จักสาน สร้างรายได้

โดย...ดวงใจ จิตต์มงคล

อีกหนึ่งภูมิปัญญาของคนท้องถิ่น กลุ่มชุมชนจักสานบางเจ้าฉ่า อ.โพธิ์ทอง จ.อ่างทอง ที่เชี่ยวชาญงานหัตถกรรมจักสานจากตอกไม้ไผ่ พร้อมนำมาสานขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์ของใช้ประเภทต่างๆ ที่มีความประณีตและสวยงาม ก่อนขยายไปสู่การทำตลาด ที่เป็นการสานเพื่อสร้างรายได้ให้กับคนชุมชน

พรชัย บุญรื่น ประธานกลุ่มสานศิลป์บางเจ้าฉ่า เล่าถึงที่มาของศูนย์ทำจักสานบางเจ้าฉ่า คือ กลุ่มจักสานไม้ไผ่ โดยชื่อ “บางเจ้าฉ่า” ก็คือชื่อตำบลของเรา และได้ใช้ชื่อนี้มายาวนาน จากการที่คนในกลุ่มชุมชนนำไม้ไผ่มาจักสานเครื่องใช้ในครัวเรือน และพัฒนาจากครัวเรือนมาเป็นเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันจนได้รับความนิยม ที่ปัจจุบันกลุ่มจักสานบางเจ้าฉ่านี้มีชื่อเสียงมานานกว่า 40 ปีแล้ว

สำหรับการรวมตัวกลุ่มจักสานของหมู่บ้านบางเจ้าฉ่านั้น มาจากชาวบ้านส่วนใหญ่ทำนาเป็นอาชีพหลัก เมื่อว่างเว้นจากช่วงทำนาก็จะจักสานเครื่องใช้ในครัวเรือนไว้ใช้เอง เมื่อทำใช้เองแล้วก็นำมาจำหน่าย โดยแต่ละคนก็ต่างคนต่างทำและขายเอง แต่เมื่อนำของไปขาย บางคนก็ไม่สามารถขายได้ ประกอบกับช่วงหนึ่งเจอปัญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ ยอดขายเครื่องจักสานก็ตกต่ำ จึงได้ชวนเพื่อนบ้านที่ทำจักสานมารวมกลุ่มกัน สร้างเป็นกลุ่มจักสานบางเจ้าฉ่า

ขณะที่ผลิตภัณฑ์จักสานของที่นี่จะแตกต่างไปจากที่อื่นๆ ด้วยเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมานาน และผลิตภัณฑ์ของกลุ่มชุมชนบางเจ้าฉ่ามีความพิเศษตั้งแต่การคัดเลือกวัตถุดิบ นำไม้ไผ่ที่มีความเหนียวทนทานมาใช้ รวมทั้งพิถีพิถันในการจักสาน ลวดลายสวยงาม จากนั้นนำไปรมควันหรือย้อมสีเพื่อความสวยงาม ไม่ให้มอดหรือปลวกกัดกิน หรือเกิดเชื้อรา ทำให้ผลิตภัณฑ์ของที่นี่ได้รับความนิยม

นอกจากนี้ ยังได้เพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์จักสานให้มีความน่าสนใจมากขึ้นด้วยการออกแบบลวดลายให้สวยงาม ทันสมัย และพัฒนารูปแบบไปเรื่อยๆ อาทิ กล่องใส่หนังสือ กล่องใส่กระดาษทิชชู กรอบรูป เป็นต้น ที่ทางสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม หรือ สสว. ให้คำแนะนำ พร้อมจัดอบรมสมาชิกในกลุ่ม ช่วยกันออกแบบจนพัฒนารูปแบบจากเครื่องใช้ตามบ้านเรือนมาเป็นกล่องใส่เอกสารและเครื่องจักสานรูปทรงเรขาคณิต จนได้รับรางวัลโอท็อป ที่สวยงาม แข็งแรง และคงทน แถมยังมีลวดลายสวยงามเป็นเอกลักษณ์ของตัวเองด้วย

สำหรับผลิตภัณฑ์จักสานที่มีการเพิ่มมูลค่านี้ มีวิธีการทำพิเศษที่แตกต่างจากเครื่องจักสานอื่นๆ อยู่ที่การดัดแปลงผสมผสานระหว่างกระดาษอัดและไม้ไผ่สีเหลืองทอง ซึ่งทาง สสว.เป็นผู้คิดค้นร่วมกับชาวบ้าน จากนั้นก็จักตอกเป็นเส้นบางๆ สานลวดลายที่สวยงาม บวกกับความละเอียดและประณีต จึงได้ผลิตภัณฑ์ที่สวยงามและไม่เหมือนใคร ซึ่งผลิตภัณฑ์ได้การตอบรับดี และมีลูกค้าสนใจสั่งสินค้าจำนวนมาก โดยเฉพาะต่างประเทศ