เกษตรฯร่วมโรงเพาะกุ้งสกัดโรคตายด่วน

เกษตรฯ จับมือโรงเพาะฟักกุ้งทะเลฯ ลงนามเอ็มโอยูสกัดโรคตายด่วนในกุ้งขาวลาม

นายศิริวัฒน์ ขจรประศาสน์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยภายหลังเป็นประธานเปิดงาน "รวมพลัง ยับยั้ง EMS" พร้อมทั้งเป็นสักขีพยานในการลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) เรื่อง มาตรการปรับปรุงสุขอนามัยโรงเพาะฟักกุ้งทะเลเพื่อป้องกันความสูญเสียจากกลุ่มอาการตายด่วน ระหว่างกรมประมงและผู้ประกอบการโรงเพาะฟักกุ้งทะเลต้นน้ำ ณ โรงแรมรามาการ์เด้น กรุงเทพฯ ว่า จากสถานการณ์การเกิดโรคคล้ายกับอาการของโรคในกลุ่ม Early Mortality Syndrome: EMS หรือโรคตายด่วนในกุ้งขาวแวนนาไม โดยจะเกิดกับลูกกุ้งที่ปล่อยลงเลี้ยงในบ่อดินช่วง 20-30 วันแรก แล้วมีอาการตับอักเสบอย่างเฉียบพลัน โดยมีอัตราการตายสูงถึง 100 % ในระยะเวลาเพียง 2-3 วัน หลังจากพบอาการของโรคนั้น ขณะนี้พบมากทางจังหวัดแถบภาคตะวันออกของประเทศ อาทิ จันทบุรี  ระยอง  ฉะเชิงเทรา ตราด และเกรงว่าจะแพร่กระจายไปยังภาคใต้  ซึ่งอาจกระทบถึงภาพรวมของผลผลิตกุ้งภายในประเทศรวมถึงการส่งออกกุ้งในตลาดโลก 

ดังนั้น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงได้มอบหมายให้กรมประมง เร่งแก้ไขปัญหาดังกล่าว เบื้องต้นได้มีการประสานหารือกับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งนักวิชาการ สมาคม ผู้เลี้ยงกุ้ง เพื่อร่วมกันวิเคราะห์หาสาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคกุ้งตายด่วน  รวมถึงวางแนวทางที่จะป้องกันการแพร่ขยายของโรคด้วย

นายศิริวัฒน์  กล่าวต่อไปว่า สำหรับแนวทางแก้ไขปัญหาอีกส่วนหนึ่งที่สามารถเดินหน้าได้ทันที คือ การปรับปรุงสุขอนามัยโรงเพาะฟักกุ้งทะเล ซึ่งกระทรวงเกษตรฯ โดยกรมประมง ร่วมกับผู้ประกอบการโรงเพาะฟัก    กุ้งทะเลต้นน้ำ ได้มีการลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) เรื่อง “มาตรการปรับปรุงสุขอนามัยโรงเพาะฟักกุ้งทะเลเพื่อป้องกันความสูญเสียจากกลุ่มอาการตายด่วน” เนื่องจากโรงเพาะฟักฯ เป็นแหล่งผลิตลูกกุ้งแรกฟักหรือนอเพลียส   ป้อนให้กับโรงอนุบาลลูกกุ้งทะเลทั่วประเทศ ซึ่งนับว่าเป็นต้นทางในกระบวนการผลิตกุ้ง  หากแหล่งกำเนิดดำเนินการตามมาตรฐานที่กำหนดขึ้นตามแผนปฏิบัติการป้องกันควบคุมป้องกันโรคตายด่วน เชื่อมั่นว่าจะช ่วยชะลอหรือยับยั้งการระบาดของโรคได้ 

ทั้งนี้ การปรับปรุงสุขอนามัยโรงเพาะฟักฯ นอเพลียส แต่ละแห่ง จะใช้เวลา 15-20 วัน ในการทำความสะอาด ฆ่าเชื้อ ตั้งแต่ระบบอากาศ ระบบบ่อน้ำ อุปกรณ์และเครื่องมือ รวมถึงการตรวจสุขภาพพ่อแม่พันธุ์ให้ปลอดโรค และตรวจสอบคุณภาพลูกกุ้งนอเพลียสตามวิธีการที่กรมประมงกำหนด โดยตั้งเป้าว่าโรงเพาะฟักฯ ทั้งหมดทั่วประเทศ จะดำเนินการตามมาตรการปรับปรุงสุขอนามัยฟาร์มได้แล้วเสร็จภายในระยะเวลา 3 เดือน ซึ่งขณะนี้มีโรงเพาะฟักฯ เข้าร่วมโครงการแล้วประมาณ 20 แห่ง คิดเป็น 80% ของโรงเพาะฟักฯ ทั่วประเทศ

