเดือน พ.ย.ของทุกปี เพื่อทำความสะอาด เตรียมทำนาเกลือในปีถัดไป

ซึ่งขี้แดดนาเกลือถือว่าไร้ค่าไร้ประโยชน์มาก แถมยังเป็นปัญหาให้กับชาวนาเกลือด้วยซ้ำ เพราะต้องนำขี้แดดนาเกลือ หรือดินหนังหมานี้ไปทิ้ง

สรณพงษ์ บัวโรย หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกร สำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรสงคราม ผู้เห็นประโยชน์ของขี้แดดนาเกลือได้พลิกวิกฤตให้เป็นโอกาส จึงคิดนำขี้แดดนาเกลือที่ทิ้งสะสมกองเป็นภูเขามาใช้ให้เกิดประโยชน์

โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย หรือ สกว. ให้ทุนในการคิดค้นงานวิจัยการใช้ประโยชน์จากขี้แดดนาเกลือ จึงได้ลงมือทำกับชาวบ้านจนค้นพบว่า แท้จริงแล้วขี้แดดนาเกลือมีธาตุอาหารที่มีประโยชน์มากมาย เพราะสามารถนำมาทำเป็นปุ๋ยให้กับพืชสวนได้อย่างน่าอัศจรรย์

 

ผลวิจัยพบว่า ในขี้แดดนาเกลือมีแพลงตอนและจุลินทรีย์ขนาดเล็กจำนวนมากและยังมีธาตุอาหารหลักของพืชที่สำคัญ คือ ฟอสฟอรัสสูงถึง 1.3% และมีโพแทสเซียมสูง 2% และมีธาตุอาหารรองอื่นๆ อีกหลายชนิดที่จำเป็นต่อการเติบโตของต้นไม้

จึงทดลองนำมาทำเป็นปุ๋ยชีวภาพ ใช้เวลาในการทดลองนานกว่า 2 ปี ทั้งลองผิดลองถูก นำขี้แดดนาเกลือไปเป็นปุ๋ยชีวภาพใส่พืชผล ผลปรากฏว่าผลไม้ที่ใส่ปุ๋ยขี้แดดนาเกลือมีรสชาติหวานอร่อยเพราะมีสารโพแทสเซียมสูง

โดยเฉพาะส้มโอซึ่งชาวบ้านในพื้นที่ จ.สมุทรสงคราม ทำสวนส้มโอและผลไม้จำนวนมาก จึงได้ทดลองนำขี้แดดนาเกลือไปใช้ นอกจากจะเพิ่มรสชาติหวานจากปกติแล้วยังทำให้เนื้อส้มโอแน่นไม่เป็นเมล็ดข้าวสาร

เมื่อนำไปใช้ในพืชผลชนิดอื่น ทั้งส้มเขียวหวาน มะพร้าวน้ำหอม ฝรั่ง ชมพู่ มะละกอ หรือแม้แต่มะพร้าวน้ำตาล ผลปรากฏว่าพืชผลที่ใส่ขี้แดดนาเกลือมีรสชาติหวาน อร่อย และที่สำคัญชาวสวนไม่ต้องพึ่งปุ๋ยเคมีเหมือนในอดีต ด้วยความมหัศจรรย์ของขี้แดดนาเกลือจากของเหลือทิ้งกลายมาเป็นประโยชน์ให้กับชาวสวนทันที

 

ประโยชน์ของขี้แดดนาเกลืออัศจรรย์อย่างยิ่ง นอกจากนำไปทำปุ๋ยให้ผลไม้มีรสชาติหวานแล้ว ยังมีการวิจัยและพัฒนาต่อยอดไปใช้กับนาข้าวได้อีก

ชิษณุวัฒน์ มณีขำ ผู้ประสานงานศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น มองเห็นประโยชน์ของขี้แดดนาเกลือ จึงนำผลงานวิจัยนี้ไปต่อยอดพัฒนามาใช้ในนาข้าว พันธุ์ข้าวหอมปทุม

แต่วิธีการใช้นั้นแตกต่างกับพืชผล โดยนำขี้แดดไปใส่ในช่วงไถกลบเตรียมแปลงนา โดยต้องบดขี้แดดให้เป็นผงใส่ในแปลงนาจำนวน 300 กิโลกรัม ต่อ 1 ไร่ ก่อนจะมีการหว่าน หรือปักดำนา

ซึ่งในขี้แดดนาเกลือยังมีธาตุโบรอนซึ่งเป็นธาตุอาหารรองที่สำคัญต่อการเจริญเติบโตของต้นข้าว จะเปลี่ยนจากน้ำตาลมาเป็นเมล็ดข้าว ผลการทดลองพบว่าได้ผลผลิตเพิ่มมากขึ้นเมล็ดข้าวโตและไม่หัก ถือว่าเป็นปรากฏการณ์ใหม่ที่ได้รับจากขี้แดดนาเกลือ

ขี้แดดนาเกลือที่เคยถูกมองข้าม วันนี้กลายมาเป็นปุ๋ยชั้นดีให้กับเรือกสวนไร่นา หากชาวสวนต้องการนำไปเป็นปุ๋ยก็มีจำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 2 บาท สร้างรายได้อีกช่องทางให้กับชาวนาเกลือ โดยไม่คาดคิดเลยทีเดียว