อียูยอมจดข้าวหอมทุ่งกุลาฯ

พาณิชย์ เผยอียูยอมจดทะเบียนจีไอคุ้มครองข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ไทยหลังผลักดันมากว่า 5 ปี

นางปัจฉิมา ธนสันติ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า ขณะนี้สหภาพยุโรป (อียู) ได้พิจารณารับจดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (จีไอ) ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ให้กับไทยแล้ว โดยอยู่ระหว่างการยกร่างประกาศเป็นภาษาต่างๆ ที่ใช้ในอียู และคาดว่าจะประกาศได้ในเร็วๆ นี้ ซึ่งจะทำให้ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ของไทยเป็นสินค้าจีไอตัวแรกของเอเชียที่จดทะเบียนในอียู และเป็นที่ 3 ของโลก รองจากชาของอินเดียและกาแฟของโคลัมเบีย

ทั้งนี้ อียูได้ตอบรับจดทะเบียนจีไอตามที่ไทยได้ยื่นเสนอ ทั้งการรับจดคำว่า ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ โดยไม่ตัดคำส่วนใดส่วนหนึ่งออกไป หลังจากที่ไทยได้ยืนยันว่าจะต้องใช้คำที่ยื่นจดทั้งหมด และยังกำหนดให้ทำการบรรจุในพื้นที่ที่เป็นแหล่งผลิตเท่านั้น เพื่อให้ได้ข้าวที่มีคุณภาพมาตรฐานเป็นไปตามมาตรฐานสินค้าจีไอที่ไทยกำหนดไว้

อย่างไรก็ตาม เมื่ออียูรับจดจีไอแล้ว จะทำให้ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ของไทยสามารถติดตรารับรองของอียูได้ ช่วยส่งเสริมการผลิตข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ใน 5 จังหวัดไทย ได้แก่ จ.ร้อยเอ็ด ยโสธร สุรินทร์ มหาสารคาม และศรีสะเกษ และทำให้ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ได้รับการรับรองว่าเป็นสินค้าระดับพรีเมียมและมีมูลค่าเพิ่ม เนื่องจากผู้บริโภคในอียูให้ความสำคัญกับสินค้าจีไอ ซึ่งถือว่าเป็นสินค้าที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ผลิตได้เฉพาะในท้องถิ่นนั้นๆ ที่ระบุไว้ โดยท้องถิ่นอื่นจะผลิตสินค้าโดยใช้ชื่อเดียวกันไม่ได้

นางปัจฉิมา กล่าวว่า เพื่อเป็นการประกาศความสำเร็จ ในระหว่างที่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี จะเดินทางไปเยือนเบลเยียมในช่วงต้นเดือน มี.ค. 2556 จึงจะจัดให้มีกิจกรรมแสดงความยินดีที่ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ได้รับการจดจีไอในอียูด้วย

กรมทรัพย์สินทางปัญญา กำลังติดตามการยื่นคำขอจดจีไอกับสินค้าอีก 2 รายการคือ กาแฟดอยช้าง และกาแฟดอยตุง โดยขณะนี้อียูกำลังประกาศโฆษณา หากภายใน 6 เดือน ไม่มีการคัดค้าน ก็จะได้รับการจดทะเบียน ขณะเดียวกันกรมทรัพย์สินทางปัญญากำลังจะยื่นจดทะเบียนข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุงอีกหนึ่งรายการ เพราะเห็นว่าน่าจะได้รับการจดทะเบียนได้ไม่ยาก เนื่องจากเป็นข้าวสีไม่ใช่ข้าวขาว มีความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัด และไม่มีในประเทศอื่น

ทั้งนี้ การจดทะเบียนจีไอข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ในอียูนั้น กรมทรัพย์สินทางปัญญาได้ร่วมกับกรมการค้าต่างประเทศ และกรมการข้าว ในการยื่นขอจดจีไอตั้งแต่ปี 2551 แต่หลังจากนั้นประเทศสมาชิกอียู 5 ประเทศ ได้แก่ อิตาลี อังกฤษ เนเธอร์แลนด์ ฝรั่งเศส และเบลเยียม ได้ยื่นคัดค้าน โดยขอให้ไทยตัดคำว่า ข้าวหอมมะลิ ออก ให้ใช้แต่คำว่า ทุ่งกุลาร้องไห้ และขอให้สามารถบรรจุที่อื่นได้นอกจากในพื้นที่ที่ผลิต แต่ไทยก็ได้ยื่นคัดค้านหลายครั้ง และได้ดำเนินการชี้แจงทำความเข้าใจกับสมาชิกอียูทั้ง 5 ประเทศมาโดยตลอด จนในที่สุดก็ได้รับการจดจีไอ

นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า การที่อียูรับจดจีไอข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ให้กับไทยถือเป็นเรื่องดีที่จะสร้างชื่อเสียงให้กับข้าวไทย แต่ในแง่การแข่งขันตลาดข้าวในอียูยังต้องคำนึงถึงปัจจัยด้านราคาเป็นตัวตัดสินใจ เพราะหากข้าวไทยราคาแพงไป ผู้ซื้อก็หันไปซื้อประเทศคู่แข่งได้เช่นกัน โดยแต่ละปีอียูนำเข้าข้าวหอมมะลิจากไทยประมาณ 1 แสนตัน