สำหรับโรงเพาะฟักฯ ที่ปฏิบัติตามข้อกำหนดจะได้รับใบรับรองจากกรมประมงว่าเป็นโรงเพาะฟักฯ ที่มีสุขอนามัยฟาร์มที่ดีและผลิตนอเพลียสที่มีคุณภาพ พร้อมทั้งประกาศรายชื่อผ่านทางเว็บไซต์กรมประมง  ซึ่งมาตรการดังกล่าวจะเป็นจุดเริ่มต้นของการแก้ไขปัญหาเพื่อลดการสูญเสียจากกลุ่มอาการตายด่วน พร้อมๆ กับมาตรการอื่นๆ ที่จะดำเนินการต่อเนื่องกันไปอย่างเป็นระบบ และสามารถลดปัญหาการเกิดขึ้นในพื้นที่ผลิตกุ้งได้อย่างมีประสิทธิภาพ  พ ร้อมทั้งสร้างความมั่นใจให้กับภาคการตลาดและรักษาความเป็นหนึ่งของการส่งออกกุ้งของประเทศไทยได้ในที่สุด

นายวิมล  จันทรโรทัย  อธิบดีกรมประมง กล่าเพิ่มเติมว่า มาตรการปรับปรุงสุขอนามัยโรงเพาะฟักฯ นอเพลียส จะดำเนินการทั่วประเทศ  เป็นระยะเวลาประมาณ 3 เดือน  ตั้งแต่เดือนมกราคม-เมษายน 2556 แบ่งพื้นที่การดำเนินงานออกเป็น 4 โซน ประกอบด้วย โซนที่ 1 ภาคตะวันออก ในพื้นที จ.ชลบุรี และตราด ระหว่างวันที่ 16 ม.ค.-14 ก.พ. 2556  โซนที่ 2 ภาคใต้ฝั่งอ่าวไทย จ.ชุมพร นครศรีธรรมราช และสงขลา ระหว่างวันที่ 4 ก.พ.-2 มี.ค. 2556  โซนที่ 3 ภาคใต้ฝั่งอันดามัน จ.ภูเก็ต ระหว่างวันที่ 21 ก.พ.-22 มี.ค. 2556  และโซนที่ 4 ภาคใต้ฝั่งอันดามัน จ.พังงา ระหว่างวันที่ 12 มี.ค.-12 เม.ย. 2556

ส่วนประเด็นสาเหตุของการเกิดโรค EMS ยังไม่สามารถสรุปผลได้ชัดเจน เนื่องจากยังไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าการแพร่ระบาดที่เกิดขึ้นนั้นเกิดในกระบวนการใด เพราะผลการวิจัยพบว่ามีหลายปัจจัยร่วมของการระบาด อาทิ พบการติดเชื้อแบคทีเรีย และโปรโตซัวในกุ้ง หรือคุณภาพลูกกุ้งด้อยลงเมื่อเทียบกับหลายปีที่ผ่านมา  รวมถึงปัจจัยภายนอกอย่างสภาพแวดล้อมในพื้นที่ การแปรปรวนของสภาพอากาศ นอกจากนี้ การจัดการในบ่อที่ไม่เหมาะสม เช่น ปล่อยกุ้งแน่นเกินไป เตรียมบ่อไม่ดีนัก ก็อาจเป็นปัจจัยกระตุ้นการเกิดโรคเช่นกัน  เมื่อนักวิจัยนำผลการศึกษามาเปรียบเทียบกันจึงยังไม่สามารถยืนยันสาเหตุเริ่มต้นได้  อย่างไรก็ตาม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้กำหนดให้กรณีดังกล่าวเป็นเรื่องสำคัญ และมีนโยบายเร่งด่วนให้กรมประมง ร่วมกับ สวก. และมหาวิทยาลัยต่างๆ วางแผนวิจัยร่วมกันเพื่อแก้ไขปัญหาทั้งระบบ